Promieniowanie UV w solariach a czerniak
Nadmierną ekspozycję na promieniowanie ultrafioletowe odczuwamy jako dolegliwość doraźną tzn. poparzenie, rumień, przebarwienia skóry oraz długofalową jaką jest powstanie nowotworów złośliwych skóry - raka podstawnokomórkowego, płaskonabłonkowego (kolczystokomórkowego) oraz czerniaka. Z tego względu, ze słońca powinniśmy korzystać z rozwagą oraz unikać korzystania ze sztucznych źródeł promieniowania UV, jakimi są np. lampy opalające w salarium.
Czerniak jest najgroźniejszy spośród nowotworów skóry. Jest to choroba na którą jesteśmy szczególnie narażeni z uwagi na dominujący fototyp skóry Polaków - jasny kolor skóry z tendencją do oparzeń słonecznych. Fototyp jest określeniem typu karnacji oraz informuje o wrażliwości i podatności skóry na promieniowanie UV. Inaczej może korzystać ze słońca osoba o śniadej karnacji, a inaczej o bardzo jasnej. Znając swój fototyp możemy lepiej chronić się przed promieniowaniem UV. Od rodzaju fototypu zależy poziom produkcji melaniny, głównym zadaniem tego barwnika jest osłona komórek skóry przed rakotwórczym działaniem promieniowania ultrafioletowego. W naszym klimacie słońce pozostaje za chmurami przez znaczną część roku. Dlatego, gdy tylko możemy skorzystać ze słońca opalamy się bardzo intensywnie lub korzystamy z solarium. Skóra otrzymuje wtedy bardzo wysoką dawkę promieniowania UV i niejednokrotnie kończy się to poparzeniami. Czerniak nie pojawia się od razu; można zachorować na niego nawet po kilkunastu lub kilkudziesięciu latach od intensywnych sesji opalania w słońcu lub w solarium. Opalanie się w solarium przed trzydziestym rokiem życia zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka nawet o 75 procent. Czerniak może pojawić się zarówno u osób które już wcześniej miały na skórze znamiona, jak i u tych, którzy ich nie mieli. Każda zmiana powinna skłonić nas do odwiedzenia lekarza specjalisty, szczególnie taka, która pojawiła się nagle, szybko się zmienia, ma nieregularny kształt i barwę. W pierwszych stadiach rozwoju czerniaka wystarczy leczenie chirurgiczne, jednak później trzeba sięgać po inne metody, np. immunoterapię czy leczenie ukierunkowane molekularnie.
Bibliografia:
- https://jasnejakslonce.pzh.gov.pl/artykuly/31-promieniowanie-uv-zaproszenie-dla-raka
- https://www.gov.pl/zdrowie/
Autor: Beata Janisz Starszy Asystent - Oddział Promocji Zdrowia
Materiały
Solaria_a_nowotwory_skórySolaria_a_nowotwory_skóry.pdf 1.41MB