Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Rzeszowie

 Jednym z największych osiągnięć współczesnej medycyny jest wydłużenie życia. W Polsce w 2020 roku długość życia mężczyzn i kobiet wynosiła odpowiednio 73 lata i 81 lat. Istotnym w kontekście aktywności zawodowej, rodzinnej i społecznej jest długość życia w zdrowiu tj. bez ograniczonej sprawności. Należy podkreślić, że wydłużenie życia w połączeniu ze spadającą liczbą urodzeń, przyczynia się do drastycznego wzrostu udziału osób starszych w populacji (prognozy demograficzne GUS wskazują, że w 2050 roku udział osób w wieku produkcyjnym w populacji wyniesie 57%, w wieku powyżej 65 lat – 32,7%, natomiast w wieku przedprodukcyjnym – około 11%). W konsekwencji coraz liczebniejsze grupy wiekowe 50-59/64 i 60/65+ stanowią istotny potencjał pracowników w określonych sektorach zatrudnienia. Istotną potrzebą jest zatem zatrzymywanie ludzi na rynku pracy poprzez podejmowanie działań na rzecz zachowywania, a nawet wzmacniania ich zdolności do pracy. Najlepszymi metodami podtrzymywania i przedłużania zdolności do pracy są przedsięwzięcia nakierowane na umocnienie stanu zdrowia, kreowanie i wzmacnianie zachowań sprzyjających zdrowiu oraz tworzenie przyjaznego zdrowiu środowiska pracy dla populacji w wieku produkcyjnym. Sprawdzoną strategią realizacji takich działań jest promocja zdrowia w firmie. Biorąc pod uwagę fakt, że stan zdrowia jest najważniejszą determinantą zdolności do pracy, a utrata zdolności do pracy z wiekiem jest związana w znacznie większym stopniu z pojawiającymi się problemami zdrowotnymi niż z fizjologicznym starzeniem się organizmu, pracownicy oraz pracodawcy powinni do tego aspektu podchodzić długofalowo, nie tylko pod koniec aktywności zawodowej.

 

Miejsce pracy stwarza unikalny potencjał dla realizacji działań edukacyjno-promocyjnych, które aby były skuteczne muszą być dostosowane do potrzeb starzejących się pracowników.

Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w ramach zadania realizowanego ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020, finansowanego przez Ministra Zdrowia zrealizował szereg działań adresowanych do pracodawców i menedżerów, mających na celu kreowanie aktywności firm w obszarze promocji zdrowia starzejącego się personelu. Założona została strona internetowa (https://pracanazdrowie.pl) poświęcona tej problematyce, uruchomiono kanały edukacyjne w mediach społecznościowych, zrealizowano konferencje i seminaria dla menedżerów zarządzających zdrowiem, opracowano i upowszechniono filmy edukacyjne oraz raporty popularyzujące problematykę zdrowia w kontekście wyzwań demograficznych w firmach, utworzono Ogólnopolską Sieć Menedżerów Promocji Zdrowia w Pracy i procedurę zdobywania certyfikatów dla najbardziej aktywnych menedżerów oraz konsultowano działania firm dotyczące zarządzania zdrowiem różnych generacji personelu.

Działania te wymagają podtrzymywania oraz rozwoju. Konieczne jest stałe podnoszenie świadomości problemu starzenia się zasobów pracy wśród pracodawców, motywowanie do przeciwdziałania konsekwencjom tego procesu oraz wspieranie ich poprzez dostarczanie wiedzy praktycznej dotyczącej przygotowania, wdrażania i oceny interwencji na rzecz promocji zdrowia personelu.

 

W odpowiedzi na te wyzwania Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w ramach projektu pn. „Edukacja w zakresie zarządzania zdrowiem starzejących się pracowników oraz opracowanie i upowszechnienie instrumentów promujących zdrowie i zachowania prozdrowotne w środowisku pracy”* w kolejnych czterech latach będzie:

 

- wspierał osoby wdrażające działania prozdrowotne w firmach poprzez możliwość korzystania z konsultacji ekspertów IMP, formie poradnictwa dostosowanego do indywidualnych potrzeb (Centrum Konsultacyjne - kontakt mailowy: pracanazdrowie@imp.lodz.pl, telefoniczny (numer kontaktowy do umawiania terminu konsultacji): 42 631 45 38 lub poprzez stronę projektu: https://pracanazdrowie.pl),

 

- rozwijał kompleksowy model przeciwdziałania wczesnemu wykluczeniu z rynku pracy poprzez poradnictwo i wczesne interwencje w przypadku związanych z wiekiem problemów zdrowotnych stanowiących przeciwwskazanie do kontynuowania pracy na dotychczasowym stanowisku lub w wyuczonym zawodzie,

 

- organizował kampanie edukacyjne, webinaria i konferencje dla pracodawców i profesjonalistów zajmujących się zdrowiem w miejscu pracy, dotyczące wpływu czynników zawodowych, środowiskowych i związanych ze stylem życia na stan zdrowia oraz sposobów zarządzania tym wpływem,

 

- prowadził działania edukacyjne dla pracowników w zakresie kluczowych współczesnych zagrożeń zdrowotnych, dzięki którym łatwiej im będzie podejmować nowe zachowania prozdrowotne i zmieniać niekorzystne dla zdrowia nawyki, a także bardziej aktywnie włączać się w działania organizowane przez pracodawców,

 

- upowszechniał ideę promocji zdrowia zróżnicowanych pokoleń pracowników w kontekście potrzeby wzmacniania i wydłużania ich zdolności do wykonywania pracy.

 

Zapraszamy do kontaktu, bieżącej obserwacji szczegółowych opisów podejmowanych działań w kanałach internetowych oraz do korzystania z oferowanego wsparcia.

 

BEZPŁATNE KONSULTACJE DLA PRACODAWCÓW

Zapraszamy pracodawców oraz kadrę nadzorującą bezpieczeństwo, ochronę zdrowia i wellbeing w zakładach pracy do bezpłatnych konsultacji wspierających zarządzanie zdrowiem wobec procesów starzenia się zasobów pracy.

DLA KOGO?

Z konsultacji mogą skorzystać wszystkie firmy zlokalizowane w Polsce, niezależnie od wielkości, formy własności i profilu działalności oraz zaawansowania realizowanych działań prozdrowotnych dla pracowników.

Konsultacje odbywają się zdalnie (telefonicznie bądź w formie telekonferencji). W zależności od sytuacji epidemicznej możliwe jest udzielenie konsultacji także w IMP w Łodzi.

GDZIE?

Wystarczy wysłać mail na adres pracanazdrowie@imp.lodz.pl lub wypełnić formularz dostępny na stronie https://pracanazdrowie.pl. W treści wiadomości lub w formularzu należy podać informację, który temat z oferty konsultacji będzie głównym tematem rozmowy. W ciągu 3 dni roboczych od wysłania wiadomości ekspert IMP podejmie kontakt w celu ustalenia konkretnego terminu konsultacji lub bezpośrednio odpowie na zadane pytania. Informacji organizacyjnych dotyczących konsultacji udzielamy też telefonicznie: 426314538.

TEMATY UDZIELANYCH KONSULTACJI:

 

• jak poprzez wpływ na styl życia pracowników podnieść produktywność i ograniczyć absencję wynikającą z chorób, dolegliwości i procesów starzenia się, m.in. jak zmniejszyć zdrowotne skutki pracy siedzącej, zwiększyć rekreacyjną aktywność fizyczną, wspierać zdrowe odżywianie się pracowników, rozwiązywać problemy dotyczące palenia tytoniu, konsumpcji alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, pomóc w redukcji stresu, komunikować się w sprawach zdrowia

 

• jak prowadzić diagnozę potrzeb zdrowotnych personelu, m.in. jak przygotować odpowiednią ankietę dla różnych grup wiekowych, co ustalić bez użycia ankiet wykorzystując „miękkie” metody, o co warto pytać pracowników i o co pytać nie należy, jak rozmawiać na tematy drażliwe – np. stan zdrowia, jak interpretować i przedstawiać zebrane wyniki

 

• jak podnieść skuteczność benefitów prozdrowotnych i działań w sferze wellbeing, m.in. jak monitorować i oceniać firmowe inwestycje w zdrowie, dostosować ofertę do stanu zdrowia różnych wiekowo pracowników, włączyć personel w działania prozdrowotne i wspierać aktywność, ograniczyć nieracjonalne wydatki na zdrowie
•  
• jak zaplanować, wdrożyć i rozwijać strategię promocji zdrowia personelu, m.in. jak dobrać zespół współpracowników, wyznaczyć i komunikować prozdrowotne cele firmy, ustalić problemy do rozwiązania w pierwszej kolejności, wybrać metody wspierania zachowań prozdrowotnych, budować kulturę organizacyjną sprzyjającą zdrowiu, omijać potencjalne przeszkody w promocji zdrowia, wykorzystać promocję zdrowia w budowaniu wizerunku firmy

 

• jak ocenić fizyczne obciążenie pracą na różnych stanowiskach oraz związane z nim ryzyko zawodowe i wykorzystać wyniki tej oceny dla poprawy warunków pracy i wzmacniania zdrowia pracowników, m.in. jak dobrać adekwatne do potrzeb zakładu/stanowiska pracy metody oceny fizycznego obciążenia pracą, odnieść uzyskane wyniki do obowiązującego stanu prawnego oraz jakie zaproponować stosowne mechanizmy naprawcze w celu ochrony zdrowia pracowników w różnym wieku jak dokonać oceny ergonomicznej stanowisk pracy, urządzeń i narzędzi pracy, organizacji i sposobów jej wykonywania oraz zaplanować i wdrożyć działania naprawcze, m.in. jak dobrać je do konkretnych stanowisk pracy, w tym pracy przy komputerze, w transporcie ręcznym, pracach powtarzalnych i wykonywanych w wymuszonym rytmie, metody oceny ergonomicznej oraz jak odnieść uzyskane wyniki do aktualnych zaleceń ergonomii i zaproponować stosowne rozwiązania naprawcze dla pracowników w różnym wieku

 

• jak zapobiegać negatywnym skutkom zdrowotnym pracy zmianowej oraz realizować działania edukacyjne i profilaktyczne w tym zakresie

 

• jak ocenić ryzyko zawodowe w odniesieniu do czynników chemicznych w środowisku pracy oraz przygotować zalecenia dla pracowników eksponowanych na te czynniki, m.in. jakie są obowiązki pracodawcy w tym obszarze, zwłaszcza przy narażeniu na czynniki rakotwórcze i mutagenne, oraz jakie są zalecenia dotyczące ograniczenia narażenia

 

• jak ocenić ryzyko zawodowe w odniesieniu do szkodliwych czynników biologicznych oraz przygotować zalecenia profilaktyczne dla pracowników eksponowanych na takie czynniki, m.in. jak zidentyfikować szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy, jakie są obowiązki pracodawcy w tym obszarze oraz zalecenia dotyczące ograniczenia narażenia

 

• jak dostosować warunki pracy do aktualnych zaleceń sanitarnych dla zapewnienia bezpieczeństwa i higieny w związku z pandemią Covid-19

 

• jak ocenić celowość wykonywania u pracowników badań genetycznych dotyczących wrażliwości na czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy, z uwzględnieniem prawnych i etycznych ograniczeń takich badań

 

• jak ocenić psychospołeczne warunki pracy i ich wpływ na zdrowie, samopoczucie, zadowolenie i efektywność pracy oraz jak realizować działania edukacyjne i interwencyjne adresowane do różnych grup zawodowych, m.in. jak minimalizować stres zawodowy, jego skutki dla zdrowia i funkcjonowania, jak radzić sobie z sytuacjami trudnymi w miejscu pracy

 

• jak przeciwdziałać wczesnemu wykluczeniu z rynku pracy poprzez poradnictwo i wczesne interwencje w przypadku związanych z wiekiem problemów zdrowotnych stanowiących przeciwwskazanie do kontynuowania pracy na dotychczasowym stanowisku lub w wyuczonym zawodzie

 

*projekt realizowany w ramach zadania Celu Operacyjnego 5 Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025, finansowanego przez Ministra Zdrowia, Wyzwania demograficzne.