Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Radziejowie

OPIS PROBLEMU

Pasożyty to organizmy zwierzęce lub roślinne wykorzystujące inny organizm jako środowisko życia i zdobywania pożywienia. Nie potrafią istnieć samodzielnie przez dłuższy czas. Żyją kosztem substancji mających żywić organizm żywiciela, często kosztem jego krwi lub innych tkanek, co zawsze powoduje mniejsze lub większe szkody i wyniszczenie organizmu gospodarza. Produkty przemiany materii pasożyta, jego wydzieliny i wydaliny, mogą wywierać toksyczny wpływ na organizm żywiciela i w ten sposób dawać bardzo przykre objawy.                                                                    
Pasożyty występują powszechnie w przyrodzie, w glebie, w wodzie, na brudnych owocach i warzywach, w zakażonym mięsie. Nierzadko przenoszone są przez zwierzęta domowe. Najczęstszymi pasożytami człowieka są organizmy zwierzęce, które wywołują choroby zwane parazytozami.

Większość osób sądzi, że pasożyty są reliktem przeszłości, która charakteryzowała się niskim poziomem higieny i warunków sanitarnych. Ich inwazja jest obecnie bardziej powszechna niż nam się to może wydawać. Naukowcy oceniają, że około 25% populacji jest zakażona jednym lub wieloma pasożytami. Dotyczy to nie tylko krajów Trzeciego Świata, ale również nowoczesnych społeczeństw. Według danych WHO:

• W ciągu ostatnich 10 lat różnymi pasożytami zaraziło się ponad 4,5miliarda ludzi.
• W Europie - co 3 osoba.
• W USA 85-95 % społeczeństwa.
• Uczeni twierdzą, że na początku 21 wieku 95% na świecie jest zarażonych pasożytami.
• 99,9% ludzi, którzy mają w domu zwierzęta (nawet gryzonie czy ptaki) są nosicielami pasożytów.
• Pasożyty są przyczyną 14 mln śmiertelnych przypadków/rok.

Każdego roku w Polsce notuje się setki przypadków zachorowań na różnego rodzaju   parazytozy. Zarażeniom sprzyja nieprzestrzeganie higieny (np. brak nawyku mycia rąk przed jedzeniem, niedokładne mycie owoców, warzyw spożywanych na surowo), zwyczaj spożywania surowego mięsa, złe warunki sanitarne, przebywanie w dużych skupiskach ludzi, nawożenie pól ludzkimi ekskrementami.

Najbardziej narażone na zarażenie pasożytami są dzieci, zwłaszcza małe, u których nie zostały jeszcze ukształtowane prawidłowe nawyki higieniczne. Dzieci nawet, jeśli znają zasady higieny, nie zawsze ich przestrzegają. Chętnie głaszczą spotkanego psa, bawią się w piasku, który często bywa toaletą dla zwierząt, kąpią w basenie lub jeziorze, jedzą owoce prosto z drzewa czy warzywa prosto z grządki.

Do najczęściej występujących w Polsce chorób pasożytniczych wieku dziecięcego należą owsica, świerzb i wszawica. Ich specyfika sprawia, że jedno zarażone dziecko, staje się potencjalnym zagrożeniem dla wszystkich  osób z jego otoczenia. Dlatego też tak łatwo szerzą się w skupiskach takich jak przedszkola, szkoły, internaty, domy dziecka itp.

Wrzesień i październik to w Polskich szkołach okres prawdziwej eksplozji chorób pasożytniczych, zwłaszcza wszawicy. Sprzy­ja­ją temu dwa czyn­ni­ki. Po pierw­sze, dzie­ci wra­ca­ją do szkół z wa­ka­cji, którym towarzyszy wzmożona migracja i liczne kontakty. Po dru­gie w wielu kla­sach jest za dużo dzie­ci, co sprzy­ja wy­bu­cho­wi epi­de­mii.

Choroby pasożytnicze stanowią jeden z bardziej wstydliwych problemów, gdyż błędnie kojarzą się z brudem, brakiem higieny i niedbalstwem. Rodzice bojąc się negatywnej opinii otoczenia przeważnie ukrywają chorobę dziecka. Pozostawiają je na kilka dni w domu, a następnie nie w pełni wyleczone wysyłają  do szkoły czy przedszkola, narażając osoby z jego otoczenia na ewentualne zarażenie, a  co gorsze rozprzestrzenienie się choroby pasożytniczej w danym środowisku. Konsekwencje inwazji pasożytniczej są niebagatelne. Wiążą się m.in. z absencją chorobową dziecka, rodzica, często nauczyciela, zaległościami w nauce itp.

Wychodząc naprzeciw problemowi, jaki dla szkół i przedszkoli stanowią choroby pasożytnicze Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Bydgoszczy opracowała przedsięwzięcie pt. „Profilaktyka chorób pasożytniczych – wszawica, owsica, świerzb”, które ma wesprzeć pracę nauczyciela w w/w obszarze tematycznym oraz  ograniczyć skalę problemu.

  Cel ogólny i cele szczegółowe

Cel ogólny

Ograniczenie szerzenia się chorób pasożytniczych wśród dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Cele szczegółowe

• Zwiększenie wiedzy rodziców i nauczycieli na temat chorób pasożytniczych oraz sposobów im zapobiegania ze szczególnym uwzględnieniem wszawicy, owsicy i świerzbu.
• Wyrabianie u dzieci świadomego nawyku stosowania zasad higieny osobistej.

     Adresaci interwencji

• Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym
• Rodzice i opiekunowie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym