Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinie

Latem wysoka temperatura otoczenia może niekorzystnie wpływać na bezpieczeństwo źle przechowywanej żywności. Jeżeli środki spożywcze wymagają szczególnych warunków przechowywania lub warunków użycia, należy stosować się do wytycznych producenta. Zamrażanie to dobry sposób na przedłużenie trwałości żywności. Pamiętajmy jednak, że raz rozmrożonych produktów – szczególnie surowych – nie można zamrażać powtórnie. Jak zadbać o to by żywność była bezpieczniejsza nie tylko latem, ale przez cały rok?

Kupuj żywność w miejscach, gdzie jest właściwie przechowywana

Producenci świeżej żywności, np. mięsa czy produktów mlecznych, są zobowiązani do zachowania tzw. łańcucha chłodniczego, to znaczy zapewnienia odpowiedniej temperatury przechowywania i transportu towaru. Jednak producent nie ma wpływu na warunki panujące w sklepach spożywczych i jeżeli chcemy kupić dobry i bezpieczny produkt, należy koniecznie zwracać uwagę na przechowywanie żywności w sklepie.

• Produkty spożywcze kupujmy wyłącznie w miejscach, gdzie są przechowywane w takich warunkach, jakie są określone na opakowaniu, np. dla produktów mlecznych jest to zwykle 2–8°C. Jeżeli produkt ma być przechowywany w warunkach chłodniczych, nie kupujmy go na straganach. Zdarza się również, że w sklepie jest lodówka, ale nie chłodzi prawidłowo – wtedy też należy zrezygnować z zakupu.
• Podczas dużych zakupów świeże produkty wkładajmy do koszyka na samym końcu – unikniemy ich przegrzania.
• Kupując warzywa i owoce, zwracajmy uwagę na to, czy są świeże i nieuszkodzone,
  a w przypadku produktu pakowanego w folię - czy nie ma pod nią płynu. Warto kupować warzywa i owoce, na które właśnie przypada sezon.

Właściwie transportuj żywność

Jeżeli transport żywności ze sklepu do domu jest długi, szczególnie w okresie letnim, warto przewozić wrażliwe na temperaturę zakupy w torbie termoizolacyjnej, która utrzymuje zimno około godziny. W porze letniej zakupy róbmy rano lub wieczorem, kiedy jest chłodniej. Po powrocie do domu umieśćmy świeże produkty w lodówce tak szybko, jak to możliwe.

Stosuj zasadę pierwsze weszło – pierwsze wyszło, tzw. FIFO

Świeżo zakupione produkty układajmy z tyłu lodówki lub szafki, a starsze z przodu, aby sięgać po nie w pierwszej kolejności. Sprawdzajmy terminy przydatności do spożycia przechowywanych produktów i zużywajmy w pierwszej kolejności te, których termin jest krótszy. Na przykład, jeśli w lodówce mamy dwa opakowania jogurtu, sprawdźmy datę i zjedzmy ten, na którego opakowaniu widnieje krótszy termin.

Przechowuj żywność w odpowiednich warunkach

Żywność należy przechowywać w warunkach zgodnych z deklaracją producenta. Ogólnie jednak się przyjmuje, że produkty niewymagające stosowania temperatur chłodniczych przechowuje się w temperaturze otoczenia, w chłodnym i zacienionym miejscu. Temperatura przechowywania produktów w warunkach chłodniczych ustalana jest zwykle na poziomie nie wyższym niż +4 o C, natomiast produktów mrożonych −18 o C. Przygotowywanie posiłków należy planować w taki sposób, aby unikać pozostawiania żywności „wrażliwej” (surowce i produkty wymagające przechowywania w niskich temperaturach, w tym w szczególności pochodzenia zwierzęcego, a także gotowe potrawy) w tzw. strefie niebezpiecznych temperatur. Strefa ta to przedział temperatur od +4 o C do +60 o C, w którym to zakresie istnieją dogodne warunki do wzrostu i rozwoju drobnoustrojów, w tym również chorobotwórczych. Dlatego też żywność „wrażliwą” należy trzymać poza zakresem tych temperatur.

Korzystaj właściwie z lodówki

• Produkty umieszczajmy w lodówce na odpowiednich półkach, zgodnie ze wskazaniami producenta lodówki. Zapewnijmy swobodny przepływ powietrza w lodówce; artykuły żywnościowe nie powinny dotykać ścianek wewnętrznych. Należy układać produkty luźno, aby były ze wszystkich stron owiewane krążącym powietrzem i nie utrudniały jego swobodnego przepływu.
• Nie wstawiajmy do lodówki potraw jeszcze ciepłych, gdyż powoduje to podniesienie temperatury w lodówce i przyspiesza psucie się produktów.
• Unikajmy częstego i długiego otwierania lodówki.
• W razie braku dopływu prądu nie otwierajmy często lodówki.
• Rozmrażanie i mycie lodówki wykonujmy regularnie i zaplanujmy je w takim momencie, gdy nie mamy dużego zapasu żywności, a w pomieszczeniu nie jest gorąco.

Najmniej korzystnym sposobem dłuższego przechowywania żywności są torebki foliowe.
Ze względu na ich nieprzepuszczalność powietrza stwarzają warunki do rozwoju drobnoustrojów. Produkty spożywcze warto trzymać w plastikowych pojemnikach posiadających atesty do kontaktu z żywnością. Ważne jednak, by wkładane do nich produkty były odsączone z wody. Dużą popularnością cieszą się również pojemniki do pakowania próżniowego. Doskonale sprawdzają się w przypadku warzyw, owoców czy serów. Nie powinniśmy jednak trzymać w nich mięsa i wędlin. Należy pamiętać, aby nie przechowywać produktów spożywczych w zardzewiałych pojemnikach metalowych, ponieważ rdza bardzo szkodliwie oddziałuje na żywność.

Zamrażaj nadmiar żywności

Zamrażanie to dobry sposób na przedłużenie trwałości żywności. Należy jednak zamrażać żywność świeżą, od razu po zakupie, a nie dopiero pod koniec daty przydatności do spożycia. Bardzo dobrze mrozi się pieczywo, a także owoce i warzywa. Pamiętaj, że raz rozmrożonych produktów – szczególnie surowych – nie można zamrażać powtórnie.

Gdy kupujemy lody szczególnie te na patyku to sprawdzajmy ich kształt. Jeśli polewa jest połamana, a lód ma zdeformowany kształt to może do świadczyć, że był rozmrożony i ponownie zamrożony. To może spowodować zatrucie pokarmowe.

Źródło:

,,Trzymaj Formę!”- Podstawy teoretyczne programu. Poradnik dla nauczycieli, Warszawa 2022