Światowy Dzień AIDS
01.12.2023
1 grudnia tradycyjnie obchodzimy Światowy Dzień AIDS, ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia w roku 1988. Jest to okazja do wyrażenia solidarności z ludźmi żyjącymi z HIV i AIDS, a także przypomnienia sobie zasad profilaktyki dotyczącej HIV. Wiedza o swoim zakażeniu pozwala, dzięki nowoczesnym terapiom antyretrowirusowym, uniknąć wystąpienia AIDS i cieszyć się długim życiem, podobnie jak osoby niezakażone. Symbolem obchodów Światowego Dnia AIDS jest czerwona kokardka, jako znak wsparcia osób żyjących z HIV i AIDS
Na całym świecie żyje 37 700 000 osób z HIV/AIDS, w 2020 r. zakażenie HIV rozpoznano u 1,5 mln osób. W Polsce oficjalne dane mówią o 29 676 zakażonych ogółem, z czego 3 979 osób ma AIDS. W tym roku odnotowano już 2509 przypadków zakażeń wywołanych HIV, o ok.100 więcej niż w całym poprzednim roku.
Według szacunków tylko około 10 procent dorosłych mieszkańców Polski wykonało test w kierunku HIV. Dodatkowo, wiele osób wykonuje testy w późnym etapie zakażenia, co zmniejsza szansę na skuteczne leczenie.
Warto się testować!
Aby czuć się bezpiecznie i zadbać o zdrowie swoje i swoich najbliższych, warto zdecydować się na wykonanie testu w kierunku HIV. Wcześnie wykryte zakażenie i szybkie wdrożenie leczenia antyretrowirusowego (ARV) zapobiegnie wystąpieniu zespołu nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności, czyli AIDS i w konsekwencji zagrożeniu życia. Skuteczność leczenia ARV jest bardzo wysoka i powoduje, że osoba żyjąca z HIV nie jest zakaźna dla innych. Z kolei nieleczony HIV może doprowadzić do śmierci.
Testy na HIV można wykonać bezpłatnie, anonimowo i bez skierowania w Punktach Konsultacyjno – Diagnostycznych, których listę można odnaleźć na www.aids.gov.pl/pkd. Niektóre punkty oferują także badania w kierunku kiły i HCV.
Pełną informację nt. przebiegu testu w kierunku HIV można uzyskać w Telefonie Zaufania HIV/AIDS, nr 800 888 448 od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 21.00 oraz w weekendy całodobowo. Połączenie jest bezpłatne.
Jak może dojść do zakażenia
Zakażenia dotyczą konkretnych zachowań ryzykownych. Ludzki wirus nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności czyli HIV przenosi się na 3 sposoby: podczas stosunków seksualnych z osobą zakażoną bez zastosowania prezerwatywy; przez kontakt z zakażoną krwią innej osoby, gdy widoczna ilość świeżej krwi dostanie się do rany bądź błon śluzowych oraz w czasie ciąży i/lub porodu lub karmienia dziecka piersią przez matkę zakażoną HIV.
Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia, wskazane jest niepodejmowanie ryzykownych zachowań seksualnych, stosowanie prezerwatyw, unikanie stosowania narkotyków drogą dożylną (a także innych środków, które zmniejszają zdolność kontrolowania własnych zachowań), używanie zawsze jednorazowych igieł i strzykawek.
Jesteś w ciąży – zrób test dla siebie i swojego dziecka
Ryzyko przeniesienia zakażenia z matki żyjącej z HIV na dziecko można zmniejszyć prawie do zera, podając leki antyretrowirusowe oraz rozwiązując ciążę przy pomocy cesarskiego cięcia w przypadku wysokiej wiremii. Nie zaleca się karmienia piersią przez kobiety zakażone HIV. Nawet przy niewykrywalnej wiremii ryzyko transmisji HIV przez karmienie piersią, choć niższe niż 1%, nadal istnieje.
Wszystkie te działania wymagają jednak wykonania odpowiednio wcześniej testu w kierunku HIV, aby rozpoznać status serologiczny matki. Według rekomendacji ekspertów Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, wykonanie testu w kierunku HIV zalecane jest już na etapie planowania ciąży, zarówno przez przyszłą mamę, jak i przyszłego tatę.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia lekarz prowadzący pacjentkę w ciąży w ramach opieki medycznej finansowanej przez NFZ, ma obowiązek zaproponować jej wykonanie dwóch testów w kierunku HIV. Badania powinny zostać wykonane do 10. tygodnia ciąży oraz pomiędzy 33. a 37. tygodniem ciąży. /Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie organizacji opieki okołoporodowej, Dz.U.2023 poz.1324/
Ciąża, a także ostre infekcje wirusowe, szczepienia czy choroby autoimmunologiczne mogą powodować fałszywie dodatni wynik testu przesiewowego w kierunku HIV, dlatego w takich przypadkach zawsze wykonuje się test potwierdzenia (western-blot), którego wynik ostatecznie przesądza o obecności lub braku zakażenia.
NAJLEPSZĄ FORMĄ OBCHODÓW ŚWIATOWEGO DNIA AIDS JEST WYKONANIE TESTU W KIERUNKU HIV!