Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Kielcach

Czy konieczne jest wykonywanie zabiegów ochronny czynnej? Czy należy chronić zbiorowiska roślinności torfowiskowej?

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Kielcach przeprowadziła zabiegi ochrony czynnej na dwóch dużych torfowiskach położonych w obszarach Natura 2000 Ostoja Przedborska PLH260004 oraz Lasy Cisowsko-Orłowińskie PLH260040.

Rozpoznanie w zakresie sytuacji hydrologicznej w rejonie obu torfowisk oraz zagrożeń związanych z zarastaniem roślinnością nietorfowiskową pozwoliło na dobranie i zrealizowanie odpowiednich działań ochronnych, które służą zahamowaniu sukcesji drzew i krzewów oraz ograniczeniu ubytku wody w zbiorowiskach roślinnych torfowisk. Działania te polegały m.in. na wycince drzew głównie z gatunku sosna zwyczajna i brzoza brodawkowata, krzewów oraz  trzciny pospolitej i pałki wodnej. Wykonano także obrączkowanie drzew o średnicy powyżej 7 cm i uprzątnięto uzyskaną biomasę z obszaru siedlisk. Podejmowane działania wynikają  z planów zadań ochronnych dla ww. obszarów. To nasz wkład w odtwarzanie najcenniejszych siedlisk z punktu widzenia różnorodności biologicznej.

Torfowiska pełnią wiele ważnych funkcji środowiskowych, m.in. stabilizują stosunki hydrologiczne, są naturalnymi zbiornikami retencyjnymi wód gruntowych i powierzchniowych. Mają również zdolność „filtrowania wód” poprzez wychwytywanie związków azotu i fosforu oraz regulacji warunków klimatycznych - asymilowany przez rośliny węgiel zostaje unieruchomiony w złożach torfu, przez co zmniejsza się pula węgla atmosferycznego. Szacuje się, że w naszej strefie klimatycznej hektar zdrowego, żywego torfowiska rocznie akumuluje ok. 300 kilogramów węgla w związkach organicznych powstających w procesie fotosyntezy - to równowartość pochłonięcia z atmosfery 1100 kg dwutlenku węgla.

Torfowiska stanowią ważne siedliska gatunków rzadkich i ginących. Należą do nich w szczególności torfowce, które dzięki wyspecjalizowanej budowie potrafią magazynować w swoich tkankach znaczne ilości wody – nawet ponad 10-krotność swojej suchej masy, owadożerna rosiczka okrągłolistna,  wełnianka wąskolistna, wełnianka pochwowata, czy żurawina błotna.

Działania ochrony czynnej w obszarze Natura 2000 Ostoja Przedborska prowadzono na  torfowisku Żabieniec w obrębie płatów siedliska o kodzie 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska, na łącznej powierzchni ok. 7 ha. Teren prac obejmował grunty prywatne oraz grunty będące w zarządzie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Oddział w Kielcach, zlokalizowane w Gminie Łopuszno. Zabiegi te stanowiły powtórzenie działań wykonanych na tym torfowisku w latach poprzednich.

W obszarze Natura 2000, tj. Lasy Cisowsko-Orłowińskie, w obrębie płatu siedliska o kodzie 7110 Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe), wykonywano zabiegi na powierzchni około 40 ha. Teren znajduje się w rezerwacie przyrody Białe Ługi i obejmuje grunty Skarbu Państwa w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Daleszyce. W tej części rezerwatu Białe Ługi zabiegi wykonywane były po raz pierwszy i stanowiły kontynuację działań wykonywanych w latach poprzednich w innych częściach rezerwatu.  

Działania ochronne realizowane były w ramach projektu POIS.02.04.00-00-0108/16 Ochrona siedlisk i gatunków terenów nieleśnych zależnych od wód, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.