Światowy Dzień Bez Tytoniu 2021
28.05.2021
Co roku, 31 maja obchodzimy Światowy Dzień Bez Tytoniu. Święto stanowi okazję do zwrócenia uwagi całego świata na powszechność nałogu palenia papierosów i jego negatywne skutki zdrowotne. Światowy Dzień bez Tytoniu został ustanowiony przez WHO w 1987 roku ze względu na rosnącą liczbę osób uzależnionych i pacjentów ze schorzeniami wywoływanymi przez palenie papierosów - głównie nowotworami płuc, przełyku, krtani, gardła czy trzustki. Na całym świecie po papierosy sięga regularnie ponad miliard osób. Jeśli nie zostaną podjęte pilne działania zapobiegawcze, do roku 2030 tytoń może doprowadzić do zgonu ponad 8 milionów ludzi!
W obecnym roku WHO rozpoczęła całoroczną globalną kampanię pod hasłem „Deklaruję – nie palę!”.
Według sondaży około 780 milionów ludzi twierdzi, że chce rzucić palenie, ale tylko 30% z nich ma dostęp do narzędzi, które mogą pomóc im przezwyciężyć fizyczne i psychiczne uzależnienie od tytoniu. WHO oraz jej partnerzy chcą zapewnić ludziom narzędzia potrzebne do podjęcia skutecznej próby rzucenia palenia.
WHO ustanowiło nową inicjatywę „Access Initiative for Quitting Tobacco”, która zapewnia ludziom na całym świecie między innymi bezpłatny dostęp do poradnictwa cyfrowego. Nawiązało współpracę z firmami technologicznymi, takimi jak Facebook, WhatsApp i Soul Machines, aby podnieść świadomość i wspierać użytkowników tytoniu w rzucaniu palenia przy pomocy chatbotów i cyfrowych pracowników służby zdrowia. Na przykład Florence - doradca cyfrowy, oparty na sztucznej inteligencji, pomaga ludziom opracować spersonalizowany plan rzucenia palenia i kieruje ich do dostępnych aplikacji mobilnych i bezpłatnych infolinii dotyczących rzucania palenia w ich krajach. W międzyczasie Quit Challenge na WhatsApp dostarcza zarejestrowanym użytkownikom bezpłatne wiadomości o tym, jak rzucić palenie, bezpośrednio na ich telefony komórkowe. Te i inne globalne i regionalne narzędzia w zakresie rzucania palenia zostaną wprowadzone w ramach kampanii na Światowy Dzień Bez Tytoniu 2021, po raz kolejny potwierdzają, że usługi w zakresie rzucania palenia poprawiają zdrowie, ratują życie i oszczędzają pieniądze.
Palenie i używanie tytoniu a COVID-19
Naukowcy są zgodni – zarówno osoby palące papierosy, jak i wapujące (używające papierosów elektronicznych i ich nowatorskich wyrobów), znacznie ciężej przechodzą infekcje koronawirusem. Niektóre badania wskazują na wyższe ryzyko infekcji SARS-CoV-2 u osób palących, ale wszystkie dowodzą ciężkiego przebiegu COVID-19 i większej częstości zgonów z tego powodu u osób palących.
E-PAPIEROSY
Podobnie jak palenie tytoniu, używanie papierosów elektronicznych ma także destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie układu oddechowego. Jak pokazują badania, ekspozycja na opary z e-papierosów pobudza stany zapalne w płucach i oskrzelach
i negatywnie wpływa na mechaniczną czynność płuc. Dodatek substancji zapachowych nasila te szkodliwe efekty. W aerozolu generowanym z płynów o takich zapachach jak toffi, mleczny czy czekoladowy wykryto diacetyl i acetylopropionyl. Związki te powodują pogorszenie wydolności układu oddechowego, a także mogą się przyczyniać do rozwoju zarostowego zapalenia oskrzelików. Choroba ta, znana również jako „płuco pracownika fabryki popcornu” jest wyniszczającą, ciężką chorobą płuc, wywoływaną przez wdychanie sztucznego maślanego aromatu smakowego z diacetylem, który był przed laty dodawany do popcornu. Inne badanie potwierdziło, że diacetyl zawarty jest aż w 75%, spośród przebadanych dotychczas smakowych płynów nikotynowych[7].
Liquidy e-papierosów zawierają także glikol propylenowy i glicerynę. Obydwa te produkty są uznawane za nieszkodliwie przy podaniu doustnym i powszechnie wykorzystywane
w medycynie oraz kosmetyce. Stają się jednak toksyczne, kiedy są wdychane po podgrzaniu. Zwiększają ryzyko podrażnienia płuc i rozwoju stanów zapalnych oraz hamują rozwój komórek. Podgrzewanie związków organicznych zawartych w liquidach powoduje również powstawanie wolnych rodników, które odpowiedzialne są za uszkodzenia zdrowych komórek. Badania przeprowadzone na nastolatkach z astmą wykazały także, że wdychanie aerozolu z e-papierosów niesie ze sobą o blisko 30% wyższe ryzyko wystąpienia ataku astmy[8].
Na zaprzestanie palenia nigdy nie jest za późno. Osoby uzależnione od tytoniu po pomoc mogą zgłosić się do lekarza rodzinnego lub specjalistycznych poradni. Możliwość uzyskania nieodpłatnej pomocy osobom palącym lub poszukującym pomocy dla swoich bliskich oferuje również Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym działająca pod numerami: 801 108 108.
- Kto może zadzwonić: palacze, ich bliscy oraz wszyscy, którzy chcą porozmawiać o nałogu
- Kiedy: od poniedziałku do piątku w godzinach 11-19
- Jak często: możesz dzwonić wiele razy lub umówić się na termin, w którym konsultant zadzwoni do ciebie
- Jak długo: to ty określasz, jak długo będzie trwała rozmowa
Przypisy:
[1] „Obciążenia wynikające z palenia tytoniu”, Jan Zieliński Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Pneumonol. Alergol. Pol. 2008; 76: 170–173
[2] http://onkologia.org.pl/palenie-tytoniu
[3] https://www.mp.pl/pacjent/pochp/palenie/54200,palenie-a-pluca
[4] http://www.onkonet.pl/dp_rakpluca.php#menu1
[6] https://www.europeanlung.org/assets/files/pl/publications/smoking-pl.pdf
[7] „E-papierosy w pytaniach i odpowiedziach – zdradliwe urządzenie czy „ekologiczny papieros”?”, Piotr Jankowski, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
[8] http://www.rynekzdrowia.pl/Badania-i-rozwoj/Badania-bierne-wdychanie-aerozolu-z-e-papierosow-moze-zaostrzac-astme,191031,11.htmlAktualności
Źródło:
- https://gis.gov.pl/zdrowie/swiatowy-dzien-bez-papierosa-pod-haslemnie-niszcz-sobie-serca/
- https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/Postawy-Polak%C3%B3w-do-palenia-tytoniu-Raport-2017.pdf
- https://www.gov.pl/web/zdrowie/rak-pluc-palenie-papierosow
- https://gis.gov.pl/zdrowie/postawy-polakow-do-palenia-tytoniu-raport-2017/
- http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/210-dlaczego-palenie-jest-szkodliwe.html
- https://www.euro.who.int/en/media-centre/events/events/2021/05/world-no-tobacco-day-2021-commit-to-quit