Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Świdwinie

Pierwsza pomoc-odmrożenia

Odmrożenie to stan, w którym dochodzi do czasowego lub trwałego uszkodzenia skóry i innych tkanek w wyniku miejscowego zatrzymania krążenia krwi. 

Głównym czynnikiem powstawania odmrożeń jest działanie niskiej temperatury.

 Do okoliczności sprzyjających należą też wiatr i wysoka wilgotność.

Silny wiatr obniża odczuwaną temperaturę, a przy wysokiej wilgotności organizm szybciej traci ciepło.

To niestety oznacza, że w praktyce do odmrożeń może dojść również wtedy, gdy termometr pokazuje temperaturę do 6 stopni.

Szczególnie narażone na wystąpienie odmrożeń są osoby cierpiące na choroby układu krążenia i cukrzycę.

Większe ryzyko pojawia się również u osób w podeszłym wieku, niedożywionych, przemęczonych oraz takich, które znajdują się pod wpływem alkoholu.

 Duże znaczenie ma także zbyt lekka lub krępująca i uciskająca odzież, przemoczone ubranie czy pozostawanie bez ruchu.

Co najczęściej sobie odmrażamy

Odmrożeniu najczęściej ulegają palce u dłoni i stóp, a także uszy i nos. Dość częste są także odmrożenia policzków, kolan oraz ud. 

Stopnie odmrożenia

• Odmrożenia I stopnia – przejściowe zaburzenie krążenia krwi w skórze, któremu często towarzyszy silny ból, zaczerwienienie oraz pieczenie
• Odmrożenia II stopnia – uszkodzenia sięgają głębokich partii naskórka, a na skórze pojawiają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym
• Odmrożenia III stopnia – skóra staje się purpurowa i ulega martwicy
• Odmrożenia IV stopnia – dotyczą całych części ciała (tzw. martwica głęboka); w ich wyniku może dojść do samoistnej amputacji.

 

Jak udzielić pierwszej pomocy

Pierwsza pomoc w przypadku odmrożenia polega nie tylko na zaopatrzeniu dotkniętego odmrożeniem obszaru, ale i ochronie poszkodowanego przed dalszym wyziębieniem. 

Zapobieganie hipotermii i działanie w sytuacji wychłodzenia organizmu powinno obejmować m.in. jak najszybsze, ale stopniowe przejście do ciepłego (ale nie gorącego) pomieszczenia.

 Następnie należy szybko zdjąć mokre ubrania i obuwie oraz wszelką biżuterię.

Elementem pierwszej pomocy przy odmrożeniach jest też delikatne ogrzewanie dotkniętego nimi miejsca. Można tego dokonać, np. przykładając doń ogrzany ręcznik lub np. zanurzając dłonie bądź stopy w letniej wodzie i powoli, stopniowo zwiększając temperaturę do około 36°C, temperatura nigdy nie powinna przekroczyć wartości komforotwych.

Odmrożenia na twarzy należy zabezpieczyć opatrunkami z jałowej gazy. Poszkodowanemu można podawać ciepłe napoje, takie jak herbata czy zupa. Niewskazane są gorące płyny.

W przypadku poważniejszych przypadków odmrożeń i hipotermii działania w ramach kwalifikowanej pierwszej pomocy mogą być niewystarczające. W takich sytuacjach niezbędne jest wezwanie pogotowia.

Odmrożenia – czego nie robić?

Udzielając pierwszej pomocy, należy pamiętać również o tym, czego nie wolno robić w przypadku odmrożenia:

• przy odmrożeniach nie wolno pić alkoholu,
• odmrożeń nie należy nacierać śniegiem ani polewać zimną wodą,
• udzielając pierwszej pomocy przy odmrożeniach, nie wolno ich nacierać ani rozmasowywać,
• nie należy ogrzewać odmrożeń gorącą wodą,
• ewentualnych pęcherzy nie powinno się przekłuwać.

Czy odmrożenia są niebezpieczne dla życia?

Nawet w przypadku niewielkich i powierzchownych odmrożeń pierwsza pomoc musi być udzielona możliwie szybko i profesjonalnie.

W przeciwnym wypadku może dojść do rozwoju poważnych powikłań, takich jak rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe (DIC), jak również zakażeń i sepsy.

 Mogą one prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń narządów, a nawet do śmierci poszkodowanego.

Jak unikać odmrożeń? Jak się chronić?

 

 - stosowanie kremów natłuszczających i ochraniających przed zimnem i mrozem,

 -  zakaz spożywania alkoholu , unikamy również wcierania alkoholu w skórę.

- chroń obwodowe części ciała,

- unikaj ekspozycji na niskie temperatury,

- stosuj wielowarstwowy ubiór, noś czapkę, rękawiczki, chroń uszy, twarz,

-  jak najszybciej zmieniaj przemoczoną odzież,

-  na mrozie staraj się ruszać, a zwłaszcza poruszać rękami i nogami, co poprawi krążenie krwi.