Toksoplazmoza
Przyczyną toksoplazmozy jest pierwotniak Toxoplasma gondii. Jego rezerwuarem jest większość ssaków i ptaków (w tym m.in. owce, świnie, drób, gryzonie). Zwierzęta wydalają cysty z kałem. Cysty te mogą przetrwać w środowisku przez długi czas; mogą przenosić się na owoce i warzywa, do zbiorników wody pitnej, na ręce (podczas zabawy w piaskownicy). Są one również przenoszone przez owady.
Do zakażenia człowieka dochodzi poprzez spożycie cyst np. poprzez zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa zawierającego cysty (przede wszystkim wieprzowiny i baraniny). Wrotami zakażenia jest przewód pokarmowy, niekiedy uszkodzona skóra i błony śluzowe, a także, w przypadku toksoplazmozy wrodzonej, łożysko. Zwykle toksoplazmoza przebiega u ludzi (i zwierząt) bezobjawowo, u niektórych osób może dochodzić do powiększenia węzłów chłonnych. Niekiedy pojawiają się objawy wynikające z zapalenia mózgu lub mięśni. Po okresie ostrym (objawowym lub bezobjawowym), następuje postać przewlekła. Toksoplazmoza może być groźna dla osób z obniżoną odpornością. Podczas ciąży, nawet u kobiet nie wykazujących objawów, może ona powodować chorobowe zmiany płodu, co może kończyć się poronieniem, urodzeniem martwego płodu, zgonem okołoporodowym lub zakażeniem wrodzonym z poważnymi zmianami dotyczącymi oczu i mózgu (w tym m.in. zapaleniem siatkówki, naczyniówki, powiększeniem wątroby i śledziony, skazą krwotoczna, żółtaczką, oczopląsem). Dlatego tak ważne jest badanie kobiet ciężarnych w kierunku nosicielstwa T.gondii i wczesne podjęcie skutecznego leczenia. Zakażenie u ludzi z obniżoną odpornością może doprowadzać do zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego i zaburzeń w funkcjonowaniu innych organów. Tacy pacjenci wymagają bardzo często długotrwałej terapii.
Aby uniknąć ryzyka zakażenia należy przestrzegać zasad higieny osobistej, zasad właściwego przygotowywania posiłków oraz unikać spożywania wody i produktów mięsnych surowych i półsurowych niewiadomego pochodzenia. Należy chronić żywność przed dostępem owadów i gryzoni oraz dbać o czystość piaskownic dla dzieci.