Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Radzyniu Podlaskim

Rozporządzenie w zakresie swojej regulacji obejmuje, oprócz dotychczasowych rozwiązań, dodatkowo ochronę pracowników pracujących w narażeniu na działanie substancji o działaniu reprotoksycznym, a tym samym dokonało wdrożenia dyrektywy 2022/431. Regulacje zawarte w  rozporządzeniu są skierowane do pracodawców prowadzących działalność związaną z występowaniem czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Zmiany pozwolą na podejmowanie odpowiednich działań przez pracodawców w celu ochrony zdrowia przed czynnikami rakotwórczymi, mutagennymi lub reprotoksycznymi.Główna zmiana polega na dodaniu substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub

procesów technologicznych o działaniu reprotoksycznym do tych o działaniu rakotwórczym

lub mutagennym.

 

Ponadto zgodnie z dyrektywą 2022/431 wprowadzono:

 

1) definicje substancji reprotoksycznej, nieprogowej substancji reprotoksycznej oraz progowej substancji reprotoksycznej;

2) kontrolę zdrowia związaną z oceną indywidualnego pracownika w celu określenia stanu jego zdrowia w związku z narażeniem na działanie określonych czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych podczas pracy.

 

Natomiast wszędzie tam, gdzie będzie używany czynnik rakotwórczy, mutagen lub substancja reprotoksyczna, pracodawca m.in. zobowiązany będzie do:

 

1) ograniczenia ilości czynnika rakotwórczego, mutagenu lub substancji reprotoksycznej w miejscu pracy;

2) projektowania tak procesów pracy i środków kontroli technicznej, aby uniknąć powstawania czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych w miejscu pracy lub ograniczenia ich powstawanie do minimum;

3) pozbywania się czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych w miejscu ich powstawania, miejscowego wyciągu lub do ogólnego systemu wentylacji w należyty sposób i zgodnie z wymogami ochrony zdrowia publicznego i środowiska;

4) stosowania właściwych metod i procedur pracy, w tym wykorzystania istniejących procedur pomiaru czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych, w celu wczesnego wykrywania nadmiernego zagrożenia powstałego w wyniku nieprzewidywalnego zdarzenia lub wypadku, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 227 § 2 Kodeksu pracy;

5) odgraniczenia miejsca zagrożone i stosowania odpowiednich znaków ostrzegawczych, włącznie ze znakami ,,zakaz palenia'' w miejscach, w których pracownicy są lub mogą być narażeni na działanie czynników rakotwórczych, mutagenów lub substancji reprotoksycznych;

 

W przypadku zaś rozpoznania lub podejrzenia u pracownika zmian w stanie zdrowia, stwarzających podejrzenie, że powstały w wyniku narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, pracodawca, na wniosek lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami będzie obowiązany zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań stanu zdrowia innych pracowników narażonych w podobny sposób, dokonać weryfikacji uprzedniej oceny tego narażenia, a w razie potrzeby -  zastosować odpowiednie dodatkowe środki zapobiegawcze.

 

Ponadto pracodawca obowiązany jest prowadzić rejestr pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym i przechowywać go przez okres 40 lat po ustaniu narażenia, a w przypadku likwidacji zakładu pracy ‒ przekazać właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu.

 

Wprowadzono także przepisy przejściowe odnoszące się do:

 

1) złożonych i nierozpatrzonych - przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia - wniosków o zlecenie w zakresie:

a) prowadzenia biologicznego monitorowania narażenia na substancje, mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym lub zastosowania innych metod umożliwiających wykrycie wczesnych skutków tego narażenia,

b) przeprowadzenia dodatkowych badań stanu zdrowia innych pracowników, którzy są narażeni zawodowo na działanie substancji, mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, dokonania weryfikacji uprzedniej oceny narażenia zawodowego lub zastosowania odpowiednich dodatkowych środków zapobiegawczych – które zostaną rozpatrzone na podstawie przepisów dotychczasowych;

2) dotychczasowych rejestrów, o których mowa w § 4 ust. 1 i 3, w § 5 ust. 1 oraz w § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. z 2024 r. poz. 156), które staną się rejestrami, o których mowa w § 6 ust. 1 i 3, w § 7 ust. 1 oraz w § 8 niniejszego rozporządzenia.

 

Pozostałe zmiany mają charakter porządkujący i doprecyzowujący. Rozporządzenie zastąpiło rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na zasady podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców w rozumieniu art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236), z wyjątkiem przedsiębiorców, których działalność wiąże się z narażeniem pracowników na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia.

 

W związku z rozszerzeniem katalogu ww. czynników o czynniki reprotoksyczne, ww. przedsiębiorcy są zobligowani do prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie tych czynników, zgłaszania ich do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego i Państwowej Inspekcji Pracy, przeprowadzania dodatkowych badań pracowników oraz stosowaniem odpowiednich środków prewencji, jeżeli substancje, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu reprotoksycznym występują na stanowiskach pracy.

 

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001126/O/D20241126.pdf