Światowy Dzień AIDS
29.11.2024
Od 1988 roku dzień 1 grudnia jest obchodzony jako Światowy Dzień AIDS (ang. World AIDS Day). O potrzebie ustanowienia Światowego Dnia AIDS po raz pierwszy mówili w sierpniu 1987 r. James W. Bunn i Thomas Netter, pracownicy Globalnego Programu ds. AIDS Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Genewie. Swoją ideę przedstawili doktorowi Jonathanowi Mann, ówczesnemu dyrektorowi Globalnego Programu ds. AIDS. Pierwszy raz Światowy Dzień AIDS obchodzony był 1 grudnia 1988 r.
Cel i obchody Światowego Dnia AIDS
Celem tego dnia jest uwrażliwienie na problem oraz solidaryzowanie się z ludźmi dotkniętymi tą chorobą. Jest to bardzo ważna data, która integruje wiele działań związanych z profilaktyką HIV/AIDS, podejmowanych na całym świecie. Aby ten wyjątkowy dzień co roku był sukcesem, nad jego koncepcją przez cały rok pracuje wielu ludzi.
Z okazji 1 grudnia na całym świecie przeprowadzane są kampanie, mające za zadanie zwrócenie oczu całego świata na problem HIV/AIDS. W tym dniu odbywają się m.in. konferencje, happeningi oraz akcje edukacyjne dotyczące profilaktyki HIV/AIDS. Krajowe Centrum ds. AIDS (Polska) w ramach Światowego Dnia Walki z AIDS od 2001 roku prowadzi kampanie multimedialne.
Do akcji włączyły się również liczne media. W wielu telewizjach nadawany jest tzw. „Staying Alive” – zbiór reportaży o tematyce HIV/AIDS mających na celu uświadomienie zagrożenia i wszczepienie słuchaczom intuicji ostrożności. Zapalane są również znicze i świece symbolizujące pamięć o ofiarach HIV/AIDS. Uczestnicy na znak solidarności z chorymi przywdziewają Czerwoną wstążkę.
Co warto wiedzieć o HIV i AIDS?
Zakażenie HIV oznacza, że w organizmie człowieka znajduje się wirus nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. Wirus mnoży się i niszczy układ odpornościowy zakażonej osoby, który po pewnym czasie przestaje chronić organizm przed chorobami. Zakażenie HIV nie daje charakterystycznych symptomów.
Mogą o nim sygnalizować niektóre z następujących objawów:
- przewlekłe zmęczenie,
- ból głowy, niekiedy połączony z innymi oznakami neurologicznymi,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- gorączka trwająca dłużej niż 10 dni,
- utrata wagi bez wyraźnego powodu,
- ciężka, przewlekła biegunka,
- siniaki lub krwawienia bez wyraźnej przyczyny.
Jeśli nie zrobi się testu diagnostycznego można nawet przez 10-12 lat nie wiedzieć o tym, że uległo się zakażeniu. Osoba, która nie wie, że żyje z HIV, może zachorować na AIDS. Może również zakażać innych.
Nieleczone zakażenie HIV prowadzi do rozwoju AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. AIDS to końcowy etap NIELECZONEGO zakażenia HIV. To zespół chorób atakujących osoby zakażone HIV. Zaliczamy do niego różne infekcje i typy nowotworów. AIDS występuje po wielu latach trwania infekcji HIV u osób, które o swoim zakażeniu nie wiedzą. Osoby, które wiedzą o swoim zakażeniu objęte są nowoczesną terapią antyretrowirusową, która zapobiega wystąpieniu AIDS.
Warto się testować!
Jak może dojść do zakażenia HIV?
HIV przenosi się 3 drogami:
- przez kontakty seksualne – udowodniono, że prezerwatywa znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia HIV, jeśli m.in. są spełnione następujące warunki: jest dobrej jakości, została właściwie założona, jest od początku do końca stosunku na swoim miejscu, nie pękła i nie zsunęła się;
- przez krew – gdy zakażona krew dostanie się na skórę, która jest uszkodzona, na błonę śluzową np. do oka, nosa, jamy ustnej, na narządy płciowe lub zostanie wstrzyknięta podczas używania wspólnych z innymi igieł i strzykawek np. do podawania środków odurzających, anabolików w zastrzykach;
- podczas ciąży, porodu lub karmienia piersią z zakażonej HIV matki na jej dziecko – dlatego kobiety planujące ciążę lub będące w ciąży powinny wykonać test w kierunku HIV (ginekolog ma obowiązek zaproponować to badanie), test powinien też zrobić przyszły ojciec.
Nie ma ryzyka zakażenia HIV w sytuacjach takich jak mieszkanie pod jednym dachem z osobą zakażoną HIV, przebywanie np. w kinie czy na basenie.
Owady (np. komar) i zwierzęta nie przenoszą HIV.
Dane dotyczące zachorowań
HIV i AIDS w Polsce – od początku epidemii (1985 r.) do 31 grudnia 2023 r.
32 935 zakażonych ogółem
4 194 zachorowania na AIDS
1 496 chorych zmarło
W 2023 r. na świecie żyło 39,9 mln osób z HIV/AIDS.
W 2023 r. zakażenie HIV rozpoznano u 1,3 mln osób, a 680 tys. osób zmarło z powodu chorób związanych z AIDS.
Wykaz punktów konsultacyjno-diagnostycznych
Na stronie aids.gov.pl/pkd/ można znaleźć wykaz punktów konsultacyjno-diagnostycznych, gdzie bezpłatnie, anonimowo i bez skierowania można wykonać testy na HIV. Na stronie można ponadto znaleźć m.in. informacje dotyczące tego, co warto wiedzieć przed zrobieniem testu na HIV.
Profilaktyka przedekspozycyjna
PrEP to farmakologiczna profilaktyka przedekspozycyjna (ang. pre-exposure prophylaxis) HIV. Polega na przyjmowaniu przez osoby niezakażone HIV dwóch leków w jednej tabletce. Gdy jest przyjmowana według ustalonego schematu, może zmniejszyć ryzyko zakażenia HIV o ponad 97%. Profilaktyka przedekspozycyjna cechuje się dużą skutecznością i wg specjalistów powinna być stosowana w skojarzeniu z szeroką i regularną diagnostyką przesiewową HIV, wczesnym leczeniem wszystkich zakażonych HIV, szeroką diagnostyką i terapią innych zakażeń przenoszonych drogą płciową, a także promocją profilaktyki barierowej i innych metod redukcji szkód. Takie skojarzone działania, uwzględniające PrEP, stanowią skuteczny sposób zmniejszenia liczby nowych zakażeń w populacjach kluczowych.
Telefon Zaufania HIV/AIDS
Jeśli masz pytania, wątpliwości lub obawy związane z zakażeniem HIV i z AIDS, zapraszamy do skorzystania z Telefonu Zaufania HIV/AIDS.
Konsultanci czekają na pytania w godzinach 9.00-21.00 od poniedziałku do piątku – z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy.
Tel. 801 888 448 lub 22 692 82 26
Źródło:
https://aids.gov.pl/hiv_aids/swiatowydzienaids/