Nowelizacja rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów dot. kontroli operacyjnej realizowanej przez służby specjalne
13.12.2024
Premier Donald Tusk podpisał nowelizację rozporządzeń rozszerzających zakres i szczegółowość informacji przekazywanych przez służby specjalne w ramach wniosku kierowanego do prokuratury oraz sądu o kontrolę operacyjną.
Wprowadzone zmiany realizują standardy konstytucyjne, a także wychodzą naprzeciw oczekiwaniom podniesienia poziomu ochrony praw i wolności obywatelskich. Stanowią także odpowiedź na nieprawidłowości ujawnione w toku prac Komisji Śledczej ds. wykorzystywania oprogramowania Pegasus oraz stwierdzone przez Najwyższą Izbę Kontroli w związku z kontrolą sprawowania nadzoru nad służbami specjalnymi w latach: 2017-2021. Nowe rozwiązania realizują również postulaty Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt K 23/11) podkreślił potrzebę sprecyzowania w przepisach „sposobu niejawnego wkroczenia w sferę prywatności jednostki”.
Mając powyższe na względzie z inicjatywy Ministra Koordynatora Służb Specjalnych Tomasza Siemoniaka, zostały zmienione przepisy dotyczące zakresu informacji przekazywanych prokuraturze i sądowi w procedurze uzyskiwania zgody na kontrolę operacyjną realizowaną przez ABW, SKW i CBA. Umożliwiają one obecnie organom podejmującym decyzje o zarządzeniu kontroli operacyjnej (Prokurator Krajowy i Sąd Okręgowy) otrzymanie możliwie pełnej wiedzy, aby jej zakres był adekwatny do sytuacji w sprawie i charakteru ściganego przestępstwa.
Istotą zmian jest nałożenie na służby specjalne obowiązków: podania rodzaju narzędzia, za pomocą którego będzie realizowana kontrola operacyjna; wskazania ogólnej funkcjonalności środków technicznych planowanych do wykorzystania; wskazania, jakie materiały (informacje i dane) mają zostać uzyskane w jej wyniku. Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie obowiązku uzasadniania przez Sąd decyzji w przedmiocie zarządzenia bądź przedłużenia kontroli operacyjnej w każdym przypadku, a nie jedynie – jak dotychczas – w przypadku decyzji odmownej.
Znowelizowane akty prawne
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu dokumentowania prowadzonej przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego kontroli operacyjnej oraz przechowywania i przekazywania wniosków i zarządzeń, a także przechowywania, przekazywania, przetwarzania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tej kontroli.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu dokumentowania kontroli operacyjnej prowadzonej przez Służbę Kontrwywiadu Wojskowego oraz przechowywania i przekazywania wniosków i zarządzeń, przechowywania, przekazywania oraz przetwarzania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas prowadzenia tej kontroli, a także wzorów druków i rejestrów.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu dokumentowania prowadzonej przez Centralne Biuro Antykorupcyjne kontroli operacyjnej, przechowywania i przekazywania wniosków, postanowień i zarządzeń oraz przechowywania, przekazywania, przetwarzania i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tej kontroli.