Polska w Unii Europejskiej

Stały Przedstawiciel RP przy UE Andrzej Sadoś podkreślił w wystąpieniu otwierającym wydarzenie, że wyzwania stojące przed Polską i Unią Europejską są bezprecedensowe. Będą one wymagały nie tylko przeprowadzenia znacznych inwestycji, ale także podjęcia działań o poważnych konsekwencjach dla bardzo wielu sektorów. Pan Ambasador odniósł się do obecnej sytuacji gospodarczej i społecznej spowodowanej kryzysem COVID-19 jednocześnie podkreślając, że skala wyzwań oznacza, że realizacja wyzwań transformacyjnych będzie jeszcze trudniejsza niż przewidywano.

Już przed pandemią koszty transformacji były szczególnie wysokie dla krajów takich jak Polska, a w związku z pandemią jeszcze znacznie wzrosną. Bez względu na poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, strukturę miksu energetycznego, przed wszystkimi państwami członkowskimi stają nowe wyzwania. Wzmocnienie współpracy i  zbudowanie uniwersalnych narzędzi pobudzenia odbudowy po kryzysie ma szansę pomóc rozwiązać wiele z problemów.

O potrzebie ambitnego i solidnego planu odbudowy zapewniającego zrównoważony i sprawiedliwy rozwój naszego kontynentu bez obciążania najuboższych i najsłabszych obywateli i regionów oraz o tym, że transformacja powinna prowadzić do silniejszej, bardziej zielonej, odpornej na kryzysy i zjednoczonej UE mówił w Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu, Adam Guibourge-Czetwertyński.

 

Wdrożenie nowych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych zaproponowanych w Europejskim Zielonym Ładzie oraz Prawie Klimatycznym wymaga przeprowadzenia dogłębnej analizy oceny wpływu, co jest dodatkowo skomplikowane ze względu na aktualną sytuację spowodowaną pandemią COVID-19, zwrócił uwagę Pan Maciej Pyrka (KOBiZE) przedstawiając wyniki analiz wykonanych w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL. Analizy przeprowadzone w ramach projektu wskazały, że zmiana celu redukcyjnego do 2030 r. będzie skutkowała zmniejszeniem podaży uprawnień do emisji w systemie ETS, co z kolei spowoduje znaczący wzrost ich ceny. Wywoła to również zaostrzenie obecnych polityk redukcyjnych w obszarze non-ETS.  Realizacja daleko idących redukcji emisji do 2050 r. będzie oznaczała konieczność zmniejszenia praktycznie do zera emisji z sektora wytwarzania energii oraz z części sektorów przemysłowych. Wysoka cena uprawnień może generować duże koszty produkcji i prowadzić do zjawiska tzw. ucieczki emisji.

Pan Tom van Ierland (DG CLIMA – Komisja Europejska) wyraźnie zaznaczył, że podniesienie celów do 2030 r. mimo obecnego kryzysu spowodowanego COVID-19 jest nadal priorytetowe dla KE, a publikacja wyników oceny skutków jest planowana na wrzesień br. Przedstawiciel KE podkreślił, że będzie to kompleksowa analiza, która oceni możliwość rozszerzenia systemu ETS o sektor transportu i budownictwa. Będzie również analizować potencjał wszystkich sektorów i polityk UE wskazanych z Europejskim Zielonym Ładzie (m.in polityka przemysłowa, gospodarka o obiegu zamkniętym, bioróżnorodność, inicjatywa farm to fork) dla osiągnięcia celów. Analiza ma też obejmować rolę lasów i użytkowania gruntów w pochłanianiu emisji. Kompleksowa ocena uwzględni również wpływ COVID- 19 oraz weźmie pod uwagę aspekt społeczny, w tym wpływ na zatrudnienie.

Pan Georg Zachmann, przedstawiciel Bruegela zwrócił uwagę m.in. na mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, dyrektywę o opodatkowaniu energetycznym czy sposób wykorzystania przychodów do budżetu z tytułu aukcji uprawnień do emisji.

Nowe wyzwania stają także przed większością sektorów obszaru określanego jako non-ETS. W pierwszej kolejności zmiany będą musiały dotyczyć sektora transportu, mieszkalnictwa oraz rolnictwa, na co zwrócił uwagę przedstawiciel KOBIZE, Pan Robert Jeszke.

Wideokonferencję moderowała Pani Aleksandra Gawlikowska-Fyk, kierownik projektu Elektroenergetyka w ramach Forum Energii.