GRYPA PTAKÓW

Naturalnym gospodarzem wirusów grypy ptaków jest drób i dzikie ptactwo. Patogenność wirusów jest bardzo zróżnicowana – na podstawie zdolności do wywołania choroby dzieli się je zasadniczo na 2 grupy. Wysoce zjadliwe wirusy (highly pathogenic avian influenza – HPAI) powodują grypę ptaków o ciężkim przebiegu, która jest ostrą chorobą ogólnoustrojową ze śmiertelnością dochodzącą do 100% u ptaków grzebiących. Do tej grupy należą niektóre podtypy H5 (np. H5N1) i H7. Wirusy HPAI mogą się namnażać w całym organizmie gospodarza i uszkadzać narządy ważne dla życia, co jest zwykle przyczyną śmierci. Drugą grupę tworzą liczne wirusy charakteryzujące się małą zjadliwością
(low pathogenic avian influenza – LPAI) i należą one do wszystkich podtypów, w tym również H5 i H7. Wywołują zwykle łagodną postać grypy ptaków z objawami ze strony układu oddechowego i pokarmowego.

Drogi zakażenia

Główną drogą zakażenia jest transmisja wirusa z drobiu na człowieka, w niemal wszystkich przypadkach podczas bliskiego, bezpośredniego kontaktu z zakażonymi zwierzętami. Ryzyko zakażenia niesie także kontakt z odchodami i wydzielinami drobiu oraz powierzchniami nimi zanieczyszczonymi, a także z surowym mięsem, pozyskanym poza nadzorem weterynaryjnym (ubój, patroszenie i porcjowanie mięsa, zwłaszcza w domowych warunkach). Dotychczas nie odnotowano zakażenia ludzi wirusem grypy ptaków drogą pokarmową.

Osobom podróżującym w rejony, gdzie potwierdzono przypadki zachorowań na grypę ptaków u ludzi, w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia zaleca się:

przestrzeganie zasad higieny osobistej, szczególnie mycie rąk przed spożywaniem pokarmów, po wyjściu z toalety, po kichaniu itp.,
unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi,
przestrzeganie higieny kaszlu i kichania, w tym, w czasie kaszlu lub kichania zakrycie ust i nosa chusteczką oraz natychmiastowe wyrzucenie zużytej chusteczki bezpośrednio po użyciu (gdy nie jest to możliwe należy kasłać lub kichać w zgięcie łokcia)
unikanie kontaktu ze zwierzętami,
spożywanie tylko żywności poddanej właściwej obróbce termicznej (gotowanej, pieczonej, duszonej, dobrze wysmażonej);
stosowanie się do zaleceń miejscowych służb sanitarnych oraz lekarzy.

W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie z ww. rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.

W celu uzyskania informacji o innych zagrożeniach należy przed wyjazdem do tego kraju skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny chorób tropikalnych, najlepiej nie później niż 4 – 6 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.

Występowanie

Wirus ptasiej grypy A(H7N9) przenoszony jest sporadycznie na ludzi poprzez bliski kontakt z ptakami, w tym drobiem. Większość przypadków u ludzi notowano na terenach wiejskich. Zgodnie z dostępnymi danymi ocenia się, iż nadal istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia kolejnych sporadycznych przypadków zakażeń ludzi wirusem ptasiej grypy A (H7N9) w Chinach i państwach sąsiadujących. Ryzyko rozprzestrzeniania się choroby u ludzi w następstwie przywleczenia zachorowań na teren Europy uznawane jest za bardzo niskie. Transmisja wirusa ptasiej grypy pomiędzy ludźmi jest w chwili obecnej ograniczona.

W chwili obecnej odnotowywane są sporadyczne przypadki zachorowań u ludzi z powodu zakażenia grypy ptaków A(H5N1), do których dochodzi najczęściej w wyniku bliskiego kontaktu ludzi z chorym i martwym drobiem. Dotychczasowe dane z dochodzeń epidemiologicznych nie potwierdzają łatwej transmisji wirusa z człowieka na człowieka. Zachorowania występują w Afryce i Azji. Do tej pory nie stwierdzono zachorowań ludzi z powodu zakażenia wirusem grypy ptaków A(H5N1) w Europie. Ryzyko zakażenia człowieka wirusem grypy ptaków A(H5N1) nadal określane jest, jako niskie i występuje przede wszystkim w krajach, w których stwierdzono utrzymujące się krążenie wirusa w populacji drobiu.