ŚWINKA
24.04.2024
Świnka to jedna z zakaźnych chorób wieku dziecięcego. Zdarza się jednak, że chorują na nią także dorośli. Mimo że zwykle nie jest groźna, niekiedy może powodować poważne powikłania. Z tego powodu leczenie świnki należy traktować poważnie i warto zaszczepić dziecko przeciw tej chorobie.
Świnka, inaczej nagminne zapalenie ślinianek przyusznych, to ogólnoustrojowa choroba wirusowa.
Świnka rozprzestrzenia się:
- drogą kropelkową podczas kichania czy rozmowy,
- przez kontakt z przedmiotami używanymi przez osobę chorą, np. w wyniku picia z tej samej szklanki czy korzystania z tych samych sztućców.
Wczesne objawy świnki:
- niewysoka gorączka ,
- brak apetytu,
- ospałość,
- ogólne złe samopoczucie.
W miarę upływu czasu gorączka wzrasta oraz pojawiają się nowe, bardziej typowe objawy świnki, takie jak:
- obrzęk i bolesność w okolicy ślinianek przyusznych (odstający płatek ucha) – najpierw jednostronny, a po mniej więcej 2 dniach obustronny,
- obrzęk i bolesność ślinianek podżuchwowych i/lub podjęzykowych,
- bóle uszu,
- trudności przy przeżuwaniu i połykaniu pokarmów oraz otwieraniu ust,
- suchość w jamie ustnej spowodowana wydzielaniem ograniczonej ilości śliny.
Obrzęk okolicy ślinianek zmniejsza się po 3–4 dniach, a jego ból może być nasilony przy jedzeniu kwaśnych produktów spożywczych.
Świnka leczona jest objawowo, co oznacza, że w razie potrzeby stosuje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe obniżające występującą przy zachorowaniu gorączkę i łagodzące towarzyszący ból. Zaleca się:
- częste pojenie,
- płukanie ust,
- unikanie kwaśnych potraw.
Dodatkowo wskazana jest izolacja chorego w okresie największego prawdopodobieństwa zakażenia innych osób wirusem (nie krócej niż 9 dni od wystąpienia charakterystycznych objawów). Pomocne jest zastosowanie okładu cieplnego na zmienioną chorobowo część ciała.
Świnka u dzieci przyjmuje zdecydowanie łagodniejszy przebieg i charakteryzuje
się mniejszym prawdopodobieństwem wystąpienia powikłań. Powikłania występują najczęściej i są najgroźniejsze u osób w wieku młodzieńczym, tzw. młodych dorosłych. Objawem alarmującym są ponowne pojawienie się gorączki i wymiotów w trakcie choroby.
Powikłania świnki u dorosłych najczęściej związane są z układem rozrodczym.
Rodzaje powikłań świnki
- Zapalenie jądra i najądrza jedno lub obustronne - dotyczy chorych chłopców w okresie dojrzewania i młodych mężczyzn. Objawy: ból jądra promieniujący do krocza, obrzęk i zaczerwienienie jąder, ból podbrzusza, gorączka oraz mdłości. Może spowodować upośledzenie funkcji plemnikotwórczej i niekiedy niepłodność (w przypadku zapalenia obustronnego).
- Zapalenie jajnika jednostronne lub obustronne - objawy bardzo często przypominają te, które występują podczas zapalenia wyrostka robaczkowego, czyli silny ból w podbrzuszu, mdłości, podwyższona temperatura ciała. Powikłanie rzadko powoduje niepłodność.
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu – może spowodować głuchotę wodogłowie, padaczkę.
- Zapalenie trzustki – często ustępuje samoistnie po mniej więcej 7 dniach
od wystąpienia objawów, takich jak: silny ból brzucha, nudności, wymioty, wysoka gorączka czy biegunka (podczas leczenia zapalenia wystarczy przyjmowanie leków działających objawowo, nie ma potrzeby stosowania leczenia operacyjnego). - Inne, m.in. neurologiczne, zapalenie spojówki oraz zapalenie twardówki i rogówki.
W większości przypadków rokowanie jest dobre i zależy od rodzaju powikłania.
W Polsce szczepienie przeciw śwince, eliminujące prawdopodobieństwo zachorowania w wieku dziecięcym, jest obowiązkowe. Wykonuje się je szczepionką skojarzoną (jest to szczepionka wieloskładnikowa), co oznacza, że dzięki jednemu szczepieniu (jednorazowe ukłucie) dziecko nabywa odporność na trzy choroby: odrę, świnkę i różyczkę , a my zaoszczędzamy mu bólu i stresu wywołanego wizytą u lekarza.
Dziecko należy zaszczepić zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień . Obecnie pierwszą dawkę podaje się w 13.–14. miesiącu życia, a drugą uzupełniającą – w 10. roku życia,
Zachorowanie po podaniu szczepienia zdarza się bardzo rzadko. Jeżeli nawet się pojawi, choroba przebiega zdecydowanie łagodniej, a wystąpienie powikłań jest mało prawdopodobne.
Źródło: