Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Żyrardowie

Ochrona  przed chorobami wywołanymi przez bakterie  i wirusy

Choć 5 maja 2023 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła, że pandemia koronawirusa nie jest już zagrożeniem dla zdrowia w globalnej skali, dla bezpieczeństwa na wakacjach warto utrzymać dotychczasowe nawyki, zwłaszcza częste mycie i dezynfekcję rąk. Prawidłowa higiena skóry dłoni chroni nas nie tylko przed wirusami, ale także przed bakteriami, ich toksynynami czy innymi patogenami powodującymi zatrucia pokarmowe. Ręce, którymi często – zwykle nieświadomie – dotykamy twarzy, są świetnym nośnikiem dla wielu szkodliwych, wywołujących różne choroby mikroorganizmów.

Ochrona przed słońcem

Wakacje nierozłącznie kojarzą się ze słońcem i wysokimi temperaturami. Wygrzewanie się w ciepłych promieniach jest dobrym sposobem na relaks. Należy jednak zachować rozwagę i pamiętać o tym, że słońce w dużych dawkach może być niebezpieczne.

Długotrwałe przebywanie na słońcu może prowadzić do udaru cieplnego, który objawia się m.in.: kurczami mięśni, osłabieniem, złym samopoczuciem i bólem głowy. Przegrzaniu organizmu można zapobiec, nosząc lekkie ubrania, regularnie się nawadniając oraz pamiętając o nakryciu głowy. Dobrym pomysłem jest robienie przerw w opalaniu, czy plażowaniu. Chowając się na chwilę do osłoniętego miejsca, dajemy organizmowi szansę na ochłodzenie.

Drugim niebezpieczeństwem związanym ze słońcem jest ryzyko oparzeń. Wskazane jest unikanie długotrwałej ekspozycji na intensywne promieniowanie oraz stosowanie środków ochronnych. Należy zabezpieczać skórę, stosując kremy z wysokimi filtrami UV oraz oczy, zakładając okulary przeciwsłoneczne.

 Ochrona przed kleszczami

Otoczenie, pogoda i rodzaj aktywności, to tylko kilka z czynników wpływających na zagrożenie ze strony kleszczy, a co za tym idzie – ryzyko zarażenia chorobami odkleszczowymi. To ryzyko możemy zmniejszyć, jeżeli  będziemy pamiętać i przestrzegać kilku podstawowych zasad: Unikaj przebywania w wysokiej trawie lub zaroślach – nie tylko w lesie, ale również na łąkach, a także w miejskich parkach. Wybieraj jasne ubrania Nakładaj na skórę środek odstraszający insekty. Ważne by oglądać całe ciało w poszukiwaniu kleszczy po pobycie na łonie natury. Należy zwrócić szczególną uwagę na zagłębienie pod kolanem, wokół brzucha i piersi, a także w pachwinie. U dzieci należy dokładnie sprawdzić głowę, linię włosów i szyję. Warto rozważyć szczepienie przeciw KZM, które jest zalecane osobom mieszkającym lub podróżującym do miejsc o podwyższonym ryzyku występowania wirusa KZM oraz do osób spędzających czas wolny poza miastem. Ryzyko zachorowania wynika z przebywania w danym regionie, gdzie  w środowisku żyją kleszcze zakażone wirusem kleszczowego zapalenia mózgu.

Zadbaj o odpowiednie szczepienia ochronne

Nie mamy tutaj na myśli jedynie szczepień kojarzonych z wyjazdami do egzotycznych krajów. Przede wszystkim sprawdź, czy wszystkie Twoje szczepienia z kalendarza szczepień są jeszcze aktualne. Pamiętaj, że niektóre z nich wymagają dawek przypominających. Szczególnie ważnym jest szczepienie przeciwko tężcowi. Jeśli od ostatniego takiego szczepienia upływa 10 lat, warto je powtórzyć w połączeniu tężec-błonica-krztusiec (występuje również w połączeniu ze szczepieniem przeciwko poliomyelitis).

Nie zostawiaj szczepień ochronnych na ostatni moment! Wymagają one czasu (minimum 2 tygodnie), by Twój układ odpornościowy wytworzył ochronne przeciwciała. Niektóre szczepienia wymagają więcej niż jednej dawki, a zwykle musimy zabezpieczyć się przed więcej niż jedną chorobą. Zaplanuj z wyprzedzeniem (6-8 tygodni) wizytę w przychodni medycyny podróży lub kontakt z lekarzem chorób zakaźnych, medycyny tropikalnej.

Odwiedź, by dowiedzieć się więcej: https://www.gov.pl/web/gis/zalecane-szczepienia-dla-podrozujacych

Listę poradni i więcej informacji znajdziesz na stronach:

https://www.mp.pl/pacjent/zdrowiewpodrozy/medycynapodrozy/62902,lista-poradni-medycyny-podrozy

https://www.mp.pl/pacjent/zdrowiewpodrozy/profilaktyka/165570,profilaktyka-zdrowotna-przed-wyjazdem-do-krajow-tropikalnych

Bezpieczne wakacje nad wodą

Wodne akweny kuszą możliwością orzeźwiającej kąpieli oraz skorzystania z różnorodnych atrakcji.

Przebywając nad wodą, należy jednak zachować szczególną ostrożność. 

Podstawową zasadą jest kąpanie się tylko w miejscach do tego wyznaczonych: na strzeżonych i bezpiecznych kąpieliskach. Korzystanie z odludnych miejsc i wchodzenie do zbiornika, który nie jest strzeżony, może przynieść tragiczne skutki. Prądy, podwójne dna, wiry – wszystkie te rzeczy mogą prowadzić do problemów                            z utrzymaniem się na powierzchni. W przypadku niestrzeżonych kąpielisk nie ma osoby, która mogłaby rozpocząć akcję ratunkową.

Następną, zasadą bezpiecznych wakacji nad wodą jest to, by nie spożywać alkoholu. Będąc pod wpływem napojów wyskokowych, człowiek nie jest w stanie racjonalnie oceniać sytuacji i swoich możliwości, co prowadzi do niepotrzebnej brawury, mającej często tragiczne skutki.

Bezpieczeństwo w górach

Góry to wspaniałe miejsce na wakacje, ale każdy, kto choć raz je odwiedził, wie, że szlaki bywają wymagające, a pogoda potrafi być kapryśna. 

Dynamiczne zmiany warunków pogodowych, a w tym gwałtowne burze, silny wiatr, opady oraz wahania temperatury są naturalnymi cechami klimatu górskiego. Przed wyruszeniem w trasę należy dokładnie sprawdzić prognozę pogody oraz informacje o szlakach, którymi mamy zamiar wędrować. Nie powinno wyruszać się na wycieczkę, wiedząc, że zapowiadane jest załamanie pogody.

Przed wyprawą w góry, należy przygotować odpowiedni ubiór – najlepiej zabrać ze sobą różne zestawy ubrań, które będą sprawdzały się w każdych warunkach pogodowych. Ważne jest również dobranie komfortowego obuwia, które będzie dobrze trzymało się podłoża i zapewni stopom pełną ochronę.  W samych górach nie wolno schodzić ze szlaku, można bowiem wkroczyć na tereny niebezpieczne (np. strome, niezabezpieczone bądź z występującymi na nich dzikimi zwierzętami) lub chronione. 

Bezpieczne wakacje wolne od środków psychoaktywnych

Unikaj środowiska, w którym osoby zażywają narkotyki, dopalacze i inne środki psychoaktywne. Pamiętaj, że substancje psychoaktywne wpływają  destrukcyjne na  wiele naszych organów szczególnie na nasz mózg.  Nie  bądźmy podatni na wpływ otaczającego nas towarzystwa. Nie bójmy się mówić NIE: nie pozwalajmy, aby ktoś inny podjął decyzję za nas, wbrew naszej woli. Zawsze i wszędzie pilnuj swoich napojów. Przypadki dosypywania i dolewania różnych specyfików są coraz większym problemem. Po takich substancjach nabierasz niewyobrażalnej ochoty na seks, tracisz samokontrolę, łatwo jest Cię nakłonić do robienia różnych rzeczy, a nazajutrz niczego nie pamiętasz. Nigdy nie przyjmuj napojów od nieznanych lub mało znanych Ci osób. Jeśli idziesz na parkiet, napoje zostaw pod opieką osoby zaufanej.

Ochrona przed kradzieżą

Niestety nie ma miejsca ani kraju, w którym nie istnieje ryzyko kradzieży. Na wakacjach jesteśmy najczęściej narażeni na kieszonkowców, którzy korzystają z zatłoczonych miejsc, wypełnionych ludźmi, o jakie w kurortach nietrudno. Zwłaszcza, że podczas urlopu jesteśmy bardziej rozluźnieni, zrelaksowani i często zaabsorbowani mijanym krajobrazem czy zabytkiem albo robieniem zdjęć.

By zachować bezpieczeństwo podczas wakacji, warto zastosować się do kilku prostych reguł: nie trzymać całej gotówki w jednym miejscu, nie pokazywać podczas zakupów zawartości portfela ani nie nosić go w tylnej kieszeni, zamykać torebki i plecaki na zamek i nosić je z przodu przed sobą, a drogie gadżety – jak zegarek albo biżuterię – najlepiej zostawić w domu.

Bezpieczeństwo danych

Wiele osób obawia się wakacyjnych kradzieży, ale mało kto zdaje sobie sprawę, że jej przedmiotem mogą być nie tylko portfel, czy torebka, a również nasze dane osobowe.

Będąc na wakacjach, możemy korzystać z różnych wypożyczanych atrakcji, np. gokartów, rowerów i kajaków. Osoba, która prowadzi wypożyczalnię, często oczekuje oddania w zastaw sprzętu dowodu osobistego. Niestety wielu turystów godzi się na to, nie mając świadomości, iż jest to działanie niezgodne z prawem!

Zostawianie obcej osobie dowodu osobistego może grozić kradzieżą tożsamości, a następnie np. wykorzystaniem danych do zaciągnięcia kredytów. Według znawców prawa, aby wypożyczalnia zabezpieczyła się na wypadek dochodzenia roszczeń przy uszkodzeniu przez nas sprzętu, wystarczające jest spisanie danych z dokumentu. Możliwe jest również żądanie kaucji, ale w żadnym wypadku nie jest dozwolone zabieranie dokumentu tożsamości.

Urząd Ochrony Danych Osobowych przestrzega, aby nie dać się nabrać oszustom. UODO opublikował  zasady troski o bezpieczeństwo danych, z którymi warto się zapoznać przed wakacyjnym wyjazdem.

Ubezpieczenie turystyczne

W razie wypadku czy choroby możemy przecież skorzystać z miejscowego szpitala albo przychodni zdrowia. Ubezpieczenie okazuje się jednak przydatne, kiedy potrzebujemy szybkiej, prywatnej wizyty u specjalisty albo intensywnej rehabilitacji, np. po złamaniu. Ubezpieczenie turystyczne w razie wypadku zapewnia nam też wypłatę odszkodowania. Pokrywa też koszty skradzionego bagażu albo wyrządzonej w hotelu szkody.

Jeśli znajdziesz się w sytuacji zagrożenia, dojdzie do wypadku lub doznasz poważnego urazu, niezwłocznie zgłoś się po pomoc do odpowiednich służb. W takich przypadkach liczy się czas, dlatego nie warto zwlekać! Podstawowym numerem, który powinno się zachować w pamięci, jest ogólnoeuropejski numer alarmowy 112, który łączy nas z Centrum Powiadamiania Ratunkowego.

Pozostałe numery alarmowe funkcjonujące w Polsce:

• 999 – Pogotowie Ratunkowe
• 998 – Państwowa Straż Pożarna
• 997 – Policja (numer przekierowywany jest na 112)
• 987 – Centrum zarządzania kryzysowego
• 991 – Pogotowie energetyczne
• 992 – Pogotowie gazowe
• 993 – Pogotowie ciepłownicze
• 994 – Pogotowie wodno-kanalizacyjne
• 995 – Komenda Główna Policji – system Child Alert
• 996 – Centrum Antyterrorystyczne