Światowy dzień rzucania palenia

16.11.2023

Papierosy są najbardziej rozpowszechnioną, ogólnodostępną i akceptowalną społecznie używką.
Światowa Organizacja Zdrowia uznała palenie tytoniu za czynnik najpoważniejszego ryzyka zdrowotnego i główną przyczynę przedwczesnej umieralności. Jedną z akcji zwracających uwagę na problem palenia jest Światowy Dzień Rzucania Palenia obchodzony w trzeci czwartek listopada (w 2022 r. – 17 listopada). Ważnym elementem profilaktyki palenia tytoniu jest udostępnianie wiedzy na temat jego skutków zdrowotnych, w tym dotyczących palenia biernego czy wpływu na zdrowie nowego sposobu palenia – korzystania z papierosów elektronicznych.

Historia Światowego Dnia Rzucania Palenia
Obchodzenie Dnia zainicjowane zostało w Stanach Zjednoczonych. Dziennikarz Lynn Smith w 1974 roku zaapelował do czytelników swojej gazety, by przez jeden dzień powstrzymali się od palenia papierosów. Efekt był zaskakujący – aż 150 tysięcy ludzi próbowało przez jedną dobę wytrzymać bez tej używki. W następnych latach akcja objęła swoim zasięgiem wszystkie stany i większość palaczy. Zachęcone powodzeniem akcji Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem uznało trzeci czwartek listopada (tydzień przed obchodzonym w Stanach Zjednoczonych Dniem Dziękczynienia) za Dzień Rzucania Palenia. Akcja przyjęła się w wielu krajach na świecie. W Polsce Światowy Dzień Rzucania Palenia obchodzony jest od 1991 roku.

Pamiętajmy, że:
papierosy w trakcie procesu produkcji poddawane są bardzo złożonej obróbce chemicznej. Do tytoniu dodawane są substancje konserwujące, poprawiające smak czy wpływające na jakość produktu. W efekcie decydując się na zapalenie papierosa wiedz, że wraz z dymem tytoniowym wchłaniasz 7 tysiące substancji szkodliwych, z czego ponad 70 to substancje rakotwórcze! Spośród powszechnie znanych trucizn poza nikotyną dym tytoniowy zawiera min: aceton, cyjanowodór, kadm, arsen, amoniak, tlenek węgla, metanol, DDT, toluen, butan itd. Szkodliwe działanie dymu tytoniowego nie ogranicza się tylko do układu oddechowego. Toksyczne substancje wchłonięte do krwiobiegu rozprowadzane są po całym organizmie i wywierają szkodliwy wpływ na wszystkie jego funkcje. Badania wykazały, że dym tytoniowy podrażnia błonę śluzową nosa i jamy ustnej, przełyku oraz żołądka, prowadząc również do jej uszkodzenia, ma właściwości alergizujące, ma działanie toksyczne na układ oddechowy, sercowo-naczyniowy, nerwowy, a także na wszystkie inne narządy i tkanki (m.in. trzustkę, nerki i pęcherz moczowy). Ponadto może prowadzić do mutagennych, teratogennych oraz rakotwórczych zmian komórkowych. Badania psychoneurologiczne wskazały na silne psychoaktywne, w tym uzależniające działanie nikotyny.

Palenie papierosów – najgroźniejszy czynnik rakotwórczy
Wśród problemów zdrowotnych przyczynowo związanych z paleniem tytoniu wymienia się: choroby nowotworowe, choroby układu krążenia, choroby układu oddechowego i inne. Uzależnienie od tytoniu pogarsza jakość życia, powodując choroby:

układu oddechowego (astmę, rozedmę płuc, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc POCHP, zapalenie oskrzeli i płuc);
układu krążenia (chorobę wieńcową, zawał serca, miażdżycę naczyń krwionośnych, nadciśnienie, choroby zakrzepowo-zatorowe w tym udar mózgu, chorobę Bǘrgera, tętniaka aorty);
nowotworowe (istnieje związek przyczynowo skutkowy palenia z licznymi nowotworami złośliwymi m.in. płuca, krtani, gardła, przełyku, jamy ustnej, nosa, wargi, miedniczek nerkowych, pęcherza moczowego, trzustki, żołądka, wątroby);
przewodu pokarmowego (wrzody żołądka, wrzody dwunastnicy);
inne: osteoporozę, podatność na przeziębienia, alergie.

Trzy wielkie grupy chorobowe występują prawie wyłącznie u palaczy papierosów to: rak płuca, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP) oraz zawał serca przed 50 r.ż. Szacuje się, że rocznie z powodu palenia na świecie umiera przedwcześnie 5 mln ludzi i liczba ta stale rośnie. Oczekiwana długość życia osób palących jest krótsza o ok.10 lat niż u osób nigdy nie palących. Niezależnie od wieku i liczby lat palenia zaprzestanie używania tytoniu przynosi wymierne korzyści zdrowotne! Rzucenie palenia zmniejsza ryzyko zgonu z powodu chorób odtytoniowych około 90%, ale nawet odstawienie papierosów w późniejszym wieku powoduje, że zagrożenie zachorowaniem na choroby odtytoniowe spada w sposób ciągły wraz z upływem czasu od zaprzestania palenia.

Gdzie szukać pomocy?
Osoby, które wymagają pomocy w rzuceniu palenia mogą z niej skorzystać w:
- Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym pod nr tel. 801 108 108 lub 222 118 015.
Doradcy w Poradni pomagają w opracowaniu Indywidualnego Planu Terapii i wspierają przez cały czas trwania procesu rzucania palenia.
- bezpłatnej Poradni Antynikotynowej w Wielkopolskim Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Poznaniu - zapisy pod numerem telefonu 61 66 54 311 od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00 - 13.00.
- porady dotyczące rzucenia palenia można znaleźć również na stronie internetowej www.jakrzucicpalenie.pl.

Zachęcamy do korzystania ze stron internetowych promujących styl życia bez tytoniu:
www.jakrzucicpalenie.pl – strona Ogólnopolskiej Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym działającej przy Centrum Onkologii w Warszawie
www.planujedlugiezycie.pl – strona kampanii społecznej realizowanej w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej