Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Kielcach

o wartości 53 605,20 zł
zadanie zrealizowane w 2011 przy wsparciu finansowym z WFOŚiGW w Kielcach

Dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach

W ramach zadania wykonano zabiegi ochrony czynnej w rezerwatach przyrody: Chelosiowa Jama, Góra Miedzianka, Góra Rzepka, Góra Zelejowa, Góry Wschodnie, Krzyżanowice, Owczary, Przęślin, Skotniki Górne, Skowronno, Wąwóz w Skałach, Winiary Zagojskie oraz Wolica.

Jednym z celów zabiegów ochrony czynnej było utrzymanie oraz zahamowanie niekorzystnych zmian w tych rezerwatach a w niektórych przypadkach także odtworzenie właściwego stanu zachowania cennych przyrodniczo ekosystemów. Chronione są tam zbiorowiska wychodni skalnych z roślinami pionierskimi, słonorośli oraz ciepłolubnych muraw tworzonych przez roślinność kserotermiczną. W większości z tych rezerwatów występują przedstawiciele flory stepowej, tworzącej płaty stepu ostnicowego, stepu kwietnego i stepu łąkowego, z rzadkimi gatunkami roślin, m.in. ostnicą Jana, ostnicą włosowatą, lnem włochatym, miłkiem wiosennym, dziewięćsiłem popłocholistnym, sasanką łąkową i wieloma innymi cennymi gatunkami roślin. Właściwe zabiegi ochronne pozwolą także zachować siedliska cennych gatunków zwierząt, w tym przedstawicieli unikatowej entomofauny.

Równocześnie odsłonięte zostały elementy przyrody nieożywionej na terenie tych rezerwatów. Są to utwory takie jak wychodnie skalne i odsłonięcia geologiczne, obrazujące struktury tektoniczne i stratygrafię, oraz formy krasu powierzchniowego i podziemnego: jaskinie, wąwozy, wywierzyska, leje krasowe.

Działania te pozwoliły również na odsłonięcie na terenie rezerwatu przyrody Góra Miedzianka śladów po dawnym górnictwie kruszców i minerałów, których pozostałością są po dziś dzień dawne wyrobiska, szyby.

Dane dotyczące rezerwatów, w których przeprowadzono zabiegi ochrony czynnej:

Rezerwat przyrody Chelosiowa Jama
powierzchnia rezerwatu - 24,31 ha
położenie – gmina Piekoszów, powiat kielecki
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych unikatowego zespołu form krasowych podziemnych i powierzchniowych z różnych okresów geologicznych.

Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
powierzchnia rezerwatu - 25,00 ha
położenie – gmina Chęciny, powiat kielecki
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów społecznych, naukowych i dydaktycznych obszaru o wyjątkowych walorach krajobrazowych, obejmującego najwyższe wzniesienie w Górach Chęcińskich, na którym znajduje się jedyne w Polsce stanowisko rzadko spotykanych minerałów, zwierząt i roślin, oraz w celu zachowania istniejących na tym obszarze śladów dawnych prac górniczych, mających duże znaczenie dla historii kultury materialnej.

Rezerwat przyrody Góra Rzepka
powierzchnia rezerwatu - 9,09 ha
położenie – gmina Chęciny, powiat kielecki
przedmiot ochrony – Zachowanie wychodni skał dewońskich oraz pozostałości historycznego górnictwa kruszcowego rud ołowiu.

Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
powierzchnia rezerwatu - 67,00 ha
położenie – gmina Chęciny, powiat kielecki
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i kulturalnych tworów skalnych z najpiękniejszymi przykładami wietrzenia krasowego wapieni w Górach Świętokrzyskich oraz z odsłonięciami skał obrazującymi ciekawe zjawiska tektoniczne i mineralizacji. W tak urozmaiconym pod względem geologicznym środowisku występują ponadto rzadkie gatunki roślin i zwierząt.

Rezerwat przyrody Góry Wschodnie
powierzchnia rezerwatu - 1,66 ha
położenie – gmina Wiślica, powiat buski
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnych stanowisk zespołów roślinności stepowej.

Rezerwat przyrody Krzyżanowice
powierzchnia rezerwatu - 18,00 ha
położenie – gmina Pińczów, powiat pińczowski
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego środowiska żyjącej w rezerwacie fauny zwierząt niższych nie spotykanych poza tym nigdzie w Polsce. Obok osobliwości zoologicznych rezerwat posiada ciekawą budowę geologiczną oraz dzięki występowaniu na jego terenie roślinności stepowej ma również znaczenie zabytku botanicznego.

Rezerwat przyrody Owczary
powierzchnia objęta planem - 0,61 ha
położenie – gmina Busko-Zdrój, powiat buski
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych źródła solankowego z występującymi w jego pobliżu, na terenie zabagnionym, florą i fauną halofitową.

Rezerwat przyrody Przęślin
powierzchnia rezerwatu - 0,72 ha
położenie – gmina Wiślica, powiat buski
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego stanowiska roślinności stepowej oraz pokaźnych rozmiarów kryształów gipsowych widocznych w południowej i zachodniej ścianie wzgórza.

Rezerwat przyrody Skotniki Górne
powierzchnia rezerwatu - 1,90 ha
położenie – gmina Pińczów, powiat pińczowski
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego stanowiska roślinności stepowej.

Rezerwat przyrody Skowronno
powierzchnia objęta planem - 1,93 ha
położenie – gmina Pińczów, powiat pińczowski
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu zbiorowisk muraw stepowych.

Rezerwat przyrody Wąwóz w Skałach
powierzchnia objęta planem - 3,18 ha
położenie – gmina Waśniów, Nowa Słupia, powiat ostrowiecki i kielecki
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, krajobrazowych i turystycznych odsłonięć dolomitów środkowo dewońskich oraz roślinności wąwozu będącego częścią rezerwatu.

Rezerwat przyrody Winiary Zagojskie
powierzchnia rezerwatu - 1,78 ha
położenie – gmina Pińczów, powiat pińczowski
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego stanowiska roślin stepowych.

Rezerwat przyrody Wolica
powierzchnia rezerwatu - 2,78 ha
położenie – gmina Chęciny, powiat kielecki
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowo-dydaktycznych profilu osadów dolnego wapienia muszlowego (środkowy trias) odsłaniających się w ścianach nieczynnego kamieniołomu.

Rezerwat przyrody Skorocice
Powierzchnia rezerwatu – 7,70 ha,
położenie – gmina Wiślica, powiat buski,
przedmiot ochrony – Zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego stanowiska roślinności stepowej.