Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinku

Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej (WOHD) został ustanowiony w 2007 roku z inicjatywy Światowej Federacji Dentystycznej (FDI) początkowo na dzień 12 września, aby uhonorować dzień urodzin założyciela FDI dr Charlesa Godona. Kilka lat później władze Światowej Federacji Dentystycznej uznały jednak, że należy zmienić termin Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej. Od 2013 roku obchodzony jest on 20 marca.

Dzień ten ma na celu przypominać społeczeństwom oraz decydentom o znaczeniu zdrowia jamy ustnej dla ogólnego zdrowia człowieka oraz komfortu jego życia.

Według danych FDI 90% populacji zmaga się z problemami dotyczącymi jamy ustnej. Choroby jamy ustnej mogą przybierać różne formy w zależności od przyczyny ich powstania. Jedną z najpowszechniejszych chorób jamy ustnej na świecie jest próchnica zębów. Głównym czynnikiem powodującym jej powstanie są złe nawyki żywieniowe – konsumpcja dużej ilości cukru zawartego w przekąskach, przetworzonej żywności czy gazowanych napojach. Używanie tytoniu w dużej mierze przyczynia się do rozwoju chorób dziąseł oraz raka jamy ustnej. Nadmierne spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko zarówno raka jamy ustnej, chorób dziąseł jak i próchnicy z powodu kwasowości i wysokiej zawartości cukru. Nieprawidłowa higiena jamy ustnej może prowadzić do rozwoju bakterii odpowiedzialnych za rozwój wielu schorzeń jamy ustnej.

Chorobom jamy ustnej łatwo zapobiegać, chociażby poprzez:

• wyrabianie od najmłodszych lat dobrych nawyków w higienie jamy ustnej,
• stosowanie zdrowej diety o niskiej zawartości cukru,
• nieużywanie tytoniu,
• unikanie nadmiernego spożywania alkoholu,
• regularne wizyty u lekarza stomatologa w celu przeglądu jamy ustnej.

Nawiązując do najczęstszej choroby jamy ustnej, czyli próchnicy, należy przypomnieć, że próchnica to choroba wywołana przez drobnoustroje, które przenoszą się z zęba na ząb.
U dziecka nieleczone zęby mleczne z aktywnymi zmianami próchnicowymi powodują, że wyrzynające się u niego w wieku 5 – 6 lat zęby stałe są bardzo podatne na próchnicę. Stan zdrowia jamy ustnej matki ma również znaczenie w występowaniu wczesnej próchnicy
u dzieci. Dlatego też, aby zapobiec wczesnym zakażeniom jamy ustnej dziecka, kobieta planując ciążę oraz w czasie ciąży powinna wykazać szczególną troskę o wzorowy stan własnego uzębienia. Światowa Federacja Dentystyczna stanowczo podkreśla, że jama ustna jest zwierciadłem ciała i ukazuje ogólny stan zdrowia, dlatego musimy o nią dbać ze szczególną troską.

Stomatolodzy przypominają, że zdrowie jamy ustnej to dużo więcej niż tylko piękny uśmiech i brak przykrego zapachu z ust. „Choroby jamy ustnej, do których należą m.in. schorzenia dziąseł, zwiększają ryzyko cukrzycy, chorób serca, raka trzustki i zapalenia płuc. Dlatego dbałość o stan jamy ustnej ma kluczowe znaczenie w utrzymywaniu jej funkcji i zachowaniu ogólnego stanu zdrowia” – podkreślają eksperci Światowej Federacji Dentystycznej (FDI). 

Na tym jednak nie kończy się lista potencjalnych, ogólnoustrojowych powikłań, które mogą rozwinąć się u kogoś wskutek zaawansowanej, nieleczonej próchnicy czy paradontozy. Przenikanie do krwiobiegu bakterii związanych z chorobami zębów oraz przyzębia może u niektórych osób doprowadzić również do rozwoju lub zaostrzenia przebiegu chorób reumatycznych (np. RZS), alergii czy też groźnych stanów zapalnych w różnych, mniej lub bardziej odległych od jamy ustnej narządach (począwszy od oczu a na nerkach kończąc). 

Jak widać, zdrowie jamy ustnej to niezwykle złożona kwestia, a wszelkie niepokojące zmiany w jej obrębie naprawdę warto konsultować ze stomatologiem. Najlepszym wyjściem jest oczywiście regularne, profilaktyczne odwiedzanie gabinetu dentysty, a także higienistki stomatologicznej, gdyż dzięki nim można uniknąć wielu potencjalnie groźnych problemów zdrowotnych, a także społecznych. Choroby jamy ustnej mogą wpływać prawie na każdy aspekt życia: poczynając od relacji interpersonalnych, poprzez pewność siebie w szkole lub pracy, aż po czerpanie przyjemności ze spożywanych posiłków. Specjaliści przekonują, że dzięki unikaniu kilku istotnych czynników ryzyka, można dość skutecznie zapobiegać rozwojowi większości chorób jamy ustnej. O jakie czynniki ryzyka chodzi? 

Poza niedostateczną higieną jamy ustnej, należą do nich także: 

• niezdrowa dieta (przede wszystkim spożywanie nadmiernej ilości cukrów i słodkich napojów), 
• konsumpcja wyrobów tytoniowych (zarówno tych do palenia, jak i bezdymnych), 
• nadużywanie alkoholu (m.in. ze względu na jego kwaśny odczyn, sprzyjający rozwojowi próchnicy, ale także ze względu na stan upojenia alkoholowego, który często prowadzi do upadków i powstawania urazów mechanicznych w obrębie jamy ustnej). 

Na koniec przypomnijmy jeszcze podstawowe zasady higieny jamy ustnej: 

• Dwa razy dziennie przez co najmniej dwie minuty szczotkuj zęby pastą z fluorem,
• Bezpośrednio po umyciu zębów nie płucz ust wodą, tylko wypluj nadmiar pasty (dzięki temu fluor pozostanie w ustach i będzie miał szansę zadziałać, zamiast zostać z nich szybko wypłukany). 
• Regularnie używaj nici dentystycznej lub innych przyrządów do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych,
• Zgłaszaj się na wizyty kontrolne do dentysty co pół roku, regularnie korzystaj też z profesjonalnych zabiegów higieny stomatologicznej.

 

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinku informuje, iż w ramach realizacji Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Próchnicy i Higieny Jamy Ustanej pt. „Zdrowe zęby mamy – marchewkę zajadamy” w  przedszkolach i szkołach powiatu szczecineckiego  od stycznia br. trwają spotkania edukacyjne z pracownikiem OZiPZ , który prowadzi pokaz prawidłowego szczotkowania zębów. Edukujemy, przypominamy, zapobiegamy tak w trzech słowach można by opisać nasze działania profilaktyczno-zdrowotne.