Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Płocku

Ocena stanu sanitarno - higienicznego zakładów nauczania i wychowania na terenie PSSE w Płocku w roku 2022.

Na terenie działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Płocku w 2022 roku zewidencjonowano 224 stałych placówek nauczania i wychowania oraz 149 turnusów sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży. Zgodnie z obowiązującą standaryzacją w 2022 r. kontrole sanitarne przeprowadzono w 175 stałych placówkach, obejmując bieżącym nadzorem 78,1% będących w ewidencji oraz 77 turnusów w placówkach wypoczynku w ramach akcji „Zima” i „Lato”, co stanowi 100% zarejestrowanych organizatorów wypoczynku w elektronicznej bazie danych.

W ramach realizacji Rządowego Programu „Razem Bezpieczniej” na ogólnodostępnych placach zabaw, skwerach, stadionach, basenach, kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych do kąpieli nad jeziorami z przedstawicielami Państwowej Straży Pożarnej, Powiatowej Komendy Policji, Urzędu Miasta Płocka oraz Kuratorium Oświaty Delegatura w Płocku wykonano 17 wspólnych kontroli. Wspólnie z pracownikami innych sekcji PSSE w Płocku  przeprowadzono 25 wspólnych kontroli.

W przypadku stwierdzenia uchybień sanitarno - higienicznych w czasie kontroli:

• wydano 6 decyzji administracyjnych zmieniających termin wykonania,
• wydano 1 decyzję administracyjną,
• wystosowano 6 wystąpień pokontrolnych,
• wyegzekwowano wykonanie obowiązków z 3 decyzji z lat ubiegłych).

Dokonując oceny stanu higieniczno - sanitarnego placówek kierowano się następującymi kryteriami:

• stanem technicznym budynków,
• stanem sanitarno-higienicznym przyległego terenu placówek oświatowo wychowawczych,
• warunkami do utrzymania higieny osobistej, zapewnieniem uczniom dostępu do bieżącej ciepłej wody,       
• higieniczną oceną rozkładów zajęć lekcyjnych i możliwością pozostawiania podręczników i przyborów szkolnych w placówkach,
• ergonomią stanowisk pracy przedszkolaka/ ucznia,
• posiadaniem przez placówki certyfikatów na meble edukacyjne i sprzęt sportowy,
• dostępnością  infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i higieny po zajęciach sportowych ocena stanu technicznego urządzeń sportowych i wymaganych certyfikatów,
• nadzór w zakresie stosowania niebezpiecznych substancjami i ich mieszanin w placówkach,
• warunkami sanitarno–higienicznymi zimowego i letniego wypoczynku dzieci i młodzieży,
• zbieranie informacji  z zakresu prowadzonego żywienia i dożywiania w zakładach nauczania i wychowania.

Analiza warunków sanitarno – higienicznych

W roku sprawozdawczym stwierdzono zły stan techniczny w 17 placówkach (3 przedszkolach, 9 szkołach podstawowych i 5 zespołach szkół) ze względu na nieterminowe przeprowadzanie remontów kapitalnych.

Placówki w budynkach bez kanalizacji podłączonej do sieci (miejskiej/ gminnej/ wiejskiej) z własnym szambem lub oczyszczalnią ścieków stanowiły 11,4%. Na terenie powiatu płockiego 20 skontrolowanych placówek: 5 przedszkoli, 14 szkół podstawowych, 1 zespół szkół, posiadało szamba lub własną ekologiczną oczyszczalnią ścieków.

Niewystarczającą liczbę urządzeń sanitarnych stwierdzono w 1 przedszkolu, 4 szkołach podstawowych, w 3 liceach, 8 zespołach  szkół oraz w 1 szkole policealnej, co stanowi 9,7% skontrolowanych placówek. Nieznacznie wzrosła liczba placówek, w których stwierdzono niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych ze względu na zwiększoną liczbę oddziałów w szkołach spowodowaną na podwójnymi rocznikami.

            Mandatów karnych nie wystawiano, wydano 1 decyzję administracyjną oraz 1 finansową.

Wszystkie placówki są podłączone do sieci wodociągu miejskiego lub gminnego.

W 2022 roku oddano do użytku nowe pomieszczenia, przeprowadzono remonty i modernizacje w 32 placówkach i 8 nowooddanych obiektach:

• oddano do użytku nowo powstałe: 1 żłobek, 1 klub dziecięcy, 1 przedszkole, 5 poradni psychologiczno – pedagogicznych, 1 ośrodek opiekuńczo – wychowawczy;
•  oddano do użytku 1 nowopowstały żłobek w obiekcie szkoły, wyposażony w salę zabaw, pomieszczenia sanitarne i szatnie
• kapitalny remont przeprowadzono w 1 świetlicy środowiskowej i 1 domu studenta;
• w istniejących 2 żłobkach rozbudowano sale dydaktyczne;
• w 1 przedszkolu zakupiono nowe urządzenia i sprzęt z certyfikatami na plac zabaw,
• w 1 szkole podstawowej oddano do użytku nowy budynek łącznika;  
• w 1 szkole podstawowej zmodernizowano blok żywieniowy.

W ramach remontów generalnych przeprowadzono:

• całkowitą wymianę pionów C.O;
• zakup nowych urządzeń na plac zabaw, renowacja starych urządzeń, wymiana sztucznej nawierzchni;
• adaptację pomieszczeń na pomieszczenia sanitarno-higieniczne i sale dydaktyczne;
• naprawę dachu i wentylacji;
• naprawę nawierzchni boisk;
•  wymianę punktów świetlnych;
• remont elewacji;
• remont pomieszczeń sanitarno-higienicznych - założenie nowej glazury, terakoty, wymiana instalacji wodno-kanalizacyjnej, wyposażenie w białą armaturę;
• wymianę podłóg w korytarzach, salach lekcyjnych, szatniach, salach zabaw;
• zakup pomocy dydaktycznych w ramach projektów;
• zakup szafek indywidualnych dla uczniów;
• wymianę stolarki drzwiowej i okiennej;
• zakup mebli szkolnych stolików i krzeseł;
• kapitalny remont klatki schodowej.

Remonty przeprowadzono w 2 żłobkach, 2 przedszkolach, 14 szkołach podstawowych, 1 liceum ogólnokształcącym, 6 zespołach szkół, 1 świetlicy środowiskowej. Ogółem w 26 placówkach.

Wystawiono 1 decyzję administracyjną oraz 6 decyzji administracyjnych zmieniających termin wykonania. Jako przyczynę nie wykonania obowiązków w określonym pierwotnie terminie, dyrektorzy placówek wykazywali brak środków finansowych. Wyegzekwowano wykonanie obowiązków z 3 decyzji z lat ubiegłych.

          Sporządzono 6 pism do organów założycielskich i dyrektorów placówek na podstawie wyników kontroli, w których stwierdzono nieprzestrzeganie wymagań sanitarno-higienicznych w 1 przedszkolu, 1 szkole podstawowej.

 Prowadzone jest postępowanie administracyjne w 6 zakładach, w 2 placówkach na terenie powiatu płockiego i w 4 na terenie miasta Płocka:

• z 2017 roku w 1 placówce – 1 przedszkolu,
• z 2019 roku w 1 placówce – 1 szkole podstawowej,
• z 2018 roku w 1 placówce – 1 zespole szkół,
• z 2021 roku w 1 placówce – 1 zespole szkół,
• z 2018 roku w 1 placówce – 1 szkole podstawowej,
• z 2021 roku oraz 2022 roku w 1 placówce – 1 szkole podstawowej.

Niewykonanie obowiązków sanitarnych z decyzji dotyczyło doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego:

• schodów oraz chodnika prowadzących z budynku na plac zabaw - popękane, nierówne;
• nawierzchni sportowej dwóch boisk wielofunkcyjnych, z pęknięciami i wybrzuszeniami oraz przerastaniem trawy w miejscach pęknięć;
• nawierzchni boiska do gry w piłkę koszykową i  nożną, skoczni w dal;
• ściany szczytowej od strony warsztatów odpadającym tynkiem;
• odpadających płytek elewacyjnych z wiatrołapu przy wejściu do szatni;
• odpadającego tynku w szatni pod oknem;
• elewacji od strony sali gimnastycznej z łuszczącą się farbą, gzyms przy dachu z odpadającym tynkiem;
• nieszczelnych okien w większości sal lekcyjnych od strony sali gimnastycznej, trudno otwierające się, bez farby od strony zewnętrznej;
• nawierzchni dróg w przejściu z budynku głównego do budynku pomocniczego nierówna, z ubytkami;
• sufitu w korytarzu i holu budynku C, w pomieszczeniach szatni widoczne duże zacieki z łuszczącą się farbą;
• mebli w klasach starszych, częściowo nieoznakowanych oraz zniszczonych, bez certyfikatów.

       Do poprawy stanu technicznego oraz lepszego przystosowania obiektów dla potrzeb placówek oświatowo-wychowawczych przyczyniły się prace budowlane, remonty i modernizacje.

Analiza w zakresie higienizacji procesów nauczania w aspekcie:

Ergonomia mebli szkolnych i przedszkolnych.

W porównaniu z rokiem 2021 sytuacja w zakresie dostosowania mebli do wymagań ergonomii w placówkach przedszkolnych i szkołach podstawowych nieznacznie się pogorszyła. W niektórych placówkach pogorszył się również stan techniczny mebli. Dyrektorzy przedszkoli i szkół sukcesywnie w miarę posiadanych środków dokonują wymiany mebli na nowe, spełniające wymagania Polskiej Normy oraz posiadające możliwość regulacji wysokości, co pozwala na prawidłowe dostosowanie ich do wzrostu przedszkolaków i uczniów.

Szczegółowo obraz zagadnienia pokazuje tabela poniżej:

 

Odsetek korzystających z mebli niedostosowanych do wzrostu uczniów	Przedszkola		Szkoły podstawowe		Zespoły szkół
	2021	2022	2021	2022	2021	2022
Oddziały klasowe/ grupy przedszkolne	0,0 %	0,0 %	0,0 %	2,9 %	0,0 %	0,0 %
Placówki skontrolowane	0,0 %	0,0 %	00 %	6,4 %	0,0 %	0,0 %

Higieniczna ocena rozkładu zajęć lekcyjnych.

Tygodniowe rozkłady zajęć niezgodne z wymaganiami higieny najczęściej występowały w szkołach posiadających zbyt małą liczbę sal lekcyjnych w stosunku do dużej liczby uczniów i oddziałów oraz w szkołach, gdzie  nauczyciel nie pracował  na pełnym etacie.  

Odsetek niezgodnych rozkładów lekcyjnych z zasadami higieny pracy umysłowej	Szkoły podstawowe		Licea		Zespoły szkół
	2021	2022	2021	2022	2021	2022
Oddziały klasowe	6,7 %	1,6 %	67,9 %	66,7 %	12,5 %	14,4 %
Placówki skontrolowane	6,9 %	4,2 %	100 %	26,2 %	28,6 %	23,8 %

Wszystkie nieprawidłowości w rozkładach zajęć lekcyjnych zostały wykazane w zaleceniach w protokole z kontroli i wpisane do książki kontroli. Dyrektor szkoły odpowiadał pisemnie na stwierdzone uchybienia w ciągu 7 dni od otrzymania protokołu z kontroli, wyjaśniając nieprawidłowości wynikające zwiększonej liczby uczniów w szkole w stosunku do ilości sal lekcyjnych, ze względu na część nauczycieli pracujących również w innych placówkach oświatowych oraz na realizację zajęć wychowania fizycznego poza placówką. Pism pokontrolnych nie wystosowano. 

Posiadanie przez szkoły i przedszkola certyfikatów na meble edukacyjne i sprzęt sportowy.

Systematycznie poprawia się sytuacja w certyfikowane meble edukacyjne i sprzęt sportowy w placówkach. Wymiana mebli jest przedsięwzięciem kosztownym i wymaga dużych nakładów finansowych. Meble nieposiadające certyfikatów są w dobrym stanie technicznym.

Na uwagę zasługuje zakup szafek indywidualnych na odzież wierzchnią oraz do pozostawiania podręczników i przyborów szkolnych. Systematycznie wzrasta liczba szkół posiadająca indywidualne szafki dla uczniów

Ważnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój i zdrowie ucznia jest jego aktywność fizyczna. Wywiera ona hartujący wpływ na organizm, zwiększa ogólną wydajność psychofizyczną młodego człowieka. Dlatego nie bez znaczenia są warunki środowiskowe, w których prowadzone są zajęcia z wychowania fizycznego szkoły.

Posiadanie sportowej infrastruktury nie zawsze jest wystarczające i nie wyklucza prowadzenia zajęć w-f na korytarzach z obiektów sportowych poza placówką (basenu, hali sportowej, siłowni).

Oceniono szkoły pod względem zapewnienia infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i stwierdzono, że:

• 20,8% skontrolowanych szkół posiadało warunki niewystarczające. Placówki posiadały bazę sportową nieadekwatną do wielkości szkoły, a zajęcia realizowane były na korytarzach lub holach.
• 12,2% skontrolowanych szkół nie posiada sali gimnastycznej lub zastępczej (rekreacyjnej) ani boiska.

Szkoły nieposiadające warunków lokalowych zajęcia z wychowania fizycznego, realizowały na korytarzach szkolnych lub w salach lekcyjnych oraz w obiektach sportowych administrowanych przez placówki nauczania i wychowania jak i organizacje sportowe miast i gmin.

Warunki do realizacji wychowania fizycznego w szkołach nieuległy poprawie.

Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi

W 2022 roku prowadzono nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi znajdującymi się w szkolnych pracowniach chemicznych. Z zebranych informacji wynika, że na 80 skontrolowanych szkół 32 posiadały niebezpieczne substancje chemiczne. Sytuacja z substancjami i preparatami chemicznymi na naszym terenie jest uporządkowana: szkoły posiadały aktualne spisy substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych oraz karty charakterystyk. Substancje były właściwie oznakowane i przechowywane.

W 2022 roku nieznacznie  wzrosła liczba szkół, mających w posiadaniu niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne, wykorzystywane w ramach zajęć z chemii. Substancje te niezbędne są do realizacji programu nauczania i poznania przez uczniów procesów i zjawisk w formie doświadczalnej. W związku z tym nastąpiła adaptacja sal dydaktycznych na potrzeby pracowni do chemii i fizyki.

Wypoczynek dzieci i młodzieży.

 Pełniąc nadzór sanitarny nad zimowy i letnim wypoczynkiem dzieci i młodzieży stwierdzono, że ze zorganizowanych form wypoczynku skorzystało 2977 uczestników w 141 skontrolowanych placówkach.

Wszystkie zgłoszone na wypoczynek placówki były dobrze przygotowane pod względem sanitarnym, gwarantowały odpowiednie warunki zakwaterowania i utrzymania higieny osobistej.

Popularną formą był wypoczynek zorganizowany w miejscu zamieszkania adresowany głównie do dzieci i młodzieży szkół podstawowych, który zapewniał uczestnikom możliwość wszechstronnego rozwoju, kształtowanie nawyku zdrowego i aktywnego spędzania wolnego czasu. Placówki oferowały aktywne zajęcia literacko-plastyczne, taneczne, rekreacyjne, sportowe, wycieczki, rajdy, wyjścia do kina, na basen, do muzeum itp. Wszystkie zajęcia prowadzono pod nadzorem pedagogów.

Wyniki przeprowadzonych kontroli wykazały, że organizatorzy zapewniali bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w czasie wypoczynku.

WNIOSKI:

• Podczas kontroli sanitarnych zwracano szczególną uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży poprzez przestrzeganie i stosowanie się do wytycznych GIS, MZ, MEN oraz regulaminów wewnętrznych, które zawierały zasady bezpieczeństwa uwzględniające stan zagrożenia epidemicznego.

• Analizując sytuację pod względem ogólnego stanu sanitarno-technicznego placówek można stwierdzić, że uległa nieznacznej poprawie. Nie wyegzekwowano wykonania obowiązków wszystkich  decyzji z lat ubiegłych. Remonty kapitalne w placówkach nauczania i wychowania są niewystarczające w stosunku do potrzeb w tym zakresie ze względu na zbyt małe środki finansowe przeznaczane na  wykonanie remontów przez organy nadzorujące placówki.
• Wszystkie placówki zapewniają dzieciom i młodzieży właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej poprzez dostęp do mydła, papieru toaletowego, ręczników jednorazowych/suszarek i bieżącej ciepłej wody.
• Zdecydowana większość skontrolowanych placówek posiada certyfikaty na zakupione meble, niestety w niektórych placówkach pogarsza się ich stan techniczny.
• Sukcesywnie wzrasta liczba placówek posiadających indywidualne szafki na odzież wierzchnią  oraz podręczniki i przybory szkolne uczniów.
• Znacząco wzrosła liczba szkół, posiadających substancje chemiczne, preparaty i ich mieszaniny, wykorzystywane w ramach zajęć z chemii. Substancje te są niezbędne do realizacji programu nauczania i poznania przez uczniów procesów i zjawisk w formie doświadczalnej.
• Na terenie miasta Płocka i powiatu płockiego w 2021 i 2022 r. w ramach letniego i zimowego wypoczynku zorganizowano większą liczbę turnusów oraz zaobserwowano, że wypoczynek w miejscu zamieszkania cieszy się największym zainteresowaniem. Wszystkie zgłoszone na wypoczynek placówki były dobrze przygotowane pod względem sanitarnym, gwarantowały odpowiednie warunki zakwaterowania i utrzymania higieny osobistej.

opracowała: Małgorzata Sekuła