Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinku

Święta Bożego Narodzenia to trzy dni w roku, które powinniśmy spędzać z rodziną, ciesząc się spokojem i radością. Ten okres w roku to również czas występowania wzmożonych zatruć pokarmowych, które nierzadko kończą się na pogotowiu.

Zatrucia pokarmowe to ostre schorzenia żołądka i jelit wywołane drobnoustrojami chorobotwórczymi, które dostają się do organizmu m.in. wraz z pożywieniem. Wyróżnia się cztery główne rodzaje: bakteryjne, wirusowe, grzybicze i pasożytnicze. Jednak mówiąc o okresie świątecznym, w tym czasie najwięcej osób boryka się z zatruciami bakteryjnymi, takimi drobnoustrojami jak: Salmonella, gronkowce, niektóre beztlenowce i paciorkowce czy pałeczka jadu kiełbasianego.

Jak dochodzi do zatrucia?

Przyczyną zatruć pokarmowych jest przedostanie się do ludzkiego układu pokarmowego komórek bakteryjnych i ich toksyn lub przeniesienie ich za pomocą brudnych rąk bezpośrednio do jamy ustnej. Zanieczyszczenie żywności może nastąpić w dowolnym momencie produkcji: uprawa, zbiór, przetwarzanie, przechowywanie, wysyłka lub przygotowanie. Często przyczyną jest zanieczyszczenie krzyżowe – czyli przenoszenie mikroorganizmów szkodliwych z jednej powierzchni na drugą. Jest to szczególnie kłopotliwe w przypadku surowych, gotowych do spożycia potraw, takich jak np. sałatki, czy surowe warzywa na kanapkach. Potrawy nie są poddawane obróbce termicznej, więc szkodliwe mikroorganizmy nie zostaną zniszczone przed podaniem i mogą powodować zatrucie pokarmowe.

Według WHO 70% zatruć pokarmowych jest powodowanych przez „brudne ręce”.

Czynniki ryzyka

Każdy organizm ludzki ma inną odporność. To, czy zachorujemy po spożyciu skażonej żywności, zależy od ilości szkodliwych drobnoustrojów, które dostaną się do naszego układu pokarmowego, wieku i ogólnej kondycji. Grupy wysokiego ryzyka obejmują:

• Starsze osoby: w miarę starzenia się układ odpornościowy może nie reagować tak szybko i tak skutecznie na organizmy zakaźne, jak w młodości.
• Kobiety w ciąży: w trakcie ciąży zmienia się metabolizm, przez co układ pokarmowy może być mniej odporny na zatrucia.
• Niemowlęta i małe dzieci: ich układ odpornościowy nie rozwinął się jeszcze w pełni, stąd częste choroby będące wynikiem obecności w organizmie szkodliwych wirusów i bakterii.
• Osoby zmagające się z przewlekłymi chorobami: cukrzyca, AIDS, choroby wątroby, a także chemioterapia lub radioterapia mają wpływ na zmniejszenie odporności układu immunologicznego, który odpowiada za ochronę organizmu przed wieloma chorobami.

Jak nie dopuścić do zatrucia?

By zminimalizować ryzyko zatrucia pokarmowego, należy zacząć od dokładnej higieny rąk.

I oczywiście nie zapominajmy o umyciu samych produktów spożywczych pod bieżącą wodą.

Do mycia przyborów kuchennych należy używać ciepłej wody z odpowiednim płynem.

Pamiętajmy, by niezwłocznie schłodzić lub zamrozić łatwo psującą się żywność – w ciągu dwóch godzin od jej zakupu lub przygotowania.

Dezynfekcja

Poza odpowiednim obchodzeniem się z produktami spożywczymi, ważne jest także zachowanie prawidłowej higieny w kuchni. Nie zdajemy sobie sprawy, że w domowych pomieszczeniach mogą gromadzić się np. wirusy Rota i Noro, wirusy grypy, opryszczki, czy Adenowirusy. Dlatego poza umyciem zlewu, kuchenki i blatów należy je zdezynfekować za pomocą specjalnych środków, które likwidują bakterie, grzyby i wirusy niewidoczne gołym okiem.