Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Oleśnicy

Od kilku lat na świecie i w Polsce, obserwowany jest stały wzrost asortymentu napojów energetyzujących, które cieszą się coraz większą popularnością we wszystkich grupach wiekowych, także wśród dzieci i młodzieży. W ostatnich latach wśród młodzieży szkolnej zapanowała swoista moda na spożywanie ,,energetyków”. Te negatywne tendencje potwierdzają badania przeprowadzone w 2022 roku przez Instytut Matki i Dziecka w Warszawie oraz Uniwersytet Warszawski. Próba badawcza w powyżej przytoczonych badaniach wyniosła 7716 uczniów w wieku od 11 do 17 lat pochodzących ze wszystkich województw w Polsce. Wnioski wynikające z nich są bardzo alarmujące. Co najmniej raz w tygodniu po napoje energetyczne sięga prawie połowa 15 latków. W najmłodszej grupie 11 latków spożywanie napojów energetycznych zadeklarowało 10 % badanej grupy, jednak wraz z wiekiem ten odsetek się zwiększa. Napoje energetyczne z powodu wielu obiektywnych przyczyn nie powinny być spożywane przez dzieci i młodzież. Substancją stymulującą, która występuje najczęściej w składzie napojów energetycznych jest kofeina. Według raportu Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) kofeina nie jest zalecana w diecie dzieci ze względu na swoje działanie psychoaktywne. „Wzrost jej spożycia przez dzieci może powodować zmiany nastroju, rozdrażnienie, niepokój, a spożycie dużych ilości (5 mg/kg masy ciała/dobę) powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto kofeina negatywnie wpływa na gospodarkę wapniową, co może powodować zaburzenia w procesie tworzenia kości. Duże spożycie kofeiny może również wpływać na długość i jakość snu dzieci. Grupą szczególnego ryzyka są dzieci z cukrzycą, chorobami sercowo-naczyniowymi, chorobami nerek, wątroby, nadczynnością tarczycy oraz niestabilne emocjonalnie”. Według badań Instytutu Żywności i Żywienia, mała puszka (250 ml) tego produktu może dostarczać od 67 do 83 mg kofeiny. Uważa się, że spożycie kofeiny przez zdrowe osoby dorosłe nie powinno być wyższe niż 400 mg na dobę, a według innych autorów, m.in. Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), 400-450 mg/dzień, natomiast u dzieci – nie wyższe niż 2,5 mg na kilogram masy ciała dziennie. Poza w składzie napojów energetycznych często znajdują się inne substancje wykazujące działanie stymulujące takie jak: tauryna czy guarana. Kolejnym niebezpieczeństwem dla zdrowia związanym ze spożywaniem napojów energetycznych jest bardzo wysoka zawartość cukrów w omawianych specyfikach. W kontekście doniesień na temat rosnącego odsetka osób z nadwagą i otyłością wśród polskiej młodzieży należy zwrócić uwagę na napoje energetyczne i ich potencjalny wpływ na pogarszanie się tego stanu. W przyszłości zapewne pojawi się coraz więcej publikacji naukowych prezentujących wpływ napojów energetycznych na rozwój młodych ludzi. Jednak już te istniejące w sposób nie budzący wątpliwości alarmują na temat potencjalnych zagrożeń.

Drodzy Rodzice, pamiętajcie, że napoje o wysokiej zawartości kofeiny są produktami przeznaczonymi dla osób dorosłych i nie powinny być spożywane przez dzieci i młodzież, gdyż mogą powodować zaburzenia w rozwoju układu nerwowego. Popularne ,,energetyki” zawierają składniki, które przyjmowane w dużych ilościach, zwłaszcza przez osoby o małej masie ciała (jak dzieci), mogą doprowadzić do przekroczenia dawek, przy których obserwuje się efekty toksyczne.