ABCDE CZERNIAKA
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Pleszewie przypomina o profilaktyce czerniaka. Lato, wakacje to okres w roku, w którym nasza skóra jest najbardziej narażona na podrażnienia, wywołane promieniowaniem UV. Coraz bardziej słoneczne lata w naszym kraju, wyczekiwane przez cały rok wakacyjne wyjazdy, pobyty w miejscach, gdzie opala nas intensywne słońce, wycieczki do egzotycznych krajów, gdzie chwila nieuwagi może spowodować oparzenie skóry i porażenie słoneczne, ekspozycja fragmentów ciała, które zazwyczaj nie są narażone na opalania - wszystko to powoduje, że po powrocie nasza skóra nie jest bynajmniej wypoczęta, jest podrażniona i wysuszona, podatna na niepożądane zmiany. Aby zapobiec rozwojowi takich podejrzanych zmian, należy poddać ją diagnostyce.
Większe ryzyko przy jasnej karnacji
Profilaktyka czerniaka jest o tyle prosta, że możemy sami przebadać swoją skórę. Powinniśmy to robić regularnie, a na pewno trzeba poddać ją uważnej obserwacji po powrocie z wakacji. Większość Polaków posiada fototyp skóry typu A lub B, czyli jasną karnację, pozbawioną czynników obronnych, szczególnie podatną na oparzenia. Bardziej narażone są osoby o jasnych lub rudych włosach i jasnej cerze z licznymi piegami i pieprzykami. Taka skóra nie toleruje słońca i pod jego wpływem zamiast opalać się, ulega poparzeniom. Pod wpływem promieniowania słonecznego, oparzona skóra może stworzyć niebezpieczne mutacje, które prowadzą do rozwoju nowotworu. Aby temu zapobiec, należy pamiętać o odpowiedzialnej profilaktyce wtórnej – czyli sprawdzić czy nic złego nie dzieje się na skórze i w razie czego szybko zareagować.
Obejrzyj swoją skórę
Zaczynamy od samokontroli skóry. Stajemy przed lustrem i uważnie przyglądamy się całej powierzchni swojej skóry. Szukamy podejrzanych zmian. Mogą wystąpić na twarzy, nogach, plecach, stąd, jeżeli jest taka możliwość, warto poprosić kogoś o pomoc. Zmiany skórne mogą także wystąpić u dzieci. W tym przypadku, to rodzice powinni wspólnie z dzieckiem przeprowadzić taką kontrolę po wakacjach i dokładnie przyjrzeć się jego skórze narażonej na intensywne działanie promieniowania UV podczas lata. Uważnie obserwujmy, czy nie pojawiły się nowe zmiany, a te zmiany, które już były: znamiona, pieprzyki, piegi, czy nie uległy zmianie.
Abecadło czerniaka.
Zmiany czerniakowe mają wiele cech charakterystycznych. Określa się je za pomocą kryterium ABCDE - czerniakowego abecadła. Jeżeli podejrzane znamię posiada jedną z następujących cech: A - stało się asymetryczne, B - ma poszarpane, zgrubiałe brzegi, C - czerwony lub czarny, niejednolity kolor, D - duży, powiększony rozmiar, E - ewoluuje, w znamieniu zachodzą zmiany - pilnie udaj się na kontrolę do lekarza specjalisty: dermatologa lub chirurga onkologa. Odpowiednio wcześnie wykryta zmiana nowotworowa skóry jest prawie w 100% uleczalna.
Wizyta kontrolna u specjalisty.
Lekarze specjaliści, dermatolog lub chirurg onkolog dysponują doświadczeniem w wykrywaniu i rozpoznawaniu podejrzanych zmian na skórze. Poza tym, może się zdarzyć, że przeoczymy zmianę w trudno dostępnym miejscu na skórze lub błonie śluzowej. Wypatrzy ją wprawne oko specjalisty. Lekarz zbada skórę przy pomocy dermatoskopu, lupki, która daje 10-12- krotne powiększenie i odpowiednie oświetlenie uwypuklające zgrubienia i przebarwienia zmian. Badanie jest bezbolesne i trwa 5-10 minut. Powinno się przynajmniej raz do roku, a w przypadku osób o jasnej karnacji jeszcze częściej, wykonać takie badanie. Okres po wystawieniu skóry na długotrwałą ekspozycję na słońce wydaje się na takie badanie, najbardziej odpowiedni.
Podejrzane znamię? Prosty zabieg zapobiegawczy.
W większości przypadków wizyta u lekarza kończy się na kontroli skóry przy użyciu dermatoskopu. Zdarza się jednak, że podejrzane znamię trzeba usunąć. Przy odpowiednio wczesnym jego wykryciu, jest to prosty zabieg ambulatoryjny, dokonywany przez chirurga, który na tym etapie, zapobiega rozwojowi choroby.
Profilaktyka czerniaka.
Czerniak złośliwy jest najbardziej podstępnym nowotworem skóry, dynamicznie rozwijającym się i odpornym na leczenie. Aby zapobiec chorobie, warto po powrocie z wakacji, gdzie nasza skóra była znacznie bardziej niż zazwyczaj wystawiona na promieniowanie UV, poświęcić chwilę na jej kontrolę i wizytę u lekarza specjalisty. Takiej kontroli koniecznie także poddać należy dzieci. Profilaktyka czerniaka jest prosta i bezbolesna, a za jej przyczyną możemy skutecznie zapobiec powstaniu i rozwojowi choroby. Rekomendujemy kontrolną wizytę o dermatologa jako mądre i roztropne zakończenie letnich wakacji.
Aplikacja na telefon.
Jeżeli znalazłaś na swoim ciele coś niepokojącego, ale nie jesteś pewna, czy warto iść z tym do lekarza możesz potwierdzić lub rozwiać swoje obawy. Aplikacja DERMOCHECK, powstała pod patronatem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej i jest narzędziem, które ułatwia przeprowadzenie samobadanie. Jeżeli obawiasz się tego co znalazłaś zgłoś się do lekarza. W aplikacji DERMOCHECK znajdziesz też informacje jak przebiega ścieżki leczenia, jeśli okaże się, że zmianę należy wyciąć. Treść w aplikacji zostały opracowane w oparciu o informacje merytoryczne pracowników Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz ekspertów Akademii Czerniaka.
Materiały
Plakat - czerniak skóryplakat-czerniak-skory.pdf 0.27MB