Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska we Wrocławiu

Z początkiem 2023 roku została zwiększona powierzchnia dwóch rezerwatów przyrody na terenie województwa dolnośląskiego – „Śnieżnik Kłodzki” i „Jaskinia Niedźwiedzia”.

W dniu 30 grudnia 2022 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu podpisał zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody „Śnieżnik Kłodzki” oraz zarządzenie w sprawie rezerwatu przyrody „Jaskinia Niedźwiedzia”. Oba akty prawne ukazały się w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego w dniu 2 stycznia 2023 r. Zgodnie z prawem wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 17 stycznia 2023 r.
Tym samym powierzchnia rezerwatów przyrody w województwie dolnośląskim zwiększy się o dodatkowe 173,48 ha oraz 130,30 ha otuliny.

Rezerwaty przyrody „Śnieżnik Kłodzki” oraz „Jaskinia Niedźwiedzia” po dokonanych zmianach będą miały częściowo wspólną granicę w obrębie północnych stoków Śnieżnika (ich łączna powierzchnia wynosi obecnie 446,59 ha), lecz będą stanowić odrębne formy ochrony przyrody (z uwagi na zróżnicowanie celów ochrony).

Jednak rezerwaty te wraz z Narodowym Rezerwatem Przyrody „Králický Sněžník” – zlokalizowanym po czeskiej stronie granicy - tworzyć będą spójny transgraniczny kompleks form ochrony Masywu Śnieżnika, o łącznej powierzchni ok. 2 141 ha. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu nawiązała w tym celu współpracę z Agencją Ochrony Przyrody i Krajobrazu Czeskiej Republiki.

Powierzchnia rezerwatu przyrody „Śnieżnik Kłodzki” została powiększona o 20,13 ha cennych górnoreglowych świerczyn na torfie oraz torfowisk wysokich wraz z jednym z najliczniejszych na Dolnym Śląsku stanowisk listery sercowatej Listera cordata.

Wartości przyrodnicze tego terenu zostały wykazane w ekspertyzie botanicznej opracowanej na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Wrocławiu w ramach prowadzonych prac mających na celu opracowanie projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Góry Bialskie i Grupa Śnieżnika PLH020016. Wykonawca ww. ekspertyzy wskazał na zasadność  powiększenia rezerwatu o cenne przyrodniczo, bezleśne torfowiska wysokie położone na wododziałowym grzbiecie odchodzącego ku wschodowi granicznego ramienia Śnieżnika, otoczone ponad 100-letnimi, górnoreglowymi świerczynami na torfie. Teren ten zarządzany jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Lądek-Zdrój, które pozytywnie zaopiniowało powiększenie ww. rezerwatu.

Rezerwat przyrody „Śnieżnik Kłodzki” obejmuje obecnie obszar o całkowitej powierzchni 213,19 ha, położony na terenie gmin: Stronie Śląskie, Bystrzyca Kłodzka oraz Międzylesie, w powiecie kłodzkim województwa dolnośląskiego. Od południa łączy się on z czeskim Narodowym Rezerwatem Przyrody „Králický Sněžník”. Dla ochrony torfowisk i muraw na kopule szczytowej Śnieżnika planowane jest dokonanie zmiany przebiegu odcinka zielonego szlaku turystycznego poprzez przeniesienie go na stronę czeską na przebiegający tam drogą leśną o utwardzonej nawierzchni odcinek czeskiego czerwonego szlaku turystycznego.

Powierzchnia rezerwatu przyrody „Jaskinia Niedźwiedzia” została powiększona aż o 153,35 ha.

Zespół opiniodawczo-doradczy Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu przy rezerwacie przyrody „Jaskinia Niedźwiedzia” pod przewodnictwem prof. Wojciecha Ciężkowskiego zainicjował złożenie wniosku o uznanie za rezerwat przyrody terenów w dolinie potoku Kleśnica i zboczy góry Stromej i Śnieżnika – uznając, że ochrona Jaskini Niedźwiedziej - najdłuższej z jaskiń sudeckich posiadającej najbardziej zróżnicowane formy naciekowe w Polsce, wymaga kompleksowej ochrony całej zlewni Kleśnicy oraz występujących form terenu kształtowanych przy udziale procesów krasowych. Odkryte w 2012 r. nowe korytarze Jaskini Niedźwiedziej rozciągające się w kierunku południowym, zwane Partiami Mastodonta oraz wyniki badań elektrooporowych wskazują bowiem na istnienie dalszych, dotychczas nierozpoznanych korytarzy – pustek krasowych na południe od dotychczasowych obszarów eksploracji jaskini (poniżej zapadliska krasowego, tzw. Wielkiego Leja i dalej w górę doliny Kleśnicy).

W granicach powiększenia rezerwatu występują zróżnicowane siedliska przyrodnicze, takie jak: kwaśne buczyny, żyzne buczyny, górskie bory świerkowe, górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk oraz wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis, a także rzadkie rośliny objęte ochroną ścisłą na mocy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. poz. 1409), w tym storczyk kukawka Orchis militaris oraz merkia irlandzka Moerckia hibernica.

Rezerwat przyrody „Jaskinia Niedźwiedzia” obejmuje obecnie obszar o całkowitej powierzchni 233,40 ha, położony na terenie gminy Stronie Śląskie, w powiecie kłodzkim, w województwie dolnośląskim. Dodatkowo dla zabezpieczenia wartości przyrodniczych rezerwatu przyrody „Jaskinia Niedźwiedzia” od strony zachodniej przy rezerwacie (po lewej stronie doliny Kleśnicy  na zboczach Żmijowca) wyznaczono otulinę rezerwatu o powierzchni 130,30 ha.

Tereny leśne ww. rezerwatu i jego otuliny zarządzane są przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Lądek-Zdrój, natomiast nieczynny kamieniołom marmuru Kletno I, który również został włączony w granice rezerwatu – przez Gminę Stronie Śląskie. Obie ww. instytucje pozytywnie zaopiniowały powiększenie rezerwatu.

Powiększenie rezerwatu i wyznaczenie otuliny nie będzie wiązało się ze zasadniczymi zmianami przebiegu szlaków turystycznych w tym rejonie, w tym nie wpłynie na sposób udostępnienia do zwiedzania samej Jaskini  Niedźwiedziej.