Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna we Włocławku

Informacja dla pracodawców i pracowników narażonych na czynniki biologiczne, w tym pracowników oczyszczalni ścieków
Mając na uwadze sytuacje związane z wykryciem w ściekach zmutowanego wirusa polio, jak również obecność w tym obszarze innych patogenów, uwzględniając ochronę zdrowia zatrudnionych w tym sektorze pracowników wskazuję, że rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. 
w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki określa obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony pracowników eksponowanych na czynniki biologiczne, w tym pracowników oczyszczalni ścieków.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem pracodawca ma m.in. obowiązek:
- stosowania wszelkich dostępnych środków zapobiegawczych eliminujących lub ograniczających stopień zagrożenia ze strony szkodliwych czynników biologicznych;
- ograniczania liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;
- zapewnienia pracownikom środków ochrony zbiorowej lub w przypadku gdy w inny sposób nie można uniknąć narażenia, środków ochrony indywidualnej, odpowiednich do rodzaju i poziomu narażenia.
Z uwagi na możliwość pojawienia się w środowisku pracy czynnika biologicznego, który dotychczas 
w nim nie występował (np. w ściekach komunalnych), pracodawca zobowiązany jest do dokonania aktualizacji oceny ryzyka zawodowego i podejmowania działań adekwatnych do istniejącego zagrożenia oraz szacowania ryzyka wpływu tych zagrożeń na bezpieczeństwo zdrowotne zatrudnionych.
Do podstawowych środków profilaktycznych, mających na celu ochronę pracowników przed narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne, należy:
- zmiana ubrań na robocze;
- rozdział odzieży roboczej od prywatnej;
- odpowiednie postępowanie z odzieżą roboczą, w tym pranie z dezynfekcją zapewnione przez pracodawcę w wyspecjalizowanej pralni;
- branie prysznica po zakończeniu zmiany roboczej;
- higieniczne mycie i dezynfekcja rąk po każdej czynności wykonywanej w kontakcie ze ściekami 
i przed wejściem do pomieszczeń socjalnych, sanitarnych i biurowych;
- mycie i dezynfekcja rąk przed spożywaniem posiłków, piciem napojów i paleniem wyrobów tytoniowych;
- zakaz wchodzenia w zabrudzonej odzieży roboczej do pomieszczeń socjalnych (jadalnia);
- utrzymywanie czystości w pomieszczeniach pracy, ze szczególnym uwzględnieniem pomieszczeń socjalnych i sanitarnych oraz powierzchni często dotykanych przez pracowników (np. klamki, dotykowe pokrętła w bateriach, czy włączniki elektryczne);
- stosowanie środków ochrony indywidualnej i odpowiednie postępowanie z nimi.
Jednym z istotnych działań mających na celu ochronę zdrowia pracowników jest również aktualizacja szkoleń pracowników w zakresie restrykcyjnego stosowania się do zasad higieny i innych środków profilaktycznych wdrożonych w oczyszczalniach ścieków komunalnych. Ważne też jest, 
aby pracodawcy nadzorowali stosowanie się pracowników do procedur postępowania i zasad higieny podczas wykonywania czynności na terenie oczyszczalni i wyciągali konsekwencje wobec osób 
nie stosujących się do wymagań. Istnieje również konieczność zabezpieczenia pracowników podmiotów zewnętrznych wykonujących na terenie oczyszczalni prace usługowe wymagające kontaktu ze ściekami lub urządzeniami zanieczyszczonymi ściekami.
Z uwagi na fakt, iż szkodliwe czynniki biologiczne mogą przenosić się również na drodze oddechowej, w obszarach oczyszczalni ścieków komunalnych, gdzie jest generowany bioaerozol istotnym jest wdrożenie działań minimalizujących ich tworzenie oraz obniżających ich stężenie w powietrzu.
Należy pamiętać, że stosowane środki ochrony indywidualnej muszą spełniać minimalne wymagania Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy Rady 89/686/EWG oraz posiadać aktualne certyfikaty badania typu UE.