Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Lublinie

Wymagania w zakresie jakości handlowej

Zgodnie z ustawą z 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta.

W krajowych przepisach (rozporządzeniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi) określone zostały wymagania w zakresie jakości handlowej m.in. wyrobów czekoladowych i kakaowych, miodu, fermentowanych napojów winiarskich, wybranych przetworów owocowych (m.in. dżemów, konfitur, galaretek, marmolad, powideł śliwkowych, soków i nektarów), ziemniaków, niektórych przetworów mlecznych (m.in. mleka zagęszczonego, mleka w proszku, kazeiny), ekstraktów: kawy i cykorii, niektórych półproduktów i produktów przemysłu cukrowniczego.

Ponadto, producenci zobowiązani są do przestrzegania przepisów unijnych, odnoszących się do jakości handlowej m.in. następujących artykułów: świeżych owoców i warzyw, wina, napojów spirytusowych, oliwy z oliwek, jaj, mięsa drobiowego, tusz wieprzowych i wołowych, przetworów rybnych oraz mlecznych.

Kontrole

Kontrole urzędowe żywności przeprowadza pracownik inspekcji po okazaniu legitymacji służbowej oraz upoważnienia do kontroli. Kontrole są niezapowiedziane. Kontrole urzędowe mogą być również przeprowadzane ad hoc.

Obowiązki kontrolowanego

Zgodnie z prawem Unii Europejskiej, podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają, na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności oraz kontrolowanie przestrzegania tych wymogów.

Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli, w szczególności w czasie jego nieobecności. Przedsiębiorca prowadzi i przechowuje w siedzibie firmy książkę kontroli w formie papierowej lub elektronicznej. W przypadku formy papierowej wpisu dokonuje kontrolujący, a w wersji elektronicznej przedsiębiorca.

Obowiązkiem kontrolowanego jest umożliwienie pracownikowi inspekcji dokonania czynności kontrolnych, a w szczególności badania akt, dokumentów, ewidencji i informacji w zakresie objętym kontrolą, dokonywania oględzin obiektów, pomieszczeń, środków transportu, artykułów rolno-spożywczych, nieodpłatnego pobierania próbek produktów do badań laboratoryjnych oraz sporządzania kserokopii i urzędowego tłumaczenia na język polski dokumentów sporządzanych w języku obcym związanych z przedmiotem kontroli. Kontrolowany jest ponadto obowiązany do udzielania pisemnych i ustnych wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli.

Podmiot, który po raz pierwszy wprowadził do obrotu artykuł rolno-spożywczy zapewnia zgodność informacji istotnych z punktu widzenia jakości handlowej, w szczególności:

• nazwę, pod którą artykuł rolno-spożywczy jest wprowadzany do obrotu,
• inne dane umożliwiające identyfikację artykułu rolno-spożywczego oraz odróżnienie go od innych artykułów.

Informacje odnoszące się do jakości handlowej żywności producent ma posiadać, na wszystkich etapach obrotu w czasie posiadania tej żywności.

Należy pamiętać, iż w świetlne obowiązujących przepisów to producent jest odpowiedzialny za przestrzeganie aktualnych przepisów prawa, wprowadzanie do obrotu wyrobów spełniających wymagania jakościowe, a także dostarczanie odbiorcom prawdziwych informacji o środkach spożywczych.

Producent oznacza nie tylko osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która produkuje żywność. Definicja producenta obejmuje również tych, którzy paczkują artykuły rolno-spożywcze, lub wprowadzają artykuły rolno-spożywcze do obrotu.

Zalecenia pokontrolne i sankcje

Jeżeli podczas kontroli pracownik inspekcji stwierdzi nieprawidłowości to wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, przekazuje kontrolowanemu zalecenie pokontrolne, w których wskazuje termin usunięcia tych nieprawidłowości.

Kontrolowany, u którego stwierdzono niewłaściwą jakość handlową artykułu rolno-spożywczego obciążany jest rzeczywistymi kosztami kontroli, które obejmują: dojazd do miejsca kontroli, pobranie próbek do badań, wysyłkę próbki, badania laboratoryjne oraz inne czynności związane z dokonaniem kontroli artykułu rolno-spożywczego. Koszty kontroli są wyliczane na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 26 października 2016 roku w sprawie stawek opłat za czynności przeprowadzone w ramach kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

Ponadto Wojewódzki Inspektor może w drodze decyzji:

• zakazać wprowadzenia do obrotu artykułu rolno-spożywczego niespełniającego wymagań jakości handlowej lub wymagań w zakresie transportu lub składowania,
• nakazać poddanie artykułu rolno-spożywczego o niewłaściwej jakości handlowej określonym zabiegom,
• zakazać składowania artykułu rolno-spożywczego w nieodpowiednich warunkach albo jego transportowania środkami nienadającymi się do tego,
• przeklasyfikować artykuł rolno-spożywczy nie spełniający wymagań jakości handlowej w danej klasie do niższej klasy (dotyczy produktów dla których określono klasy jakości),
• zakazać zniszczenie artykułu rolno-spożywczego o niewłaściwej jakości handlowej, na koszt posiadacza.

Oprócz opisanych sankcji organy inspekcji stosują kary pieniężne wobec tego kto:

• uniemożliwia organowi inspekcji przeprowadzenie kontroli,
• utrudnia organowi inspekcji przeprowadzenie kontroli,
• wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej,
• wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane,
• nie usunął nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli, w terminie wskazanym w zaleceniach pokontrolnych,
• ponownie wprowadza do obrotu produkt tego samego rodzaju, który nie odpowiada jakości handlowej ze względu na tę samą wadę,
• zmienia sposób zabezpieczeń bez zgody wojewódzkiego inspektora,
• nie zapewnia zgodności i nie posiada informacji dotyczących danego artykułu rolno-spożywczego na wszystkich etapach obrotu w czasie posiadania tego artykułu rolno-spożywczego.

Termin zapłaty kary pieniężnej wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.