Polska w Unii Europejskiej

W swoim przemówieniu minister Czaputowicz ocenił, że arbitralne ujawnianie nowych dokumentów archiwalnych, dotyczących II wojny światowej, uniemożliwia ich wiarygodną ocenę. – Pokazuje to, że wezwanie do udostępnienia wszystkich materiałów archiwalnych i ich skrupulatne zbadanie jest bardzo ważne – podkreślił minister Czaputowicz.

Szef polskiej dyplomacji wyraził także opinię, że udział prezydenta Rosji w uroczystościach w Instytucie Yad Vashem 23 stycznia br. może być postrzegany jako sposób legitymizacji polityki zagranicznej Rosji oraz akceptacja interpretacji przyczyn i historii II wojny światowej. Przypomniał ponadto współuczestnikom spotkania, że wobec braku możliwości wystąpienia Prezydenta RP Andrzeja Dudy w uroczystości w Jerozolimie zdecydowano, że nie weźmie on udziału w spotkaniu w Izraelu.

– Polska zorganizuje coroczne uroczystości rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego  Auschwitz w dniu 27 stycznia br. – powiedział minister Czaputowicz. Jak przekazał, weźmie w nich udział wiele delegacji zagranicznych, ale przede wszystkim ponad 200 byłych więźniów, którzy ocaleli z Auschwitz. – Świadectwa ocalałych, którzy wraz z innymi uczestnikami zgromadzą się przy historycznej bramie obozu Auschwitz, będą na żywo transmitowane w świat – podkreślił minister Czaputowicz. Zaznaczył przy tym, że zachowanie pamięci o Holokauście jest naszą wspólną odpowiedzialnością, do której Polska przywiązuje wielką wagę. – Odpowiedzialność ta nigdy nie powinna ulegać próbom reinterpretacji historii czy chęci osiągania celów politycznych – dodał szef polskiego MSZ.

Minister Czaputowicz mówił też o konieczności właściwego dbania o miejsca pamięci Holokaustu. – Kluczową rolę odgrywają tutaj państwo i lokalne muzea takie jak Auschwitz-Birkenau, Majdanek i Bełżec, a także  Sobibór, Treblinka, Kulmhof am Ner i Stutthof, które są finansowane głównie przez państwo polskie i lokalne wspólnoty – wskazał szef polskiej dyplomacji. Przypomniał, że miejsca pamięci o Holokauście usytuowane na terytorium Polski corocznie odwiedza 3.5 miliona osób z całego świata, z czego ponad 2 miliony sam były niemiecki nazistowski obóz śmierci Auschwitz-Birkenau.

Uczestnicy przyjęli tekst politycznego przesłania Sojuszu, w którym podkreślono m.in., że pamięć o sześciu milionach żydowskich ofiar Holokaustu jest obowiązkiem nie tylko rządów, ale społeczeństw jako całości. W przesłaniu oddano hołd wszystkim tym, którzy sprzeciwiali się nazistom, a w szczególności uhonorowano Sprawiedliwych wśród Narodów Świata i innych, którzy chronili lub próbowali ratować tych, których życie było w niebezpieczeństwie. W przyjętym przesłaniu podkreślono także wagę identyfikacji, zachowania i udostępniania materiałów archiwalnych czy świadectw dla celów edukacyjnych, upamiętnienia i badawczych.

***

Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście (IHRA) istnieje od 1998 r. Do 2013 r. funkcjonował jako grupa Robocza do Międzynarodowej Współpracy w dziedzinie Edukacji, Pamięci i Badań nad Holokaustem. Sojusz uzyskał mandat do działania na mocy Deklaracji Międzynarodowego Sztokholmskiego Forum nt. Holokaustu – tzw. Deklaracji Sztokholmskiej. Celem Sojuszu jest mobilizowanie i koordynowanie wsparcia ze strony liderów politycznych i społecznych dla edukacji, podtrzymywania pamięci oraz prowadzenia badań naukowych o Holokauście na szczeblach krajowym i międzynarodowym. IHRA stanowi ponadto forum wymiany dobrych praktyk, a jej zalecenia stanowią wskazówki i inspirację dla uczestniczących w niej państw. Aktualnie IHRA skupia 34 państwa członkowskie oraz osiem państw – obserwatorów, w tym jedno „stowarzyszone” – Macedonię Płn. Polska jest członkiem Sojuszu od 1999 r. Przewodniczyła pracom Sojuszu od 1 marca 2005 r. do 28 lutego 2006 r. Działalność IHRA prowadzona jest na forum komitetów i grup roboczych oraz w ramach długoletnich projektów IHRA.

29 czerwca 2017 r. Międzynarodowy Sojusz na rzecz Pamięci o Holokauście (IHRA) wezwał do zaprzestania używania w publikacjach i publicznym dyskursie na temat zagłady ludności żydowskiej przez nazistowskie Niemcy na okupowanych ziemiach polskich w czasie II wojny światowej wadliwych kodów pamięci takich jak „polskie obozy”, „polskie obozy śmierci”.