Nadchodzi grypa- warto pomyśleć o szczepieniach
04.09.2024
Grypa jest ostrą chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirusy grypy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt ze skażoną powierzchnią. Okres inkubacji wynosi 1-4 dni. Wirusy grypy atakują komórki nabłonka dróg oddechowych, w których się namnażają. W konsekwencji powodują ich zniszczenie, co z kolei ułatwia rozwój infekcji bakteryjnych. Objawy grypy są podobne do wielu innych ostrych chorób infekcyjnych i są zarówno miejscowe (kaszel, ból gardła, katar), oraz w postaci nagłej, wysokiej gorączki powyżej 38ºC, dreszczy, bólów mięśniowo-stawowych, bólów głowy, bólu w klatce piersiowej, złego samopoczucia, braku łaknienia, nudności i wymiotów. Choroba trwa, o ile nie dojdzie do powikłań, około 7 dni.
W Polsce rejestruje się od kilkuset tysięcy do kilku milionów zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę w zależności od sezonu epidemicznego. Szczyt zachorowań ma miejsce zwykle między styczniem a marcem.
Co sezon epidemiczny opracowywana jest nowa szczepionka przeciw grypie, na podstawie szczepów wirusa krążących aktualnie na półkuli północnej.
Szczepienie przeciwko grypie jest najskuteczniejszą i podstawową metodą zapobiegania zachorowaniu na grypę.
Kiedy się szczepić?
Szczepienie należy wykonać przed rozpoczęciem sezonu wzmożonych zachorowań, najlepiej już we wrześniu lub październiku. Czas wykształcenia odporności po szczepieniu trwa od 2 do 3 tygodni, w związku z tym szczepienia przeciw grypie zalecane są do końca grudnia, przed rozpoczęciem szczytu zachorowań.
Pamiętajmy:
Szczepiąc się chronimy się przed ciężkim przebiegiem choroby, zapobiegamy wystąpieniu groźnych powikłań. Ponadto szczepiąc się chronimy swoich bliskich. Do rozwoju powikłań pogrypowych może dojść u każdego!
Szczepienie przeciw grypie nie chroni w 100 proc. przed zachorowaniem, ale dzięki niemu, w przypadku wystąpienia choroby, jej przebieg będzie łagodniejszy. Po podaniu szczepionki odporność rozwija się w ciągu dwóch–trzech tygodni i utrzymuje się 6–12 miesięcy.
Aktualne szczepy do produkcji szczepionek są co rok polecane przez Światową Organizację Zdrowia. Okres ważności wynosi jeden sezon grypowy.
Istotnym jest, żeby zaszczepiły się osoby z grup zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu i powikłań grypy. Należą do nich:
- pensjonariusze placówek przewlekłej opieki pielęgnacyjnej i medycznej
- chorzy (niezależnie od wieku) na przewlekłe choroby: układu oddechowego (w tym na astmę), sercowo-naczyniowego (z wyjątkiem samego nadciśnienia tętniczego), nerek, wątroby, układu nerwowego, układu krwiotwórczego, metaboliczne (w tym na cukrzycę)
- osoby z upośledzeniem odporności, w tym spowodowanym leczeniem immunosupresyjnym (m.in. przeciwnowotworowym) lub zakażone HIV
- dzieci w wieku 6–59 mies.
- osoby w wieku ≥50 lat
- kobiety, które w czasie sezonu epidemicznego grypy są lub będą w ciąży
- dzieci i młodzież w wieku od 6 mies. do 18 lat leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym
- osoby z otyłością olbrzymią (BMI ≥40)
Priorytet szczepień dotyczy osób mających bliski kontakt z grupami zwiększonego ryzyka (patrz jw.), mogące stanowić dla nich źródło zakażenia. Należą do nich:
- osoby mieszkające wspólnie z dziećmi do 5. rż. lub osobami w wieku ≥50 lat lub opiekujące się nimi, ze szczególnym uwzględnieniem osób pozostających w bliskim kontakcie z dziećmi w wieku <6 mies.
- osoby mieszkające wspólnie z chorymi na choroby zwiększające ryzyko ciężkich powikłań grypy (patrz jw.) lub opiekujące się nimi
- personel medyczny
Szczepienie najlepiej wykonać przed rozpoczęciem okresu zwiększonej zachorowalności na grypę, optymalnie w okresie od września do końca października. Jeśli jednak osoba z różnych powodów nie mogła być zaszczepiona odpowiednio wcześnie, szczepienie można wykonać w dowolnym momencie przez cały okres epidemiczny (zwykle od października do marca).
Odporność po szczepieniu przeciwko grypie pojawia się zwykle po około 10–14 dniach od przyjęcia szczepionki i utrzymuje się przez 6–12 miesięcy, czyli przez jeden sezon grypowy, który trwa zwykle mniej więcej od października do marca.
Oto kilka podstawowych zaleceń dotyczących profilaktyki grypy:
- Szczepienia przeciw grypie – Regularne szczepienia są jednym z najskuteczniejszych środków zapobiegania grypie. Zaleca się, aby dzieci, osoby starsze oraz osoby zmagające się z chorobami przewlekłymi szczepiły się co roku
- Higiena rąk – Częste mycie rąk wodą z mydłem przez co najmniej 20 sekund jest ważne w celu usuwania wirusów z powierzchni skóry.
- Unikanie dotykania twarzy – Dotykanie oczu, nosa i ust może spowodować przedostanie się wirusów do organizmu poprzez błony śluzowe
- Unikanie kontaktu z chorymi – Jeśli ktoś w twoim otoczeniu jest chory na grypę, staraj się unikać bliskiego kontaktu, szczególnie w okresie największej zakaźności
- Odpoczynek i zdrowa dieta – Dbaj o swoje zdrowie, aby wzmocnić odporność organizmu. Regularny sen, zdrowa dieta, bogata w witaminy i minerały, oraz regularna aktywność fizyczna mogą pomóc w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia.
- Wietrzenie pomieszczeń – Staraj się regularnie wietrzyć pomieszczenia, zwłaszcza w okresie zimowym.
- Zachowanie ostrożności w miejscach publicznych – W okresie wzmożonego ryzyka zakażeń grypą, staraj się unikać dużych skupisk ludzi, zwłaszcza jeśli są wśród nich osoby chore.
Pamiętaj, że przestrzeganie tych zasad może znacznie zmniejszyć ryzyko zakażenia grypą i innymi chorobami zakaźnymi. W przypadku pojawienia się objawów grypy, takich jak gorączka, kaszel, bóle mięśni, warto skonsultować się z lekarzem.
Więcej na temat profilaktyki grypy na stronach internetowych:
https://gis.gov.pl/aktualnosci/wszystko-o-grypie-xi-debata-flu-forum/