Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego
10.10.2023
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego został ustanowiony przez Światową Federację Zdrowia Psychicznego na początku lat dziewięćdziesiątych. Od tamtej pory jest on obchodzony 10 października każdego roku i stanowi okazję do zwrócenia uwagi na problem zaburzeń psychicznych.
Czym jest zdrowie psychiczne?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zdrowie psychiczne to dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka, a także zdolność do rozwoju i samorealizacji.
Zdrowie psychiczne nie oznacza jedynie braku chorób. Przejawia się również w poczuciu własnej wartości, zdolności do własnego rozwoju, odpowiedzialności za swoje życie (decyzje, trudności, sukcesy), zaangażowaniu w życie społeczne, pracę, związek.
Według Światowej Federacji Zdrowia Psychicznego (World Federation for Mental Health) w ciągu najbliższych lat zaburzenia psychiczne będą jednym z głównych problemów zdrowotnych dotykających ludzkość. Wraz z rozwojem cywilizacyjnym coraz więcej osób zapada na choroby psychiczne. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że obecnie liczba osób dotkniętych zaburzeniami zdrowia psychicznego sięga niemal 800 mln. Na świecie prawie 50 mln osób choruje na schizofrenię, na depresję cierpi, wedle szacunków WHO, aż 350 milionów osób. Obecnie depresja stanowi czwartą spośród najczęściej występujących chorób, a prognozuje się, że pod koniec bieżącej dekady zajmie pierwsze miejsce. Niepokojącym trendem jest rosnący problem kłopotów ze zdrowiem psychicznym w gronie osób młodych.
Pomoc w „czterech zetkach”
Pierwsza pomoc emocjonalna powinna składać się z tzw. czterech zetek:
Zauważ.
Powiedz o faktach i o tym, jakie emocje one w Tobie wywołują – przykładowa reakcja „Zauważyłam/em, że w ostatnich dniach jesteś bardzo smutna/y i że często płaczesz. Martwię się o Ciebie.”
Zapytaj.
Zaproś dziecko do rozmowy, zadając pytania – np. „Czy możemy porozmawiać o tym, co się u Ciebie dzieje? Czy jest coś, co mogę zrobić albo co wspólnie możemy zrobić, żebyś poczuł/a się lepiej?”
Zaakceptuj.
To, co usłyszysz, może być dla Ciebie trudne lub niezrozumiałe. Możesz postrzegać daną sytuację inaczej niż Twoje dziecko. Nie przedstawiaj kontrargumentów, nie przekonuj, że rzeczywistość wygląda inaczej, niż dziecko o niej opowiada. To bardzo ważne, żeby zaakceptować wszystko, co usłyszysz – np. „Słyszę, że tak siebie widzisz i wyobrażam sobie, że jest Ci z tym bardzo trudno.”
Zareaguj.
Kiedy dostrzegamy problemy dziecka, chcemy mu pomóc szybko i skutecznie. To naturalna reakcja, tzw. odruch korygowania. Najlepiej jednak zapewnić dziecku fachową pomoc, umawiając je na wizytę u psychologa, kontaktując się ze szkołą – np. „Choćbym w tej chwili nie wiedział/a jak Ci pomóc, znajdę kogoś kto zrobi i będę w tym razem z Tobą.”
Telefony wsparcia
- 800 12 12 12 – dziecięcy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka
- 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę
- 800 12 00 02 – ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia"
Źródło: Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie, Centrala NFZ, Forum Przeciw Depresji.