Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Parczewie

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Parczewie mając na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne dzieci i innych osób korzystających z fontann ulicznych, przypomina:

 

Fontanny uliczne są elementami dekoracyjnymi.

Woda w fontannach nie nadaje się do spożycia, ani kąpieli!

 

 

Woda w tego typu urządzeniach nie jest uzdatniana i  dezynfekowana, a jej jakość nie podlega  kontroli przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Pomimo, że woda wydaje się być pozornie czysta to mogą występować w niej liczne zanieczyszczenia mikroorganiczne pochodzące  od  zwierząt  (ptaki, psy, koty itp.) oraz ludzi. Pozostająca w  otwartym  zbiorniku woda może  podlegać skażeniu  mikroorganizmami obecnymi w odchodach  zwierzęcych  między  innymi:  Escherichia  coli,  enterokoki  oraz wirusami (enterowirusy, norowirusy) i pierwotniakami pasożytniczymi (Giardia, Cryptosporidium). Mogą one powodować między innymi zatrucia pokarmowe, biegunki, dolegliwości ze strony układu moczowego oraz problemy skórne.

 

Fontanny są źródłem aerozolu wodnego, który może nieść ze sobą zanieczyszczenia mikrobiologiczne, m.in. bakterie z rodzaju Legionella, które w przypadku inhalacji (wdychania) mogą prowadzić do zachorowań na legionellozę przebiegającą jako zapalenie płuc lub gorączka Pontiac.

 

Stanowisko Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego dzieci oraz osób korzystających z fontann ulicznych (w aspekcie występowania potencjalnych zagrożeń mikrobiologicznych w wodzie pozostającej w obiegu takich obiektów).

1. Fontanny i podobne urządzenia, instalowane poza budynkami (parki, ulice) mogą czasami stwarzać zagrożenie dla zdrowia osób przebywających w ich sąsiedztwie lub korzystających z nich. Dzieje się tak jednak przede wszystkim w przypadku ich niewłaściwego zaprojektowania i utrzymywania, a także niezgodnego z przeznaczeniem korzystania z nich, w tym np. picia wody lub kąpieli czy wręcz pływania w otwartym zbiorniku fontanny.

2. Zagrożenia dla zdrowia mogą wiązać się przede wszystkim z piciem wody z fontanny/zbiornika, ale także z kąpielą lub zabawą w wodzie i zakażeniem droga doustną poprzez przeniesienie mikroorganizmów chorobotwórczych z powłok ciał poprzez ręce lub trzymane w nich przedmioty w jamie ustnej. Ryzyko to jest mniejsze gdy woda w fontannie jest dezynfekowana, gdy nie podlega recyrkulacji oraz gdy odpływ wody ze zbiornika następuje w krótkim czasie, maksymalnie kilku godzin. W przypadku gdy zbiornik tego rodzaju wykorzystywany jest jako brodzik (co nie powinno mieć miejsca) do wody mogą przenikać bakterie i grzyby będące składnikami mikroflory powłok dala w tym S. ureus i dermatofity.

3. Woda w fontannach charakteryzuje się niską barwą i mętnością, w związku z czym mylnie i bezzasadnie uważana jest potocznie za wodę czystą, o jakości bezpiecznej dla zdrowia, podczas gdy w rzeczywistości nie jest ona intencjonalnie przeznaczona do spożycia ani do kąpieli. Wykorzystywanie fontann z otwartymi zbiornikami jako basenów czy brodzików nie powinno mieć miejsca, ponieważ woda w tego typu urządzeniach nie jest uzdatniania i dezynfekowania analogicznie jak w przypadku pływalni, a jakość jej nie podlega systematycznej kontroli.

4. Na czystość mikrobiologiczną wody będącej w obiegu tych obiektów wpływają między innymi: jakość materiałów instalacyjnych, ich podatność na tworzenie biofilmu, obecność osadów, korozja, temperatura wody. Istotną rolę w zanieczyszczaniu wody w fontannach odgrywają również źródła zewnętrzne takie jak: zanieczyszczenia mikrobiologiczne pochodzące od zwierząt (ptaki, psy, koty itp.) oraz ludzie.

5. Innego typu zagrożenia mogą wiązać się z fontannami, których element jest ogólnodostępny otwarty zbiornik wody, do którego powraca woda z wyrzucanego pod ciśnieniem strumienia. Pozostając w otwartym zbiorniku, może ona podlegać skażeniu fekalnemu mikroorganizmami obecnymi w odchodach zwierzęcych miedzy innymi: E. coli, enterokoki jak również w wodzie mogą być obecne wirusy (enterowirusy, norowirus) oraz pierwotniaki pasożytnicze (Giardia, Cryptosporidium). W przypadku fontanny z systemem recyrkulacji wody nie poddawanej jednocześnie uzdatnieniu ani dezynfekcji mogą one być obecne również w strumieniach wody z fontanny.

6. Fontanny są źródłem aerozolu wodnego, który może nieść ze sobą zanieczyszczenia mikrobiologiczne. Istotnym zagrożeniem może być występowanie w aerozolu bakterii z rodzaju Legionella, która w przypadku inhalacji mogą prowadzić do zachorowań na legionelozę (przebiegającą jako zapalenie płuc lub gorączkę Pontiac). Zakażenie następuję drogą wziewną, zagrożenie stwarza więc samo przebywanie w pobliżu źródła aerozolu. Skażenie aerozolu wodnego jest wynikiem kolonizacji przez bakterie Legionella instalacji wodnej w fontanny, czemu sprzyja temperatura wody wynosząca 25-45 °C, nie stosowanie dezynfekcji wody, brak kontroli narastania biofilmu na wewnętrznej powierzchni instalacji. Czynnikiem sprzyjającym zakażeniu jest aerozol wodny o średnicy kropel 2,0μm- 5.0 μm, które łatwiej osiągają dystalne odcinki dolnych dróg oddechowych. Ryzyko zakażenia skutecznie minimalizuje okresowa kontrola stanu instalacji wodnej, połączona z usuwaniem ewentualnego biofilmu, utrzymywanie wody na poziomie poniżej 20°C, dezynfekcja wody (związki chloru, promieniowanie UV) właściwe zaprojektowanie fontanny powinno zapewnić także laminarny (nie turbulentny) wypływ wody.