Substancje reprotoksyczne w środowisku pracy
Od 29 czerwca 2024 roku obowiązują zmienione przepisy Kodeksu pracy.
Zmiana prawa wynika z wdrożenia unijnej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.
Do obecnie obowiązujących regulacji prawnych w zakresie czynników rakotwórczych i mutagennych wprowadzono substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu reprotoksycznym.
Definicja substancji reprotoksycznych wg Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 z dnia 9 marca 2022 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych, mutagennych:
substancja reprotoksyczna - oznacza substancję lub mieszaninę, która spełnia kryteria klasyfikacji jako czynnik działający szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B, określony w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008.
Podobnie jak w przypadku czynników rakotwórczych lub mutagennych, substancje reprotoksyczne wzbudzają szczególnie duże obawy, ponieważ mogą mieć poważne i nieodwracalne skutki dla zdrowia pracowników i ich potomstwa.
Dlatego należy chronić pracowników przed substancjami o takim działaniu.
Przykładowe substancje reprotoksyczne:
metale i/lub ich związki (ołów, kadm, chrom, nikiel, rtęć, metylortęć), związki boru (tritlenek diboru, kwas borowy, borany), tlenek węgla, niektóre pescytydy i biocydy, ftalany, rozpuszczalniki organiczne, (np. etanol, 2-metoksyetanol, 2-etoksyetanol), formamid, n-metylopirolidon, n-etylopirolidon, imidazol i jego pochodne (np. 4-metyloimidazol), dimetyloformamid.
Regulacje zawarte w znowelizowanym art. 222 Kodeksu pracy skierowane są do pracodawców prowadzących działalność związaną z występowaniem czynników reprotoksycznych w środowisku pracy. Pracodawcy będą zobowiązani do podejmowania działań w kierunku ochrony zdrowia pracowników i poprawy warunków pracy. Wprowadzona regulacja prawna zwiększy świadomość pracodawców i pracowników związaną z wykonywaniem pracy w narażeniu na czynniki reprotoksyczne.
Pracownicy pracujący w kontakcie z substancjami reprotoksycznymi są zatrudnieni przede wszystkim przy:
produkcji i stosowaniu pescytydów, produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych, w przemyśle gumowym, farmaceutycznym, metalurgicznym, kosmetycznym, w budownictwie, a także w placówkach ochrony zdrowia, warsztatach samochodowych.
Należy nadmienić, że zgodnie z przepisami prawa prace w narażeniu na substancje lub mieszanin o działaniu szkodliwym na rozrodczość oraz szkodliwie oddziałujące na dzieci karmione piersią są wzbronione dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią oraz dla młodocianych.
Więcej informacji w artykule Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy:
Implementacja dyrektywy 2004/37/WE do polskiego ustawodawstwa w materiałach:
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/431 zmieniająca dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy:
Materiały
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracyROZPORZĄDZENIE_MINISTRA_ZDROWIA_z_dnia_24_lipca_2012_r_w_sprawie_substancji_chemicznych,_ich_mieszanin,_czynników_lub_procesów_technologicznych_o_działaniu_rakotwórczym_lub_mutagennym_w_środowisku_pracy.pdf 0.35MB Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1286 z późn. zm.)
Rozporządzenie_Ministra_Rodziny,__Pracy_i_Polityki_Społecznej_z_dnia__12_czerwca_2018_r_.pdf 0.34MB