Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Żywcu

 Przed odkryciem antybiotyków tysiące ludzi umierało z powodu zakażeń bakteryjnych, takich jak zapalenie płuc lub infekcje po zabiegach chirurgicznych.  Od samego początku ery antybiotykowej obserwowano pojawianie się bakterii opornych, ale przez wiele lat było to zjawisko sporadyczne. Z upływem czasu coraz więcej bakterii, które początkowo były podatne na tę grupę leków, stawało się opornymi dzięki wypracowaniu wielu różnych sposobów walki z antybiotykami. Wykazano, że nadużywanie i niewłaściwe stosowanie tej grupy leków przyśpiesza ten proces.  Ponieważ oporność stale wzrasta, a w ostatnich latach odkryto i wprowadzono do obrotu niewiele nowych antybiotyków, oporność na antybiotyki jest obecnie poważnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego.  Naukowcy oszacowali, że oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe u bakterii spowodowała około 1,27 miliona zgonów w 2019 r.

Bez antybiotyków możemy wrócić do „ery przedantybiotykowej”, kiedy nawet nieskomplikowane zakażenie mogło skończyć się zgonem pacjenta. Organizacje odpowiedzialne za zdrowie publiczne ostrzegają, że zaledwie 75 lat po szerokim wprowadzeniu penicyliny, pierwszego antybiotyku, stoimy przed faktem braku skutecznych leków do leczenia niektórych infekcji bakteryjnych.

 Globalny plan działania (GAP) na rzecz rozwiązania rosnącego problemu oporności na antybiotyki i inne leki przeciwdrobnoustrojowe został zatwierdzony w maju 2015r. podczas Światowego Zgromadzenia Zdrowia. Państwa na całym świecie zobowiązały się do opracowania i wdrożenia wielosektorowych krajowych planów przeciwdziałania lekooporności. Jednym z kluczowych celów planu jest poprawa świadomości
i zrozumienia oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe poprzez skuteczną komunikację, edukację i szkolenia. Dlatego też Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
i Europejskie Centrum Kontroli i Profilaktyki Chorób (ECDC) zachęcają do prowadzenia działań zwiększających świadomość ogółu społeczeństwa, pracowników ochrony zdrowia jak też decydentów na temat tego, czym jest oporność na antybiotyki, dzielenia się informacjami o jej konsekwencjach i pokazywania, w jaki sposób działania poszczególnych osób, rodzin, specjalistów i społeczności wpływają na rozprzestrzenianie się oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe. 

Poprzez zaangażowanie się w globalne działania kampanii i szerzenie wiedzy na temat oporności możemy mieć wpływ na zmniejszenie tego zjawiska.

        W dniu 18 listopada w krajach Unii Europejskich obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy Antybiotykach (EAAD, ang. European Antibiotic Awareness Day), który został ustanowiony w 2008 roku przez Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC ang. European Centre for Disease Prevention and Control).

  W dniach 18-24 listopada 2022 roku obchodzimy również Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach (WAAW, ang. World Antibiotic Awareness Week), który został ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia w 2015 r.  Kampanie Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach oraz Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach mają na celu zwrócenie uwagi decydentów, pracowników ochrony zdrowia

i opinii publicznej na      problem globalnej oporności      na środki przeciwdrobnoustrojowei zachęcenie wszystkich do przeciwdziałaniu temu zjawisku.

WHO wskazuje następujące cele kampanii Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach: Sprawić, by AMR stała się globalnie rozpoznawalnym zagrożeniem.

- W tym celu zgodnie z podejściem „One Health - Jedno zdrowie” należy zaangażować wszystkie sektory, gdzie stosuje się antybiotyki tj. medycynę, weterynarię, rolnictwo i środowisko

- Zwiększyć świadomość o konieczności podjęcia natychmiastowych działań w celu ochrony skuteczności środków przeciwdrobnoustrojowych przez odpowiedzialne

i rozważne ich stosowanie wśród ogółu społeczeństwa, pracowników ochrony zdrowia jak też decydentów, poprzez skuteczną komunikacje, edukację i szkolenia. 

- Zachęcić do zmiany zachowania i bardziej rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych we wszystkich sektorach i przekazać wiadomość,

że proste działania mogą przynieść duże korzyści.

Europejskie Centrum Kontroli i Profilaktyki Chorób wskazuje, co każdy z nas może zrobić, aby przyczynić się do utrzymania skuteczności antybiotyków:

- Stosuj antybiotyki tylko przeciwko infekcjom bakteryjnym, a nie przeciw infekcjom wywoływanym przez wirusy takim jak przeziębienie czy grypa.

- Przyjmuj wyłącznie antybiotyki przepisane przez lekarza.

- Gdy lekarz stwierdzi, że antybiotyki są konieczne, przyjmuj je w sposób odpowiedzialny, zgodnie z zaleceniami lekarza w zakresie dawkowania i czasu trwania terapii.

- Unikaj samoleczenia antybiotykami. Samoleczenie ma miejsce wtedy, gdy używasz antybiotyków pozostałych z poprzednich terapii lub otrzymujesz antybiotyki w aptece bez recepty.

- Nie dziel się antybiotykami pozostałymi z poprzedniej terapii z innymi ludźmi.

- Nie przechowuj antybiotyków pozostałych z poprzednich terapii. Jeśli otrzymałeś więcej dawek antybiotyków (np. tabletki, kapsułki żelowe) niż zalecił lekarz, zanieś te niezużyte do apteki w celu ich utylizacji.

            Informacje na temat obchodów w Polsce kampanii informacyjnej Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach oraz Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach dostępne są na stronie http://antybiotyki.edu.pl/edwa/ .