Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Opatowie

Światowy Dzień Mycia Rąk - święto obchodzone corocznie 15 października, ustanowione przez ONZ w 2008 roku, jako akcja edukacyjna, której celem jest globalna edukacja na temat mycia rąk.

Prawidłowa higiena rąk to najprostsza i jedna z najbardziej skutecznych metod zapobiegania zatruciom pokarmowym, chorobom wirusowym, pasożytniczym i skórnym. Staranne mycie rąk mydłem i wodą, zwłaszcza przed posiłkiem oraz po skorzystaniu z toalety, może spowodować ograniczenie liczby przypadków biegunki prawie o połowę, a infekcji dróg oddechowych o 25%.

Zaniedbywanie higieny rąk może być przyczyną zakażeń dróg oddechowych, skóry i przewodu pokarmowego.

Choroby „brudnych rąk”:

• Wirusowe zapalenie wątroby typu A (żółtaczka pokarmowa) – typowa choroba brudnych rąk. Wywoływana przez enterowirusa HAV, przenoszona drogą pokarmową poprzez zanieczyszczone pokarmy lub napoje. Wirus zostaje wydalany z kałem, więc wystarczy, że nosiciel wirusa nie umyje rąk po skorzystaniu z toalety i poda komuś dłoń, bądź co gorsza – zacznie przygotowywać posiłek dla rodziny i już dochodzi do zarażenia. Choroba ma charakterystyczne objawy jak żółta skóra i spojówki, gorączka oraz biegunka. U dzieci zwykle przebiega bezobjawowo i nigdy nie przechodzi w formę przewlekłą.
• zarażenie rotawirusami. Narażone są na nie dzieci w wieku przedszkolnym. Objawia się ono nasilonymi wymiotami oraz biegunką, co prowadzi do szybkiego odwodnienia organizmu. Dolegliwości mogą trwać kilka dni, co osłabia dziecko.
• Tasiemiec – dokładniej tasiemiec bąblowiec, który głównie znajduje się na leśnych owocach. Przenoszony głównie przez mocz lisa w postaci jajek, które w organizmie przekształcają się w larwy. Może być bardzo niebezpieczny dla człowieka – usadowiony w mózgu może spowodować śmierć. Szczególnie dotkliwa również dla małych dzieci, gdyż wywołuje ostry kaszel, duszności i bóle w klatce piersiowej. Warto więc dokładnie myć każde zbierane w lesie jagody, jeżyny czy poziomki oraz unikać kontaktu z dzikimi zwierzętami.
• Salmonella – lub salmonelloza wywoływana bakterią - pałeczką salmonella enterica. Jej pierwszymi objawami są zwykle ostre bóle brzucha, gorączka i wymioty, które występują na 6-72h po spożyciu zakażonego jedzenia. Zakażenie może być wywołane surowymi jajkami, surowym mięsem z drobiu, a nawet mlekiem bądź majonezem. Warto uważać również na źle przechowywane kostki lodu i desery, a dzieciom w żadnym wypadku nie pozwalać na branie piasku z publicznej piaskownicy do buzi. U niemowląt lub osób starszych i osłabionych, zakażenie może rozwinąć się i przedostać do krwi, wywołując na przykład zapalenie dróg żółciowych, opon mózgowo-rdzeniowych, szpiku kostnego czy stawów.
• Czerwonka bakteryjna – również popularna choroba brudnych rąk. Najczęściej występuje latem i objawia się nagłymi kolkami, bólem brzucha, częstą biegunką i wysoką gorączką. Wywołana przez bakterię Shigella, którą mogą przenosić również muchy. Objawy mogą być na tyle silne, że mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu. Warto więc odpowiednio i systematycznie nawadniać organizm oraz eliminować bakterię z ustroju.

Za pośrednictwem brudnych rąk rozprzestrzeniają się także choroby dające objawy ze strony układu oddechowego, jak grypa, COVID-19, odra, różyczka.
Choroby brudnych rąk kryją się jeszcze pod wieloma innymi nazwami. Mogą to być zarówno bakteryjne jak i wirusowe zapalenia; zatrucia pokarmowe, czy choroby pasożytnicze. Nigdy jednak nie wolno lekceważyć nawet najmniejszych objawów, zwłaszcza u dzieci, które są najbardziej narażone na zakażenie i potrzebują silnej ochrony.