W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Strona informacyjna - Pomoc dla powodzian
Przejdź do strony

Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Tarnowie

Powrót

Czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy

Piktogram

Podstawa prawna: UWAGA!

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. z 2024r. poz. 156) zostało uchylone

Aktualnie obowiązuje: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 lipca 2024 r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym w środowisku pracy. (Dz.U.z 2024r. poz. 1126).

Substancja reprotoksyczna - oznacza substancję lub mieszaninę, która spełnia kryteria klasyfikacji jako czynnik działający szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B, określony w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 1272/2008;

Substancje reprotoksyczne mogą mieć poważne i nieodwracalne skutki dla zdrowia pracowników i ich potomstwa.

Wykaz czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym:

  1. Czynniki chemiczne
  • Substancje chemiczne spełniające kryteria klasyfikacji jako rakotwórcze lub mutagenne kategorii 1A lub 1B zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającym i uchylającym dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008, str. 1);
  • Mieszaniny zawierające substancje wymienione w pkt 1 w stężeniach powodujących spełnienie kryteriów klasyfikacji mieszaniny jako rakotwórczej, mutagennej lub jako czynnik działający szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A lub 1B zgodnie z rozporządzeniem, o którym mowa w pkt 1; 
  1. Czynniki fizyczne – promieniowanie jonizujące (rentgenowskie (X), α, β, γ, neutronowe)
  1. Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
  • Produkcja auraminy.
  • Procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, obecnych w sadzy węglowej, smołach węglowych i pakach węglowych.
  • Procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie pyłów, dymów i aerozoli tworzących się podczas rafinacji niklu i jego związków.
  • Produkcja alkoholu izopropylowego metodą mocnych kwasów.
  • Prace związane z narażeniem na pył drewna.
  • Prace związane z narażeniem na krzemionkę krystaliczną - frakcję respirabilną powstającą w trakcie pracy.
  • Prace związane z narażeniem przez skórę na działanie olejów mineralnych użytych wcześniej w silnikach spalinowych wewnętrznego spalania w celu smarowania i schładzania części ruchomych silnika.
  • Prace związane z narażeniem na spaliny emitowane z silników Diesla.

 

Działanie reprotoksyczne wykazują głównie następujące substancje:

  • metale i/lub niektóre związki metali: chromu, niklu, kadmu, kobaltu, galu (arsenek galu), ołowiu, cyny (związki organiczne), rtęć i metylortęć, tellur i tlenek telluru;
  • związki boru (tritlenek diboru, kwas borowy, borany) i nadboran sodu (+hydraty);
  • tlenek węgla;
  • ftalany;
  • N-metylowe pochodne acetamidu (N metyloacetamid,N,N-dimetyloacetamid),
  • N-metylopirolidon i N-etylopirolidon.
  • dimetyloformamid;
  • niektóre pestycydy i biocydy;
  • rozpuszczalniki organiczne np. etanol, 2-metoksyetanol i 2-etoksyetanol oraz ich octany;
  • imidazol i niektóre jego pochodne (1-winyloimidazol, 2-metyloimidazol, 4-metyloimidazol);

wykaz substancji zaklasyfikowanych jako substancje o działaniu reprotoksycznym kat. 1A i 1B w środowisku pracy na podstawie klasyfikacji zharmonizowanej wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 z późn.zm (CLP)

https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/99503/CHEMPYL-wykaz-substancji-reprotoksycznych-CLP.pdf

 

W/w substancje występują przede wszystkim:

  • przy produkcji i stosowaniu pestycydów;
  • produkcji i przetwórstwie tworzyw sztucznych;
  • w przemyśle gumowym;
  • w przemyśle farmaceutycznym;
  • w przemyśle metalurgicznym;
  • w przemyśle kosmetycznym;
  • w budownictwie;
  • w placówkach ochrony zdrowia;
  • w warsztatach samochodowych.

Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym obowiązany jest m.in. do:

  • prowadzenia badań i pomiarów, zgodnie z częstotliwością określoną w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 419 z późn. zm.),
    • w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności;
    • co najmniej 1 raz na 6 miesięcy, jeśli wynik ostatniego pomiaru mieścił się w przedziale od 0,1 do 0,5 NDS;
    • co najmniej 1 raz na 3 miesiące, jeśli wynik ostatniego pomiaru przekroczył wartość 0,5 NDS;
    • w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tych czynników;
  • prowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym
  • prowadzenia rejestru pracowników zatrudnionych przy pracach, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym
  • informowania pracowników o opakowaniu, zbiornikach i instalacji zawierającej substancję chemiczną, mieszaninę lub czynnik o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym a także o wymaganiach dotyczących oznakowania i znakach ostrzegawczych,
  • przeprowadzania okresowych szkoleń pracowników,
  • informowania na bieżąco pracowników i ich przedstawicieli o narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, a w przypadkach narażenia powstałego w wyniku awarii i innych zakłóceń procesu technologicznego lub w wyniku podejmowanych prac remontowych, konserwacyjnych i w innych okolicznościach – o przyczynach powstałego narażenia oraz o środkach zapobiegawczych, jakie już zostały lub będą podjęte w celu poprawy sytuacji.
  • pracodawca przekazuje informację o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym
    • właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu

oraz

    • właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy

niezwłocznie po rozpoczęciu działalności oraz corocznie w terminie do dnia 15 stycznia za rok poprzedni, albo na ich wniosek. Informacja uwzględnia dane, o których mowa w ust. 1, i jest sporządzana według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do rozporządzenia.

 

Więcej informacji znajduje się na stanie internetowej Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy:

 

{"register":{"columns":[]}}