Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Świdwinie

Grzyby strzępkowe, inaczej pleśniowe, nazywane są potocznie pleśniami.

Są to organizmy wielokomórkowe, zbudowane ze strzępek, czyli nitkowatych i rozgałęziających się struktur, składających się na grzybnie. Jeśli w ścianie komórkowej strzępek znajduje się barwnik, który decyduje o kolorze pleśni, to są to grzyby ciemno-pigmentowe. Jeśli tego barwnika nie ma, grzyby są przejrzysto-strzępkowe.

Pleśń o barwie ciemnobrązowej oraz czarnej jest wywoływana m.in. przez następujące gatunki grzybów strzępkowych:

• pleśniaka: Rhizopus nigricans,
• kropidlaka czarnego: Aspergillus niger,
• Stachybotrys chartarum, czyli toksycznego grzyba, który przybiera postać czarnej pleśni. Jego grzybnia zasiedla zarówno powierzchnię, jak i wnętrze podłoża.

Pleśnie najlepiej czują się w ciepłym i wilgotnym środowisku, choć niektóre z nich potrafią przez lata przetrwać w suszy. Zarodniki pleśni są niestety wytwarzane przez cały rok i to w bardzo dużych ilościach. To właśnie w nich znajdują się niebezpieczne dla zdrowia mykotoksyny.

Jakie czynniki sprzyjają osadzaniu się czarnej pleśni w domu?

W domu i innych budynkach muszą zaistnieć warunki, niezbędne do osadzania się i rozwoju pleśni. Należą do nich:

• tlen i substancje odżywcze, którymi są dla grzybów nawet niewielkie ilości substancji organicznych, takich jak pył i kurz, farby czy drewno;
• ciepło, wilgoć i niesprawna wentylacja w pomieszczeniach;
• brak cyrkulacji powietrza w zbyt szczelnych wnętrzach, która charakteryzuje nowoczesne budownictwo;
• zawilgocenie budynku spowodowane błędami budowlanymi.

W jakich pomieszczeniach najczęściej pojawia się czarna pleśń?

Grzyby pleśniowe, w tym czarna pleśń występują powszechnie w większości pomieszczeń i to zarówno mieszkalnych, usługowych, jak i przemysłowych. Rozwijają się one wszędzie tam, gdzie są sprzyjające, wilgotne warunki do rozwoju grzybów. Pleśń często pojawia się w łazience, kuchni, a także w piwnicach oraz opuszczonych i nieogrzewanych budynkach.

Pleśń zasiedla głównie powierzchnie ścian i sufitów. Może też pojawić się na: płytkach, fugach, wentylatorach, urządzeniach klimatyzacyjnych czy papierze. Okazuje się, że w pomieszczeniach, w których znajdują się dywany, odnotowuje się trzykrotnie razy większe stężenia grzybów, niż w przypadku ich braku.

 

Symptomy obecności czarnej pleśni

• nieprzyjemny zapach, przypominający siarkowodór;
• osłabienie wytrzymałości materiałów;
• utrata koloru pierwotnego przedmiotu i zmiana na czarną barwę.

Jak czarna pleśń wpływa na zdrowie?

Czarna pleśń ma niekorzystny wpływ na samopoczucie i zdrowie. Co więcej, nawet niewielka ilość pleśni jest szkodliwa!

Najbardziej narażone na choroby, wywoływane przez pleśnie, są osoby o obniżonej odporności, np. chore na AIDS czy nowotwory. Niebezpieczeństwa wywołane przez pleśnie dotyczą też dzieci, osób starszych oraz schorowanych, które przyjmują duże ilości leków.

Czarna pleśń może wywoływać m.in. następujące objawy i choroby:

• bóle głowy;
• nudności i złe samopoczucie;
• problemy z koncentracją;
• nieżyt nosa;
• alergię;
• choroby układu oddechowego, takie jak: astma oskrzelowa, przewlekły nieżyt oskrzeli czy alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
• choroby układu pokarmowego oraz krwiotwórczego;
• mykotoksykozę, spowodowaną zatruciem przez spożycie żywności, w której znajdują się mykotoksyny;
• infekcję oportunistyczną.

Jak można chronić organizm przed pleśnią?

Na szczęście istnieją działania profilaktyczne, które mogą uchronić świadomych zagrożeń ludzi przed szkodliwymi następstwami obecności pleśni. W tym celu należy zapewnić:

• odpowiednią cyrkulację powietrza w domach i mieszkaniach, ponieważ pleśń bardzo nie lubi przewiewu powietrza;
• niską wilgotność powietrza we wnętrzach, np. poprzez stosowanie osuszacza powietrza;
• czystość w domu, poprzez ścieranie kurzu i częste odkurzanie, szczególnie w przypadku posiadania zwierząt futerkowych, np. kota.

Usuwanie pleśni z wnętrz — jak to robić?

W pierwszej kolejności należy kupić i zastosować specjalistyczne preparaty grzybobójcze, zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Aby usunąć grzyba, należy na zainfekowaną powierzchnię nanieść preparat niszczący zagrzybienie, czyli środek grzybobójczy (inaczej fungicyd), a potem ją dokładnie wytrzeć. Następnie trzeba znaleźć i wyeliminować przyczynę pojawienia się pleśni.