Co zrobić, aby zachować zdrowie?
05.02.2024
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „zdrowie jest stanem pełnego/całkowitego dobrego samopoczucia/dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego a nie tylko jej brakiem – obiektywnie istniejącej – choroby czy niepełnosprawności.”
Na zdrowie indywidualne i zbiorowe ma wpływ wiele czynników np. czynniki genetyczne, warunki środowiska otaczającego, warunki ekonomiczne, poziom wykształcenia oraz dostępność opieki zdrowotnej.
By poprawić zdrowie ludności zaleca się działania w obszarze profilaktyki oraz promocji zdrowia.
Sposoby na zachowanie zdrowia (w tym zmniejszenie zachorowalności na nowotwory):
-
Nie pal. Nie używaj tytoniu w żadnej postaci.
-
Stwórz w domu/pracy środowisko wolne od dymu tytoniowego.
-
Utrzymuj prawidłową masę ciała.
-
Bądź aktywny fizycznie w codziennym życiu. Wiele badań potwierdziło zależność między aktywnością fizyczną a zdrowiem i ograniczeniem ryzyka zachorowania na wiele typów nowotworów. Regularne ćwiczenia zmniejszają ryzyko zachorowania na raka okrężnicy, raka piersi, raka trzonu macicy i raka prostaty.
-
Przestrzegaj zaleceń prawidłowego sposobu żywienia:
-
jedz dużo produktów pełnoziarnistych, roślin strączkowych, warzyw i owoców;
-
ogranicz spożycie wysokokalorycznych produktów spożywczych (o wysokiej zawartości cukru lub tłuszczu) i unikaj napojów słodzonych;
-
unikaj przetworzonego mięsa; ogranicz spożycie mięsa czerwonego i żywności z dużą ilością soli.
-
Jeśli pijesz alkohol dowolnego rodzaju, ogranicz jego spożycie. Abstynencja pomaga zapobiegać nowotworom.
-
Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne (dotyczy to szczególnie dzieci). Chroń się przed słońcem, używaj produktów przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej. Nie korzystaj z solarium.
-
Chroń się przed działaniem czynników i substancji rakotwórczych w miejscu pracy. Postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy.
-
Dowiedz się, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu. Podejmij działania na rzecz zmniejszenia jego poziomu.
-
Kobiety powinny pamiętać o tym, że:
-
karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory. Jeśli możesz, karm swoje dziecko piersią;
-
hormonalna terapia zastępcza zwiększa ryzyko rozwoju niektórych nowotworów. Ogranicz jej stosowanie.
-
Zadbaj o to, aby twoje dzieci poddano szczepieniom ochronnym przeciwko:
-
wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (dotyczy noworodków);
-
wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).
-
Bierz udział w zorganizowanych programach badań przesiewowych (skrining onkologiczny) w celu wczesnego wykrywania:
-
raka jelita grubego (zalecenie dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet);
-
raka piersi (u kobiet);
-
raka szyjki macicy (u kobiet).