Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinku

Kolonoskopia jest istotnym narzędziem w profilaktyce i diagnostyce chorób jelita grubego, zwłaszcza raka jelita grubego, który może być skutecznie leczony, jeśli wykryty we wczesnym stadium. Statystyki nie napawają optymizmem, gdyż co roku rak jelita grubego diagnozowany jest u ok. 𝟐𝟎 𝐭𝐲𝐬. Polaków. Jest drugim, po raku płuca, nowotworem wśród wszystkich zachorowań w polskiej populacji. Rozwija się długo, nawet przez kilka lat i może nie dawać żadnych objawów. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie choroby

Kolonoskopia to procedura diagnostyczna wykorzystywana w medycynie do badania wewnętrznej powierzchni jelita grubego i części końcowej jelita cienkiego. Jest to skuteczne narzędzie do wykrywania zmian chorobowych, takich jak polipy, guzy czy zapalenie jelita grubego. Procedura ta jest również stosowana w celu przesiewowego badania na obecność raka jelita grubego.

Oto kilka kluczowych informacji dotyczących kolonoskopii:

1. Przygotowanie do badania - przed kolonoskopią pacjent musi przestrzegać specjalnej diety i przeprowadzić oczyszczanie jelit, aby lekarz mógł dokładnie zobaczyć wnętrze jelita podczas badania. To często obejmuje spożywanie specjalnych płynów i unikanie stałej diety na kilka dni przed procedurą.
2. Przebieg badania - kolonoskopia wykonywana jest za pomocą długiej, giętkiej rurki z kamerą zwanej kolonoskopem. Kolonoskop wprowadza się przez odbyt i przemieszcza się w górę przez jelito grube. Lekarz może jednocześnie obserwować wnętrze jelita na monitorze i, jeśli to konieczne, pobierać próbki tkankowe do dalszej analizy.
3. Monitorowanie pacjenta - procedura jest zazwyczaj przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych, ale pacjent jest monitorowany przez pewien czas po zakończeniu badania w celu zapewnienia, że nie ma żadnych powikłań, takich jak krwawienie czy perforacja jelita.
4. Ryzyka i korzyści - kolonoskopia jest ogólnie uważana za bezpieczną procedurę, ale jak każda procedura medyczna, wiąże się z pewnym ryzykiem. Mogą wystąpić rzadkie powikłania, takie jak krwawienie, perforacja jelita czy reakcje na środki znieczulające. Korzyści związane z wykrywaniem i usuwaniem polipów oraz wczesnych zmian raka jelita grubego przeważają jednak nad ryzykiem.
5. Częstotliwość badań - zalecane jest przeprowadzenie pierwszej kolonoskopii w określonym wieku, a następnie regularne powtarzanie badań w zależności od wyników i ryzyka. Odpowiednia częstotliwość badań powinna być ustalana indywidualnie przez lekarza.

Kto może się zbadać?

Możesz wziąć udział w programie przesiewowych badań w kierunku wczesnego wykrywania zmian w jelicie grubym, finansowanym przez NFZ, jeśli:

• nie masz objawów sugerujących nowotwór jelita grubego
• nie miałeś wykonanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat
• spełniasz kryterium wiekowe:
  • 50-65 lat
  • 40-49 lat – jeśli Twój krewny pierwszego stopnia miał diagnozę nowotworu jelita grubego.

Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego są także współfinansowane z Funduszy Europejskich. W badaniach tych mogą wziąć udział m.in. osoby  poniżej 40 roku życia, spełniające określone kryteria.

Dodatkowe kryteria badań dla osób poniżej 40 roku życia

Program profilaktyczny w kierunku badania przesiewowego raka jelita grubego jest równolegle finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.

Ponadto do badania w tych placówkach możesz się zgłosić, jeśli:

• masz 25-49 lat i jesteś z rodziny z zespołem Lyncha
• masz 20-49 lat i w Twojej rodzinie występuje zespół polipowatości rodzinnej gruczolakowatej (FAP)

Ten program jest realizowany przez placówki w województwach: kujawsko-pomorskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, śląskim i zachodniopomorskim.