Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Płońsku

W dniu 5 grudnia 2023 r. w Rumunii ogłoszono stan epidemii odry.

Również w Polsce odnotowywany jest niepokojący wzrost liczby zachorowań na te chorobę.

W pierwszym kwartale 2024 roku zarejestrowano 40 przypadków odry w Polsce - dla porównania w całym 2023 roku zarejestrowano 36 zachorowań .

 

Ogólna liczba przypadków zachorowań na odrę w krajach Unii Europejskiej /Europejskiego Obszaru Gospodarczego stale rośnie od czerwca 2023 r. Według Regionalnego Biura WHO dla Europy (WHO/EUROPE) w 2023 r. w Regionie europejskim zgłoszono ogółem 58 115 przypadków odry. Ogniska odry występują aktualnie m.in. w Austrii, na Cyprze, we Francji, Holandii, Portugalii. Na terenie Polski wystąpiły ogniska odry w społecznościach romskich.

W 2024 r. w ww. krajach zgłoszono 9 zgonów związanych z odrą, w tym: 8 w Rumunii  i 1 w Irlandii. Wszystkie zgony w Rumunii dotyczyły osób nieszczepionych. Sześć zgonów dotyczyło dzieci, z których czworo nie kwalifikowało się do szczepienia ze względu na wiek poniżej 12 miesięcy.

Biorąc pod uwagę nieoptymalny poziom zaszczepienia drugą dawką szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce w  większości krajów UE/EOG (który wynosić powinien ≥95%), Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) ocenia, że  w nadchodzących miesiącach i na wiosnę spodziewana jest większa liczba przypadków odry.

 

Obecna niekorzystna sytuacja epidemiologiczna odry sytuacja stwarza istotne zagrożenie dla osób z obniżoną odpornością, przede wszystkim dzieci, u których ze względu na przeciwwskazania o charakterze medycznym szczepienia są opóźnione lub niemożliwe do wykonania (np. dzieci ze zdiagnozowanymi chorobami nowotworowymi), a także dla osób poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu (np. po przeszczepach narządów).

Ryzyko rozprzestrzeniania się odry w populacjach osób nieszczepionych mogą zwiększyć podróże do krajów O wysokiej zapadalności na grypę.

 

Szczepienie jest jedynym skutecznym środkiem zapobiegającym zachorowaniu na odrę. Należy zwrócić uwagę na bardzo wysoką efektywność szczepień przeciw odrze. Po podaniu pierwszej dawki szczepionki odporność uzyskuje ok. 95–98% osób zaszczepionych. Natomiast podanie drugiej dawki szczepionki pozwala osiągnąć odporność u niemalże 100% osób zaszczepionych.

Zasadnicze znaczenie w zapobieganiu zachorowaniom na odrę  ma stosowanie szczepień ochronnych. Ze względu na wysoką zakaźność wirusa odry oraz przenoszenie drogą powietrzno-pyłową nie może być zastąpione jakimkolwiek innym środkiem ochrony. Aby zapewnić odporność zbiorowiskową należy zapewnić wysoki poziom zaszczepienia przeciw odrze co najmniej 95%. 

 

Co to jest odra?

• Odra jest ostrą, wysoce zakaźną chorobą wirusową, zdolną do wywoływania epidemii.
• Zakaźność jest bliska 100% u osób podatnych (niezaszczepionych, nigdy nie chorujących).
• Wirus odry rozprzestrzenia się podczas kaszlu lub kichania, przez bliski lub bezpośredni kontakt z wydzielinami z nosa i gardła osoby zakażonej. Wirus pozostaje aktywny i zakaźny w powietrzu przez klika godzin, a na skażonych powierzchniach do kilku godzin. Zakaźne są osoby zakażone wirusem już kilka dni przed wystąpieniem pierwszych objawów do 3 dni od wystąpienia wysypki,
• Najczęstszymi powikłaniami odry są: zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc, poinfekcyjne zapalenie mózgu oraz podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE).