Strzelić, by ratować życie
12.07.2021
Strzał snajperski, wprowadzony Ustawą o działaniach antyterrorystycznych, był postulowany przez środowisko służb od lat. Ekspert analizuje przepisy.
Strzelić, by uratować czyjeś życie. O tzw. snajperskim strzale na łamach Przeglądu Bezpieczeństwa Wewnętrznego ABW pisze dr Piotr Kosmaty.
Poniżej publikujemy omówienie materiału!
W artykule pt. Strzał ratunkowy jako okoliczność wyłączająca bezprawność czynu dr Piotr Kosmaty omawia wprowadzenie do przestrzeni prawnej tzw. strzału snajperskiego (ratunkowego). Zapis, który znalazł się w Ustawie o działaniach antyterrorystycznych, był jednym z formułowanych przez lata postulatów zarówno policjantów, jak i funkcjonariuszy służb specjalnych. Również Rzecznik Praw Obywatelskich, w obliczu gwałtownie zmieniających się zagrożeń globalnych, uznał za zasadne, a nawet wręcz pożądane, wprowadzenie do krajowego porządku prawnego takiej regulacji, przyznającej określonym podmiotom szczególne uprawnienia modyfikujące granice wyznaczone przez obowiązujące przepisy karne.
Dr Piotr Kosmaty omawia przesłanki legalności użycia broni palnej przez funkcjonariuszy policji i innych służb, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. strzału snajperskiego – instrumentu wprowadzonego na mocy Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych. Zgodnie z definicję ustawową specjalne użycie broni jest obwarowane wieloma warunkami zarówno natury prawnej, jak i faktycznej. Przede wszystkim jest ono dozwolone w przypadku działań kontrterrorystycznych określonych w art. 2 pkt 2 wspomnianej ustawy, a nie podczas jakichkolwiek akcji antyterrorystycznych. Te działania muszą zmierzać do wyeliminowania bezpośredniego zagrożenia życia, zdrowia lub wolności osób. Autor omawia charakter działań kontrterrorystycznych, w których centralne miejsce zajmuje przestępstwo o charakterze terrorystycznym, znajdujące swoją normatywną definicję w art. 115 § 20 Kodeksu karnego.
W artkule dr. Kosmaty analizuje przepisy prawa międzynarodowego oraz polskich ustaw, wskazując na regulacje dotyczące ochrony życia ludzkiego, a także procedury użycia broni palnej. Na tym tle autor wskazuje sytuacje, w jakich w praktyce może dojść do specjalnego użycia broni palnej, tj strzału snajperskiego. Porusza także zagadnienia dotyczące działania w ramach jednej z okoliczności kontratypowej, która powoduje, że choć czyn nadal jest czynem zabronionym, uchyleniu ulega karna bezprawność czynu. W praktyce uprawnienia wyłączające bezprawność czynu odnoszą się najczęściej do funkcjonariuszy organów procesowych wykonujących określone czynności służbowe. Działanie w ramach szczególnej okoliczności wyłączającej bezprawność, jaką jest dozwolone użycie broni palnej, wymaga również spełnienia ściśle określonych przesłanek.
Dr Piotr Kosmaty omawia również zagadnienie związane z wprowadzeniem przez ustawodawcę wymogu gwałtowności zamachu, prezentując swoją wykładnię wskazanych przepisów.
Piotr Kosmaty „Strzał ratunkowy jako okoliczność wyłączająca bezprawność czynu” – Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego nr 23.