Szczepienia przeciw HPV

06.09.2024

Ryzyko zetknięcia się z zakażeniem wirusem HPV oceniane jest na kilka do kilkudziesięciu procent w ciągu życia człowieka. Zakażenia są przenoszone przez osoby obojga płci

Szacuje się, że rocznie na świecie dochodzi do ok. 300 mln nowych zakażeń HPV u ludzi, które w ogromnej większości są bezobjawowe, nie wywołują żadnych zmian chorobowych i ulegają samowyleczeniu.

Zakażenia HPV mogą wywoływać zarówno choroby o łagodnym przebiegu, jak i nowotwory złośliwe.

Wirus HPV – wirus brodawczaka ludzkiego jest bardzo powszechnym wirusem, który infekuje skórę i błony śluzowe. Istnieje ponad 150 typów HPV, z których większość jest niegroźna i nie powoduje żadnych objawów. Jednak niektóre typy wirusa mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym nowotworów.

Rodzaje wirusa

HPV niskiego ryzyka – typy HPV 6 i 11 są nazywane "niskiego ryzyka" i mogą powodować brodawki skórne oraz brodawki narządów płciowych, ale nie prowadzą do nowotworów.
HPV wysokiego ryzyka – typy takie jak 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58 są nazywane "wysokiego ryzyka" i są związane z rozwojem zmian przedrakowych oraz nowotworów, szczególnie raka szyjki macicy, a także raka gardła, odbytu, prącia, pochwy i sromu.

Sposób przenoszenia

drogą kontaktów intymnych,
poprzez kontakt bezpośredni ze zmianami na skórze lub błonach śluzowych
drogą wertykalną (podczas porodu)

Objawy i przebieg zakażenia

Większość zakażeń HPV przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie w ciągu 1-2 lat dzięki odpowiedzi immunologicznej organizmu. W niektórych przypadkach zakażenie może się utrzymywać i prowadzić do powstawania zmian przedrakowych, które z czasem mogą przekształcić się w nowotwory. Zakażenie typami HPV niskiego ryzyka może prowadzić do powstawania brodawek narządów płciowych, które są widoczne na skórze i błonach śluzowych.

Powikłania związane z HPV

Najpoważniejszym powikłaniem zakażenia HPV jest rozwój raka szyjki macicy. Typy 16 i 18 są odpowiedzialne za około 70% przypadków tego nowotworu. HPV może również prowadzić do innych nowotworów, jak rak gardła, odbytu, pochwy, sromu, czy prącia.

Zapobieganie

Szczepienia przeciw HPV są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania zakażeniom typami wirusa odpowiedzialnymi za większość przypadków raka szyjki macicy i innych nowotworów związanych z HPV.
Regularne badania: Badania cytologiczne i testy na obecność HPV u kobiet pomagają w wykryciu zmian przedrakowych na wczesnym etapie.

Szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców w ramach powszechnego programu bezpłatnych szczepień rozpoczęły się w Polsce dnia 1 czerwca 2023 r. Powszechny program szczepień przeciw HPV realizuje założenia i cele Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. Od 1 września 2024 r. program szczepień będzie kontynuowany u osób po ukończeniu 9 roku życia, do ukończenia 14 roku życia - w schemacie dwudawkowym.

Więcej informacji na temat szczepień przeciwko HPV znaleźć można na stronach:

https://www.gov.pl/web/zdrowie/hpv oraz
https://szczepienia.pzh.gov.pl/dla-lekarzy/szczepienia-hpv/