Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Płocku

Mazowiecki Wojewódzki Lekarz Weterynarii informuje, że w dniach 9-20 września 2023 r. przeprowadzona zostanie jesienna akcja szczepień ochronnych lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie na terenie całego województwa mazowieckiego. W załączeniu znajdą Państwo ważne informacje dotyczące zasad bezpieczeństwa dla ludzi i zwierząt przebywających na terenach objętych szczepieniem oraz zasady postępowania przy przypadkowym kontakcie człowieka lub zwierzęcia domowego ze szczepionką dla lisów.

Szczepienia dokonuje się na podstawie art. 56 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342 z późn. zm. ) oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie prowadzenia ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie (Dz. U. poz. 1737).

 Przynęty – z zawartością płynnej szczepionki w kapsule (blister) – zostaną zrzucone z samolotu oraz wyłożone ręcznie na tereny kompleksów leśnych, łąk i pól z pominięciem akwenów wodnych, dróg oraz obszarów zabudowanych. Przynęta jest w postaci krążka, koloru brunatno-zielonego, o zapachu rybnym. Lis zainteresuje się szczepionką i podejmie przynętę, jeśli nie zostanie ona dotknięta przez człowieka.

Szczepionka jest dopuszczona tylko do szczepienia lisów. Dla innych zwierząt nie posiada ukierunkowanego działania przeciw wściekliźnie.

Każdy przypadek zetknięcia się człowieka ze szczepionką należy zgłaszać służbom medycznym.

Przypadki kontaktu zwierząt domowych i gospodarskich ze szczepionką należy niezwłocznie zgłosić do lekarza weterynarii. Lekarze weterynarii z zakładów leczniczych dla zwierząt dokonują obserwacji zwierząt domowych i gospodarskich, które przypadkowo zetknęły się ze szczepionką.

Po wyłożeniu szczepionki przez 14 dni psy należy prowadzić na smyczy a koty trzymać w zamkniętych pomieszczeniach.

***

Jednocześnie zwracamy uwagę na fakt, że coraz częściej występują przypadki wścieklizny u wychodzących kotów domowych.

Zgodnie z rozporządzeniem nr 49 Wojewody Mazowieckiego, od 31 grudnia 2021 r. na właścicielach kotów (którzy są mieszkańcami terenu objętego obszarem zagrożonym wystąpieniem wścieklizny u zwierząt) spoczywa obowiązek zaszczepienia kota – w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez kota 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia.

Przypominamy jednocześnie, że w Polsce obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie podlegają psy powyżej 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia. Szczepień psów i kotów przeciwko wściekliźnie dokonują lekarze weterynarii świadczący usługi weterynaryjne w ramach zakładu leczniczego dla zwierząt.

Brak szczepienia psa (i kota, którego właścicielem jest mieszkaniec terenu objętego obszarem zagrożonym wystąpieniem wścieklizny u zwierząt) jest wykroczeniem, za które grozi mandat karny w wysokości do 500 zł.

***

Wścieklizna – groźna choroba śmiertelna

To ostra choroba zakaźna ośrodkowego układu nerwowego, objawiająca się zapaleniem mózgu i rdzenia, prowadząca do śmierci.

Źródłem zakażenia są: psy, koty, dzikie zwierzęta, nietoperze, czasami inne zwierzęta nie mające znaczenia w łańcuchu epizootycznym wścieklizny (sarny, wiewiórki, gryzonie zakażone przypadkowo wścieklizną).

Wirus przenoszony jest ze śliną chorego zwierzęcia przez ugryzienie lub oślinienie uszkodzonej skóry lub błon śluzowych; chory na wściekliznę człowiek również wydala wirus ze śliną. Wrotami zakażenia są zakończenia nerwowe w uszkodzonych powłokach; szczególnie niebezpieczne jest zakażenie błony śluzowej nosa ze względu na obecne w niej zakończenia nerwu węchowego.

Wścieklizna wylęga się od 1-3 miesięcy; w sporadycznych wypadkach może się wahać od 10 dni do roku. Choroba jest śmiertelna i zagrożenie nią w naszym kraju nie może być lekceważone.

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POKĄSANIA LUDZI PRZEZ ZWIERZĘTA:

• miejsce zranione (rana po pokąsaniu lub nawet otarcie naskórka) powinno być dokładnie umyte ciepłą wodą z mydłem, odkażone i zaopatrzone, nie należy przedwcześnie tamować krwi, gdyż krew może też wypłukać wirusa z rany;

• niezwłocznie należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub najbliższego oddziału ratunkowego;

• w przypadku pogryzienia przez zwierzęta domowe, należy ustalić właściciela zwierzęcia (imię, nazwisko, adres zamieszkania, ewentualnie kontakt telefoniczny), w celu zgłoszenia go do obserwacji weterynaryjnej w kierunku wścieklizny.

Zwierzęta domowe, które pokąsały człowieka poddaje się badaniu i obserwacji przez lekarza weterynarii przez okres 15 dni. Pozwala to często wykluczyć wściekliznę i nie rozpoczynać szczepień p/wściekliźnie u narażonego.

W przypadku pokąsania przez zwierzęta dzikie lub gdy brak jest możliwości podjęcia obserwacji weterynaryjnej zwierzęcia w kierunku wścieklizny, należy poddać się szczepieniu p/wściekliźnie, które wykonuje się w poradniach chorób zakaźnych najczęściej przy szpitalach chorób zakaźnych a do szczepienia kwalifikuje lekarz chorób zakaźnych.

Obowiązkiem lekarza jest udzielenie pomocy, w tym uodpornienie p/tężcowi zgodnie z wytycznymi). W przypadku pokąsania przez zwierzę dzikie oraz domowe, gdy nie ma możliwości podjęcia obserwacji zwierzęcia w kierunku wścieklizny, lekarz powinien skierować pacjenta do poradni chorób zakaźnych w celu konsultacji do szczepień p/wściekliźnie.

Lekarz dokonuje zgłoszenia do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego właściwego terenowo dla miejsca zdarzenia a osoby pokąsane przez zwierzęta podlegają nadzorowi epidemiologicznemu prowadzonemu przez Państwową Inspekcję Sanitarną (wywiad epidemiologiczny). Padłe lub zabite zwierzęta dzikie oraz domowe, podejrzane o wściekliznę, które miały kontakt z człowiekiem należy przekazać do badania Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii.

Więcej o wściekliźnie jako chorobie : https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/wscieklizna/