Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Węgorzewie

Światowy Dzień Rzucania Palenia obchodzony jest corocznie w każdy trzeci czwartek listopada. W tym roku obchody przypadają w dniu 16 listopada.

Pomysłodawcą akcji był amerykański dziennikarz Lynn Smith, który w 1974 roku, czyli prawie 50 lat temu zaapelował do czytelników swojej gazety, aby przez jeden dzień wstrzymali się od palenia papierosów. Do inicjatywy dziennikarza włączyło się wówczas 150 tysięcy osób, które postawiły sobie wyzwanie ograniczenia się od palenia na 24 godziny. Pomysł dziennikarza spotkał się z ogromnym uznaniem wielu środowisk wśród amerykańskiej ludności, co w kolejnym roku zaowocowało przyłączeniem się do akcji wszystkich stanów
i następnych wielu tysięcy palaczy. W Polsce Światowy Dzień Rzucania Palenia obchodzony jest od 1991 roku.

Uzależnienie od nikotyny jest nałogiem a palenie tytoniu niesie za sobą wiele negatywnych skutków zdrowotnych. „Zdrowie ma życzenie - rzuć palenie” to wojewódzkie hasło apelu społecznego, który chcemy nagłośnić, aby zainspirować osoby palące do podjęcia inicjatywy rzucania palenia. Naszym celem nie jest podkreślanie skutków zdrowotnych wynikających z palenia, ale zachęcenie do walki i motywacji na rzucenie palenia. Na całym świecie spada liczba osób palących, jest moda na zdrowy styl życia, uprawianie sportu, zdrowe odżywianie. Zachęcamy do podążania za tendencją promującą zdrowie fizyczne, psychiczne
i społeczne.

            Z badań opinii publicznej pt.: „Polacy o swoim nałogu palenia” opublikowanych
w tym roku wynika, że 62 % respondentów uważa, że palenie negatywnie wpływa na ich kondycję fizyczną, 47% potwierdza zły wpływ na kondycję psychiczną a 19% deklaruje, że palenie ujemnie wpływa na ich relacje rodzinne.

Z apelem „Zdrowie ma życzenie - rzuć palenie” chcielibyśmy dotrzeć nie tylko
do osób palących, ale również osób narażonych na bierne palenie. O czym należy wiedzieć, aby podjąć właściwą decyzję? Prawie 60% palaczy podejmuje działania, aby zaprzestać palenie, jeśli zostanie im zaoferowane leczenie. Wystarczy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, aby otrzymać wsparcie farmakologiczne.

Osobom palącym wsparcia udziela Poradnia Pomocy Palącym pod numerem
0801 108 108 działająca w dni powszednie w godzinach od 14.00 do 20.00. Poza infolinią dostępna jest do ściągnięcia bezpłatna aplikacja na telefon, która analizuje dane dotyczące palenia. Zalogowany użytkownik otrzymuje m.in. plan działań, psychoedukację, informację
o lakach oraz możliwość śledzenia swoich postępów. Link do pobrania aplikacji:

https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.emedway.jakrzucicpalenie

 

Ponadto Światowa Organizacja Zdrowia WHO uruchomiła pomoc wirtualnego pracownika służby zdrowia Florence, która poprzez serie interaktywnych pytań pomaga
w wielu dolegliwościach, w tym osobom chcącym rzucić palenie. Póki co pomoc udzielana jest w języku angielskim. To świetny sposób do zaoferowania młodym osobom zmagającym się
z nałogiem. Warto zauważyć, że leczeniem uzależnienia od nikotyny objęci są wyłącznie osoby pełnoletnie. Polska Akademia Nauk wydała w tym roku listę rekomendacji nt. „Redukcji palenia papierosów i używania e-papierosów, w szczególności wśród młodego pokolenia”. Wśród nich jest potrzeba objęcia leczeniem osób nieletnich.

Poradnictwa na tematy dotyczące profilaktyki uzależniania od nikotyny i używania
e-papierosów udzielają również pracownicy Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Wojewódzkiej i Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych na wszelkiego rodzaju stosikach profilaktycznych, zajęciach edukacyjnych i wykładach.

            Pamiętajmy, że rzucenie palenia powinno być świadomym wyborem osoby palącej.  Konieczne jest postawienie sobie celów:

• wzbudzenia i utrzymania motywacji;
• unikania i minimalizowania chęci palenia (na przykład poprzez unikanie okazji
  do palenia i przebywania z osobami palącymi);
• zapobiegania przekształcania chęci palenia w czyn (tu najlepiej sprawdzają się metody farmakologiczne);

Do sukcesu w procesie rzucenia palenia potrzebne jest także zrozumienie problemu
i wsparcie najbliższych a także osób ze środowiska, z którym osoba paląca spędza najwięcej czasu np. współpracowników czy znajomych. Jeśli decyzja osoby palącej będzie świadoma, wsparta leczeniem, wzmocniona przez bliskich i dodatkowo połączona z pasją, która zagospodaruje czas przeznaczany na codzienne nawyki sięgania po papierosa
np. spacery na świeżym powietrzu, czy chociażby czytanie ciekawej książki – nałóg uda się pokonać.

 

Podsumowanie:

• pamiętajmy – palenie to nie styl życia to choroba – zespół uzależnia od tytoniu;
• następstwa zdrowotne nie wynikają z uzależnienia od nikotyny, lecz dymu tytoniowego, który zawiera ponad 7000 związków chemicznych, w tym
  70 rakotwórczych;

• do codziennego palenia w 2022 roku przyznało się aż 28,8% dorosłych Polaków
  z czego 30,8% to mężczyźni i 27,1 % kobiety (Źródło: „Redukcja palenia papierosów
  i używania e-papierosów, w szczególności wśród młodego pokolenia”.
  Polska Akademia Nauk, Warszawa, styczeń 2023);

• 54% respondentów z Polski uważa, że większy negatywny wpływ na zdrowie miały tradycyjne papierosy niż podgrzewacze. Istotna uwaga: do tej pory brak dostatecznych dowodów na to, że e-papierosy są bezpiecznym produktem oraz skutecznie pomagają palaczom rzucić palenie. Niestety aż 44% palących wybiera przejście na podgrzewacze tytoniu motywując swój wybór chęcią rzucenia palenia. (Źródło: Raport ekspercki
  pt.: „Polacy o swoim nałogu palenia”, CBOS, Warszawa 2023);
• pierwsze korzyści z zaprzestania palenia są już odczuwalne po 20 minutach - spada ciśnienia krwi i zmniejsza się tętno. Po 8 godzinach poziom tlenku węgla i tlenu we krwi wraca do normy a po 24 godzinach zmniejsza się ryzyko zawału serca.
  Po 2 do tygodniach do 3 miesięcy poprawia się krążenie krwi, wydolność fizyczna
  i funkcjonowanie płuc; (Źródło: „Diagnostyka i leczenie zespołu uzależnienia
  od nikotyny” Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie, Państwowy Instytut Badawczy);

 

 

Autor tekstu: Hanna Skierś, Młodszy Asystent Oddziału Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie;