Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Kielcach

Inwazyjne gatunki obce (IGO) oddziałują negatywnie na różnorodność biologiczną, w tym na zmniejszenie populacji lub eliminowanie gatunków rodzimych poprzez konkurencję pokarmową, drapieżnictwo lub przekazywanie patogenów oraz zakłócanie funkcjonowania ekosystemów.

Osobniki tych gatunków często są hodowane jako zwierzęta domowe np. żółwie ozdobne, rybki akwariowe takie jak sumik koralowy, sumik czarny, gambuzja pospolita, przydenka żebrowata oraz ptaki - ibis czczony, gęsiówka egipska czy szopy pracze.

W związku z tym, dla ograniczenia skali problemu inwazyjnych gatunków obcych w środowisku przyrodniczym, niezwykle istotne są odpowiedzialne zachowanie właścicieli zwierząt domowych.

W szczególności dotyczy to zapewnienia takich warunków przetrzymywania zwierząt, które  uniemożliwią ucieczkę z pomieszczenia lub klatki. Dotyczy to zwłaszcza gatunków, które mogą żyć i rozmnażać się w naszym klimacie.  

Ponadto należy stosować się do niżej wymienionych zaleceń:

• w pomieszczeniu, w którym jest lub będzie przetrzymywane zwierzę należące do IGO należy odpowiednio zabezpieczyć potencjalne drogi wydostania się na zewnątrz np. przewody wentylacyjne, kanały instalacyjne, kanalizację, okna, drzwi i inne otwory;
• klatki czy terraria dla zwierząt należy dostosować uwzględniając gatunek zwierzęcia oraz zapewniając odpowiedni materiał, z którego są wykonane w tym grubość drutu, wytrzymałość na przegryzanie i rozerwanie, stosowne zamykanie, dbać o ich właściwy stan techniczny;
• zwierzęta domowe trzymane na zewnątrz należy szczególnie zabezpieczać przed ucieczką i regularnie kontrolować stan zabezpieczeń, w tym podłoża klatki, ptaszarni oraz przestrzeni pod zadaszeniem. W razie potrzeby natychmiast dokonywać napraw. Należy tu brać pod uwagę zarówno nasze zwierzęta, które mogą chcieć wydostać się na zewnątrz, jak i lokalne drapieżniki, które mogą próbować dostać się do środka i pozostawić otwory w ogrodzeniu, czy gruncie otwierając drogę ucieczki przetrzymywanemu zwierzęciu  ucieczkę. Warto w takich przypadkach zakopać siatkę w gruncie, wykonać betonowe obrzeże uniemożliwiając podkopanie się drapieżników (lisy, borsuki itp.);
• przy wyrzucaniu resztek pożywienia np. owadów upewnić się, że razem z nimi nie wyrzuca się jaj ani larw przetrzymywanego zwierzęcia. Odpady takie najlepiej wyrzucać w zamkniętych torbach lub pojemnikach;
• nigdy nie wylewać do naturalnych zbiorników wody z akwariów (lub ze zbiorników dla ryb, czy  płazów, trzymanych na zewnątrz). Wodę taką należy wylewać do kanalizacji sanitarnej (nie deszczowej);
• w wolierach na zewnątrz budynku stosować podwójne drzwi z przestrzenią lub przedsionkiem pomiędzy nimi, tak aby zawsze co najmniej jedne z nich były zamknięte, celem uniknięcia nieumyślnego wypuszczenia lub ucieczki, w szczególności jeżeli chodzi o szybko poruszające się lub latające gatunki.

Wskazane jest uniemożliwienie rozmnażania zwierząt poprzez ich kastrację po konsultacji z lekarzem weterynarii. Osobniki, które osiągnęły zdolność rozrodczą, można zabezpieczyć przed rozmnażaniem poprzez izolowanie samca i samicy w okresie rozrodczym.

W przypadku ptaków warto zastosować obrączkowanie, które może ułatwić im powrót dzięki identyfikacji właścicieli i miejsca ich zamieszkania.

Ryb ozdobnych nie należy wpuszczać do naturalnych stawów, jezior, strumieni i rzek i zbiorników ogrodowych, które mają jakiekolwiek połączenia z naturalnymi wodami powierzchniowymi.  

Właściciele  powinni  także powiadamiać odpowiednie organy np. wójta, burmistrza, prezydenta o ucieczce zwierzęcia, aby umożliwić szybką reakcję.

Więcej informacji dostępnych jest, np. w Europejskim kodeksie postępowania w sprawie zwierząt domowych i inwazyjnych gatunków obcych.