Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Zakopanem

22 maja 2022 obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Otyłością, który ma na celu zwrócenie uwagi na problem jakim jest nadwaga i otyłości, a także zwiększenie świadomości społecznej na temat prawidłowego odżywiania i jego wpływu na zdrowie i samopoczucie człowieka.

Otyłość jest jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku, częstość jej występowania potroiła się w wielu krajach Europejskiego Regionu WHO od lat 80 XX wieku, a liczba dotkniętych nią osób nadal rośnie w alarmującym tempie.  Wg definicji WHO nadwaga i otyłość to nieprawidłowy lub nadmierny rozrost tkanki tłuszczowej. Za najbardziej użyteczny, ale nie jedyny wskaźnik diagnostyczny uznaje się wskaźnik masy ciała (BMI). BMI większe lub równe 25 wskazuje na nadwagę, powyżej 30 mowa jest o otyłości (wskaźnik BMI oblicza się na podstawie wzrostu i wagi ciała).  Według szacunków WHO  prawie 60 procent dorosłych Europejczyków oraz jedno na troje dzieci (29% chłopców i 27% dziewcząt) ma nadwagę lub wręcz otyłość.

W najnowszym raporcie Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, że żaden kraj europejski nie jest na dobrej drodze do powstrzymania wzrostu epidemii otyłości do 2025 r. Nadwaga i otyłość wśród dorosłych jest większa tylko na obu amerykańskich kontynentach.  „Otyłość nie zna granic” – powiedział dyrektor regionalny WHO Hans Kluge.

Jak wynika z danych WHO, podczas pandemii koronawirusa u osób z nadwagą i otyłością, które zachorowały na COVID-19  stwierdzono zwiększone ryzyko hospitalizacji i zgonu. Dane wskazują także, że z powodu pandemii przybyło otyłych dzieci i młodzieży co wynika  m.in. ze zmian w nawykach żywieniowych oraz braku aktywności fizycznej podczas lockdownów
i kwarantanny.

Do pierwotnych przyczyn powstawania otyłości zalicza się:

- dietę,

- styl życia,

- uwarunkowania genetyczne,

- stan zdrowia psychicznego,

- czynniki socjoekonomiczne,

- czynniki środowiskowe charakterystyczne dla życia  w społeczeństwach nowoczesnej Europy, eksperci WHO zaznaczają, że przyczyną rosnącej liczby osób z nadwagą są coraz popularniejsze wymuszające siedzenie gry wideo czy reklamowanie niezdrowych produktów spożywczych online wśród dzieci, duże znaczenie odgrywa również łatwość zamawiania posiłków poprzez aplikacje, wpływa to na zwiększenie konsumpcji żywności pełnej zbędnych kalorii, cukru
i nasyconych kwasów tłuszczowych.

Otyłość przyczynia się do powstawania co najmniej 13 rodzajów raka m.in. raka piersi, nerek, jelita grubego, jajnika czy wątroby, niepełnosprawności, chorób układu krążenia, układu oddechowego, cukrzycy czy zgonów. 

Raport WHO zwraca uwagę na kilka konkretnych działań, które mogą zmniejszyć poziom otyłości:

- wdrożenie interwencji fiskalnych (takich jak opodatkowanie napojów słodzonych cukrem),

- ograniczenia w marketingu niezdrowej żywności (np. reklam żywności i napojów bogatych w tłuszcze, cukier i sól),

- poprawa dostępu do usług leczenia otyłości oraz nadwagi w podstawowej opiece zdrowotnej w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego,

- promowanie aktywności fizycznej oraz zdrowej diety, promowanie karmienia piersią, lepszy dostęp do tanich i zdrowych produktów spożywczych.

Podstawą leczenia otyłości jest zawsze zmiana stylu życia, czyli zwiększenie aktywności fizycznej oraz zmiana diety. Od czego zatem zacząć zmianę nawyków żywieniowych? Posłużyć jako pomoc może artykuł Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej: https://ncez.pzh.gov.pl/zdrowe-odchudzanie/zmiana-nawykow-zywieniowych-od-czego-zaczac/

Źródło: WSSE Kraków