Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego ws. obecnego statusu muchomora czerwonego w związku ze stanowiskiem Zespołu ds. oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanych z używaniem nowych substancji psychoaktywnych
W związku z nasileniem w ostatnich miesiącach handlu muchomorem czerwonym i jego produktami zawierającymi substancje psychoaktywne w szczeg. kwas ibotenowy i muscymol, informujemy, że badania naukowe jednoznacznie wskazują, że muchomor czerwony jest grzybem potencjalnie trującym, a substancje w nim zawarte wykazują niekorzystne działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Spożywanie tego grzyba lub produktów zawierających kwas ibotenowy lub muscymol w postaci np. galaretek, żelków, nalewek, waporyzatorów, pre-rollsów czy innych produktów stwarza istotne zagrożenie dla zdrowia lub życia.
Jakie jest zagrożenie
Kwas ibotenowy jest alkaloidem o działaniu toksycznym, występuje głównie w blaszkach i miąższu muchomora czerwonego. W organizmie człowieka ulega przemianie do muscymolu. Muscymol jest organicznym związkiem chemicznym z grupy alkaloidów, substancją psychoaktywną i neurotoksyną. Jest selektywnym agonistą receptora GABA-A. Najczęstsze objawy po spożyciu grzybów to objawy żołądkowo-jelitowe oraz depresja lub pobudzenie OUN. Inne objawy to dezorientacja, zawroty głowy, dysforia, halucynacje wzrokowe, pobudzenie, ataksja, drgawki mięśniowe, drgawki i śpiączka, w zależności od ilości spożytego grzyba.
Podjęte działania
Mając na uwadze zagrożenie dla życia i zdrowia, Główny Inspektor Sanitarny zwołał Zespół ds. oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanych z używaniem nowych substancji psychoaktywnych, który na posiedzeniu w dniu 7 listopada 2024 r. podjął jednogłośnie uchwałę rekomendującą Ministrowi Zdrowia umieszczenie substancji kwas ibotenowy i muscymol w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych (Dz.U.2024. poz. 1139) jako nowych substancji psychoaktywnych. Do czasu wejścia w życie nowelizacji rozporządzenia, produkty zawierające substancje kwas ibotenowy i muscymol stanowią środek zastępczy w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W przypadku stwierdzenia wprowadzania do obrotu powyższych produktów organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej będą podejmować działania w celu wyeliminowania ich z rynku.
Zakaz handlu i sankcje
W Polsce zakazane jest wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu środków zastępczych. Za złamanie tego zakazu grozi kara pieniężna w wysokości od 20 000 zł do 1 000 000 zł.