Służby specjalne

Od początku działań wojennych na Ukrainie Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego realizuje czynności związane ze śledztwem prokuratury dotyczącym rosyjskich zbrodni wojennych na Ukrainie. Polska prowadzi śledztwo w porozumieniu ze stroną ukraińską, która zwróciła się do Rzeczpospolitej Polskiej z prośbą o pomoc w dokumentowaniu zbrodni wojennych popełnionych przez rosyjskie wojska. Polscy śledczy współpracują z Międzynarodowym Trybunałem Karnym.

Niezwykle ważnym zadaniem ABW w sytuacji wojny toczącej się za wschodnią granicą RP jest rozpoznawanie i neutralizowanie wrogiej działalności Rosji przeciwko Polsce.  W marcu 2022 r. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zidentyfikowała 45 osób - oficerów rosyjskich służb specjalnych i osób z nimi powiązanych, korzystających w Polsce ze statusu dyplomatycznego. Z uwagi na politykę Rosji wobec RP oraz jej sojuszników, a także biorąc pod uwagę agresję rosyjską przeciwko Ukrainie, Szef ABW wniósł o ich wydalenie z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Dzięki działaniom funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w nocy z 27 na 28 lutego 2022 r. zatrzymano dwie osoby pod zarzutem brania udziału w działalności obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej. Jedną z tych osób był obywatel Hiszpanii pochodzenia rosyjskiego. Działania na rzecz Rosji prowadził korzystając ze statusu dziennikarskiego. 17 marca 2022 r. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała obywatela Rzeczypospolitej Polskiej pod zarzutem szpiegostwa na rzecz służb specjalnych Federacji Rosyjskiej. Zatrzymany mężczyzna pracował w Wydziale Archiwalnym Ksiąg Stanu Cywilnego w Archiwum Urzędu Stanu Cywilnego m.st. Warszawy. 11 lipca 2022 r. funkcjonariusze ABW zatrzymali mężczyznę, któremu przedstawiono zarzut zgłoszenia gotowości działania na rzecz rosyjskiego wywiadu przeciwko Polsce, w celu udzielania temu wywiadowi informacji, których przekazanie może wyrządzić poważną szkodę RP.

W pierwszych dniach wojny w związku z odnotowanymi przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego przypadkami wykorzystania masowego napływu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uchodźców z terenu Ukrainy przez cudzoziemców podejrzewanych o powiązania z działalnością o charakterze terrorystycznym, Szef ABW rekomendował Prezesowi Rady Ministrów wprowadzenie drugiego stopnia alarmowego BRAVO na terenie województw lubelskiego oraz podkarpackiego w okresie od 28 lutego 2022 r. do dnia 15 marca.  W związku z trwającymi działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy Premier Mateusz Morawiecki podpisywał kolejne zarządzenia przedłużające wprowadzenie stanu alarmowego na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na podstawie Zarządzenia nr 388 z dnia 30 listopada 2022 r. w sprawie wprowadzenia drugiego stopnia alarmowego oraz 389 z dnia 30 listopada 2022 r. w sprawie wprowadzenia trzeciego stopnia alarmowego CRP Prezes Rady Ministrów na wniosek Szefa ABW, od dnia 1 grudnia 2022 roku od godz. 00:00 do dnia 28 lutego 2023 roku do godz. 23:59, wprowadził drugi stopień alarmowy (BRAVO) oraz trzeci stopień alarmowy CRP (CHARLIE-CRP). Drugi stopień alarmowy BRAVO ma charakter prewencyjny i jest związany z aktualną, dynamiczną sytuacją geopolityczną w regionie i na Ukrainie oraz wzmożonym ruchem na granicy. Natomiast stopień alarmowy CRP został wprowadzony w celu przeciwdziałania zagrożeniom w cyberprzestrzeni.

Ochrona cyberprzestrzeni stała się jednym z najważniejszych obszarów dotyczących bezpieczeństwa państwa. Z uwagi na rosnącą skalę zagrożeń polska cyberprzestrzeń jest stale monitorowana pod kątem potencjalnych zdarzeń. Zespół CSIRT GOV funkcjonujący w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego identyfikuje i zapobiega incydentom i atakom występującym w cyberprzestrzeni.   

ABW składała także zawiadomienia m.in. do Prokuratury Okręgowej w Świdnicy, Legnicy i Poznaniu o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na publicznym pochwalaniu wszczęcia i prowadzenia przez Federację Rosyjską wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Działania pochwalające zbrodniczą działalność Rosji przeciwko Ukrainie nie mogą być – i nie są - tolerowane.

Zdając sobie sprawę z rosnącego niebezpieczeństwa związanego z potencjalnym zagrożeniem terrorystycznym, Centrum Prewencji Terrorystycznej ABW prowadzi szkolenia poświęcone zagadnieniom związanym z budowaniem polityki bezpieczeństwa i kształtowania świadomości antyterrorystycznej.

Stanisław Żaryn

Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów