Polska w Szwajcarii

„Dzisiejsze uroczystości nie są wyłącznie polskie, ale również szwajcarskie” – podkreśliła Ambasador RP Iwona Kozłowska, nawiązując do ceremonii inaugurującej działanie Muzeum Polskiego sprzed 150 lat, która również była wspólnym świętem Polaków i Szwajcarów. 

Przytoczyła słowa ówczesnego sekretarza Rapperswilu dra Curtiego, który 23 października 1870 roku powiedział: „My, Panowie, którzy posiadamy ojczyznę, możemy sobie zdawać sprawę z uczuć Polaków jej niemających; dzień dzisiejszy przypomina nam tę bolesną stratę.” O otwieranym w tamtym dniu Muzeum Polskim Curti mówił: „(…) siedziba przodków naszych odradza się i na nowo kwitnąć zaczyna, służąc za świątynię, w której obraz Polski w tem, co ma najświetniejszego, potomności przekazanym zostanie. (…) Posłannictwo tego instytutu internacyonalnego jest wzniosłe i jedno z najszlachetniejszych; pracować bowiem będzie nad upowszechnianiem światła, nad urzeczywistnieniem idei prawdy, dobra i piękna.” 

Iwona Kozłowska przypomniała historyczny kontekst powstania Muzeum: „Kiedy powstawało Muzeum Polskie, Polski nie sposób było znaleźć na mapach, a zaborcy starali się stłamsić polską tożsamość i wyrugować język polski. O niepodległej Polsce można było wówczas marzyć wyłącznie po cichu, chyba że znalazło się, jak tu, w Szwajcarii, w Rapperswilu, otwarte ramiona i otwarte serca tych, którzy znali wartość wolności i niepodległości, którzy rozumieli nasze aspiracje.”

Mówiąc o misji Muzeum Polskiego, ambasador przywołała jego Akt Fundacyjny podpisany 23 października 1870 roku: „(…) będzie świadectwem wymownem i stałem żywotności narodu polskiego. Ten zakład, własność narodowa Polski, staje się schronieniem dla jej pamiątek historycznych, znieważonych i grabionych na ziemi ojczystej, lub bez dostatecznej rękojmi bezpieczeństwa na przyszłość. Muzeum, będąc obrazem Polski pod względem historycznym, naukowym, literackim i artystycznym, odda znakomitą przysługę sprawie polskiej, i stanie się instytucyą użyteczną wielkiemu dziełu oświaty i wolności ludów.”

Dla ambasador Kozłowskiej niezwykła historia i dorobek Muzeum Polskiego w Rapperswilu to fundament, na którym budować należy nową jakość współpracy polsko-szwajcarskiej w różnych dziedzinach. Współpracy, w której miasto Rapperswil-Jona odegrać może istotną rolę jako liczący się ośrodek gospodarczy i akademicki. Swoistym mottem zacieśniania dwustronnej przyjaźni powinny być przy tym słowa wyryte na stojącej przez Zamkiem Rapperswil Kolumnie Barskiej, podsumowujące polsko-szwajcarską wspólnotę wartości: Magna res libertas – Wolność jest rzeczą wielką.

W uroczystościach 150-lecia Muzeum Polskiego uczestniczyli prezydent kantonu St. Gallen, do którego należy Rapperswil-Jona, Bruno Damann, prezydent miasta Martin Stöckling, prezes Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Polskiego Marek Wieruszewski, dyrektor Muzeum Anna Buchmann, przedstawiciele szwajcarskiej Polonii oraz mieszkańcy miasta.

Uroczystości rozpoczęto złożeniem kwiatów na grobach twórcy Muzeum Polskiego Władysława Broel-Platera oraz jego wielkiego dobroczyńcy Henryka Bukowskiego. Dla zebranych w Sali Rycerskiej Zamku Rapperswil wystąpili z programem złożonym z utworów polskich kompozytorów pianistka Agnieszka Bryndal Favre oraz tenor Bogusław Bidziński. Dr Elżbieta Szwejkowska-Olsson ze Sztokholmu przybliżyła postać działającego tam w drugiej połowie XIX wieku Henryka Bukowskiego. Goście mieli ponadto okazję obejrzeć przygotowaną przez Radosława Pawłowskiego wystawę „Wola. Historia obozu szkolnego dla Polek w Feldbach 1944-1945”, która prezentuje mało znany rozdział historii Muzeum Polskiego w okresie II wojny światowej.

Ze względów bezpieczeństwa uroczystości odbyły się z udziałem ograniczonej liczby osób i zachowaniem odpowiedniego reżimu sanitarnego.