Wyczerpanie, a udar cieplny.
27.07.2023
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Oleśnicy, przypomina że podczas upałów, gdy temperatura powietrza przekracza 30°C, nasila się ryzyko wystąpienia wyczerpania, a także udaru cieplnego. W tym czasie należy unikać wychodzenia na zewnątrz (szczególnie między godzinami 10.00, a 15.00), wystrzegać się forsownego wysiłku fizycznego oraz ograniczyć spożywanie napojów pobudzających zawierających kofeinę: cola, kawa itp. Unikać spożywania alkoholu, ponieważ powoduje on dodatkowe odwodnienie komórek. W trakcie wysokich temperatur niezwykle ważne jest nawadnianie organizmu, po przez picie dużej ilości wody wysokozmineralizowanej, zawierającej duże ilości magnezu, wapnia, sodu i chlorków (min. 2,5 l dziennie). Wodę należy pić często małymi łykami, dzieląc zalecane porcje na cały dzień. Zaleca się również spożywanie chłodnych lekko solonych potraw oraz owoców i warzyw o wysokiej zawartości potasu (pomidory, pomarańcze, ogórki, marchew).
Wyczerpanie cieplne to stan zagrożenia zdrowia, który alarmuje organizm narażony na udar słoneczny oraz inne niebezpieczne konsekwencje związane z podwyższoną temperaturą na zewnątrz. Dochodzi do niego na skutek nadmiernej utraty płynów i soli, a co za tym idzie spada ciśnienie tętnicze krwi, co powoduje uczucie silnego zmęczenia. Wśród najczęstszych objawów wyczerpania cieplnego należy wyróżnić: obfite pocenie, osłabienie, bóle i zawroty głowy, splątanie, nudności i wymioty, nadmierne pragnienie, a także skurcze mięśni oraz odwodnienie lekkiego stopnia. Pierwsza pomoc w przypadku wyczerpania cieplnego polega przede wszystkim na wyprowadzeniu pacjenta w miarę możliwości w chłodniejsze miejsce. Obniżenie temperatury ciała, należy zwilżyć jego twarz, zrobić okłady na całym ciele, pić wodę małymi łykami. Ważna jest także odpowiednia pozycja – zaleca się ułożyć pacjenta na plecach z nogami i miednicą uniesionymi wyżej niż tułów. Jednocześnie w przypadku osoby, która majaczy, ma drgawki, traci przytomność i/lub ma gorącą i suchą skórę, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Warto zaznaczyć, że objawy w przypadku wyczerpania cieplnego są podobne do symptomów udaru cieplnego, istnieje jednak kilka różnić. Między innymi, w przeciwieństwie do udaru cieplnego, w przypadku wyczerpania zwykle pacjenci utrzymują nienaruszony stan psychiczny, a zdezorientowanie lub utrata przytomności występują bardzo rzadko. Ponad to w przypadku wyczerpania mamy do czynienia z odwodnieniem lekkiego stopnia, temperatura ciała oscyluje w granicach 38-40°C oraz występuje obfite pocenie się. Z kolei udar cieplny charakteryzuje się zwykle ciężkim odwodnieniem, gorączką przekraczającą 40°C, a także tym, że pacjent przestaje się pocić, a w zamian za to ma suchą i gorącą skórę oraz zaczerwienienie twarzy, występuje szybkie wysokie tętno, możliwa jest utrata przytomności. Temperatura ciała staje się na tyle wysoka, że organizm nie jest w stanie samodzielnie jej obniżyć. Udar cieplny jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego gdy podejrzewamy, że do niego doszło należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza lub wezwać pogotowie ratunkowe! Jeżeli pomoc nie zostanie wezwana w odpowiednim czasie, może dojść do śpiączki, a nawet śmierci. Podczas oczekiwania na przybycie pomocy lekarskiej tak jak i w przypadku wyczerpania cieplnego należy przenieść osobę w chłodniejsze miejsce, ułożyć na plecach z uniesionymi nogami wyżej niż tułów. Należy wykonywać okłady o temperaturze 25-30°C na okolice szyi, pach i pachwin, natomiast osobę z utratą przytomności należy bezwzględnie ułożyć w pozycji bocznej ustalonej.
Pamiętaj! Ze szczególną troską podejdź do dzieci – szczególnie tych poniżej 4. roku życia, a także osób starszych. Ich system termoregulacyjny jest zwykle mniej sprawny, a co za tym idzie ryzyko wystąpienie udaru cieplnego w tej grupie jest znacznie większe.