29 października - Światowy Dzień Udaru Mózgu
27.10.2022
W sobotę 29 października obchodzimy Światowy Dzień Udaru Mózgu. Ustanowiony został w 2006 roku przez Światową Organizację Udaru Mózgu (WSO – World Stroke Organization). Udar mózgu to trzecia po chorobach serca i nowotworach przyczyna śmierci i pierwsza przyczyna trwałej niesprawności wśród Polaków po 40 roku życia.
Udar mózgu
Udar jest nagłym, miejscowym zaburzeniem krążenia krwi w mózgu. Powstaje, gdy duża tętnica doprowadzająca krew do mózgu lub mała tętniczka wewnątrzmózgowa ulegnie zamknięciu, dużemu zwężeniu lub pęknięciu i nie doprowadzi krwi z tlenem i substancjami odżywczymi do określonego obszaru mózgu.
Jeżeli tętniczka ulegnie znacznemu zwężeniu lub zatkaniu, dochodzi do udaru niedokrwiennego.
Natomiast w sytuacji dochodzi do pęknięcia tętniczki, wówczas krew rozleje się w pewnym obszarze mózgu. W takim przypadku mamy do czynienia z udarem krwotocznym, czyli krwotoku mózgowego, potocznie nazywanego „wylewem”. Większość tego typu udarów jest powiązana z nadciśnieniem tętniczym.
Najczęstsze objawy udaru mózgu to:
- niewyraźne widzenie,
- utrudnienia w mówieniu,
-opadający kącik ust,
- uczucie niedowładu, słabości w jednej części ciała,
- zawroty głowy,
- silny ból głowy.
Bywa, że powyższe objawy ustępują po jakimś czasie. To mogą być objawy zwiastujące udar w ciągu najbliższych tygodni lub miesięcy. Dlatego w takiej sytuacji należy skontaktować się z lekarzem i rozpocząć leczenie.
W przypadku podejrzenia u danej osoby udaru mózgu liczy się każda minuta. Udar można rozpoznać, wykonując szybki i prosty test FAST.
F (ang. face) – asymetria twarzy, niedowład lub porażenie mięśni po jednej stronie twarzy;
A (ang. arms) – niedowład lub porażenie połowicze kończyn górnych lub dolnych;
S (ang. speech) – zaburzenia mowy – mowa bełkotliwa, niezrozumiała, afazja;
T (ang. time) – czas od wystąpienia objawów.
Przyczyny i profilaktyka udaru mózgu
Przyczyną udaru mózgu są zakrzepy i zatory, które wiążą się najczęściej z nieprawidłowym stylem życia, np. paleniem papierosów i piciem alkoholu, nieprawidłową dietą bogatą w tłuszcze nasycone, tłuszcze utwardzane i cukier, brakiem ruchu, nieprawidłowo leczoną lub nierozpoznaną cukrzycą. Warto zmienić więc swoje nawyki na zdrowsze, stosować zbilansowaną dietę, zerwać z nałogami oraz wprowadzić do swojego życia codzienną dawkę ruchu.
Pierwsza pomoc
Osoba z podejrzeniem wystąpienia udaru powinna być jak najszybciej przewieziona do szpitala. W sytuacji zdiagnozowania udaru liczy się czas, ponieważ podanie odpowiednich leków w ciągu 3-4 godzin pozwala na zmniejszenie lub uniknięcie konsekwencji związanych z niedotlenieniem mózgu.
Należy również pamiętać, że rehabilitacja po udarze może znacząco poprawić jakość życia lub zapobiec trwałemu kalectwu.