Światowy Dzień Rzucania Palenia
17.11.2021
Światowy Dzień Rzucania Palenia, obchodzony jest corocznie w trzeci czwartek listopada. Pomysłodawcą akcji był amerykański dziennikarz Lynn Smith, który w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień nie palili papierosów. W Polsce Światowy Dzień Rzucania Palenia obchodzony jest od 1991 roku.
Jest wiele powodów, aby rzucić palenie, a obecna pandemia może być jeszcze jednym motywatorem:
- Każdego roku umiera ponad 8 milionów osób, z czego 7 milionów to aktywni palacze, a około 1 milion to osoby narażone na bierne palenie.
- Osoby palące tytoń oraz używające e-papierosów są 7 razy bardziej narażone na zakażenie koronawirusem.
- Palenie tytoniu sprzyja powstawaniu przewlekłych chorób układu oddechowego, takich jak – nowotwory płuc, gruźlica, astma oskrzelowa oraz przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Palenie tytoniu lub używanie e-papierosa zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Koronawirus atakuje przede wszystkim układ oddechowy, doprowadzając do jego uszkodzenia. Palacze i osoby cierpiące na POChP mogą mieć podwyższony poziom enzymu ACE-2, który pomaga wirusom dostać się do komórek znajdujących się w płucach, gdzie patogen się namnaża. Palenie tytoniu może być także istotnym czynnikiem sprzyjającym powstaniu i rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, która doprowadza do uszkodzenia pęcherzyków płucnych, co zmniejsza ich wydolność w pobieraniu tlenu i usuwanie dwutlenku węgla. W konsekwencji dochodzi do uciążliwego kaszlu i problemów z oddychaniem. Jest to także czynnik zwiększający ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19.
- Palenie tytoniu oraz używanie e-papierosów, podobnie jak COVID-19, podnosi stężenie czynników krzepnięcia krwi, co zwiększa ryzyko udaru.
- Osoby palące dużo częściej dotykają okolic ust podczas palenia, co w obecnej sytuacji, przy niedostatecznej higienie rąk, także zwiększa możliwość zarażenia koronawirusem.
Zagrożenia zdrowotne związane z paleniem obejmują ponad 500 różnych chorób i patologii, wśród których można wymienić następujące:
- nowotwory płuc, krtani, gardła, przełyku, jamy ustnej, języka, żołądka, trzustki, pęcherza moczowego, nosa, wargi, nerek, jelita grubego i inne,
- choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, zawał serca, choroby obwodowego układu krążenia,
- rozedma płuc, przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroby naczyń mózgowych, udar mózgu,
- osteoporoza, zaćma, wrzody żołądka i dwunastnicy,
- zaburzenia płodności, mniejsza potencja,
- duszność, świszczący oddech, zaostrzenie astmy oskrzelowej,
- ziemista cera, pożółkłe palce, przedwczesne zmarszczki,
- nalot na zębach, zmniejszone łaknienie, przytępiony węch i smak oraz wiele innych.
- U palących ciężarnych obserwuje się niższą wagę urodzeniową dzieci, przedwczesny poród, zespół nagłego zgonu niemowląt, astmę, zapalenia ucha środkowego i zakażenia dróg oddechowych.
Wśród metod na porzucenie nałogu palenia tytoniu wymienia się używanie elektronicznych inhalatorów nikotyny (e-papierosów). Czy rzeczywiście to zdrowsza alternatywa?
E-papierosy wpływ na młodzież:
Cały czas trwają badania nad bezpieczeństwem e-palenia, a wiele z nich skupia się na wpływie elektronicznych papierosów na zdrowie młodzieży i młodych dorosłych. Wyodrębniono kilka zagrożeń, wynikających z używania e-papierosów w tej grupie wiekowej:
• e-papierosy a rozwój mózgu:
Mózg rozwija się do ok. 25 roku życia. W okresie nastoletnim nie jest jeszcze w pełni rozwinięta część mózgu odpowiedzialna za podejmowanie decyzji i kontrolę impulsów. W tym okresie życia mózg szybciej uzależnia się od nikotyny. Nikotyna zawarta w e-papierosach może również przygotować mózg nastolatka do uzależnienia od innych narkotyków. Nikotyna zmienia także sposób, w jaki powstają synapsy (połączenia w mózgu), które odpowiadają za koncentrację uwagi i proces uczenia się.
• e-papierosy a ryzyko chorób układu oddechowego
O ile osobom palącym papierosy, zamienienie ich na e-papierosa zwykle nie czyni więcej szkód, o tyle u osób wcześniej niepalących elektroniczny papieros może przyczynić się do rozwoju chorób. Badania przeprowadzone w kilkutysięcznej populacji młodzieży w wieku 12–18 lat wykazały, że używanie e-papierosów przez nastolatki jest związane z ryzykiem rozwoju astmy.
• e-papierosy a uzależnienie od nikotyny
Młode osoby palące e-papierosy często przechodzą po pewnym czasie do palenia tradycyjnych papierosów. Zjawisko to nazywane jest efektem bramki.
Szkodliwość papierosów elektronicznych
Układ oddechowy
- podrażnienie górnych i dolnych dróg oddechowych (Vardavas et al., 2012),
- zapalenie oskrzeli, kaszel, zmiany rozedmowe w płucach (Scheffler et al., 2015; Grana et al., 2014).
Układ immunologiczny
- indukcja stanu zapalnego w drogach oddechowych (Scott et al., 2018),
- zmniejszenie wydajności układu odpornościowego (Sussan et al., 2015),
- zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia płuc (Miyashita et al., 2018).
Układ ośrodkowy
- zmiany behawioralne (Grana et al., 2014),
Układ nerwowy
- upośledzenie pamięci (modele zwierzęce) (Farsalinos et al., 2014),
- skurcze mięśni i drżenie mięśni (Farsalinos et al., 2014).
Pozostałe układy - podrażnienie oczu (Grana et al., 2014),
- kontaktowe zapalenie skóry i oparzenia (Hess et al., 2017),
- nudności i wymioty (Hess et al., 2017),
- podrażnienie błony śluzowej gardła i jamy ustnej (Jensen et al., 2015).
Przypominamy o Wojewódzkim konkursie „Nie puszczaj pary z ust!”
https://www.gov.pl/web/wsse-szczecin/web-wsse-szczecin-IV-edycja-konkursu-nie-puszczaj-pary-z-ust2